KIZILAY (HİLAL-İ AHMER CEMİYETİ)
Dünyanın gelmiş geçmiş en büyük dehalarından ve en büyük devlet adamlarından biri olan Yüce Osmanlı Halifesi Sultan 2. Abdülhamit Han tarafından kurulmuş olağanüstü işler görmüş bir kurumdur.
KIZILAY, SAVAŞ ALANINDA YARALANAN YA DA HASTALANAN ASKERLERE HİÇBİR AYRIM GÖZETMEKSİZİN YARDIM ETMEK ARZUSUNDAN DOĞMUŞTUR.
KIZILAYIN TARİHİ
11 Haziran 1868 tarihinde "Osmanlı Yaralı ve Hasta Askerlere Yardım Cemiyeti" adıyla kurulan Kızılay,
1877'de "Osmanlı Hilali Ahmer Cemiyeti",
1923'de "Türkiye Hilaliahmer Cemiyeti",
1935'te "Türkiye Kızılay Cemiyeti" ve
1947'de "Türkiye Kızılay Derneği" adını almıştır. Kuruluşa "KIZILAY" adını Atatürk vermiştir.
Kızılay'ın alameti, beyaz zemin üzerinde karşıdan bakarken sola doğru açık kırmızı "ay" dır. Yalnız Kızılay bayrağında "ay"ın açık yüzü bayrak direğinin tersine doğrudur.
Kızılay alameti, Devletler Hukuku'nun ilgi hükümleri gereğince, savaş zamanında silahlı kuvvetlerin sağlık servisleri ile o hükümlerin belirlediği kişi ve kuruluşlar için "koruyucu ve belirtici işaret" olarak kabul edilmiştir. Bunlar dışında kalan hiçbir kişi, kurul ve kurum, savaşta tarafsızlık ve dokunulmazlık timsali olan bu işareti kullanamaz.
Kızılay, 1876 Osmanlı- Rus Savaşı'ndan 1974 Kıbrıs Barış Harekatı'na kadar geçen süre içinde, Türkiye'nin taraf olduğu tüm savaşlarda, cephe gerisinde kurduğu seyyar ve sabit hastaneler,hasta taşıma servisleri,donattığı hastane gemileri, yetiştirdiği hemşireler ve gönüllü hasta bakıcılar aracılığıyla savaş alanında yaralanan ya da hastalanan on binlerce Mehmetçik'in dost ve düşman askerinin bakım ve tedavisine yardımcı olmuş, Türk olsun düşman olsun savaş esirlerine gereken insancıl yardımları yapmış; savaştan etkilenen sivil halkın bakımı ve korunması için çaba göstermiş; I Meşrutiyetin ilanından sonra İstanbul'da görülen büyük kolera salgınından bu yana yurdumuzda ortaya çıkan doğal afetlerde felaketzedelerin bakımını, barınağı ve beslenmelerini sağlamış, uluslararası yardım faaliyetlerine katılmış; hemşirelik eğitimi, ilkyardım ve kanla ilgili hizmetler alanında öncülük yapmış, korunmaya gereksinen pek çok vatandaşımıza gereken sosyal yardım ve hizmetleri sunmuştur.
Kızılay'ın amacı, her nerede görülür ise , hiçbir ayrım yapmaksızın insanın acısını önlemeye veya hafifletmeye çalışmak, insanın hayatını ve sağlığını korumak, onun kişiliğine saygı gösterilmesini sağlamak ve insanlar arasındaki karşılıklı anlayışı, dostluğu saygıyı, işbirliğini ve sürekli barışı getirmeye uğraşmaktır. Kızılay ihtiyaç anında dayanışmanın,ıstırap anında eşitliğin, savaşın en kızgın anında insancıllığın, tarafsızlığın ve barışın simgesidir.
Kızılay, Uluslararası Kızılay-Kızılhaç Topluluğu'nun temel ilkelerini paylaşır. Bunlar; insanlık,ayrım gözetmemek, tarafsızlık, bağımsızlık,hayır kurumu niteliği, birlik ve evrensellik ilkeleridir.
Kızılay, tüzel kişiliğe sahip, özel hukuk hükümlerine tâbi, kâr amacı gütmeyen, yardım ve hizmetleri karşılıksız olan ve kamu yararına çalışan bir gönüllü sosyal hizmet kuruluşudur.
Kızılay'ın teşkilatı, Genel merkez ve şubelerden oluşur. Kızılay'ın Genel Müdürlük teşkilatı dışında kalan bütün kademelerindeki görevler fahridir.
Kızılay; savaş, deprem, sel baskını, yangın, salgın hastalık gibi felakete uğrayanlara yardım eder. Depremden, selden, yangından zarar görenlerin yardımına koşar. Felakete uğrayanların barınmaları için çadır, battaniye yiyecek, giyecek dağıtır. Yaralananların iyileşmeleri için geçici hastaneler kurar. Savaşta yaralanan askerlerin iyileşmeleri için çaba gösterir. Onlara her tür yardımda bulunur.
Kızılay salgın hastalık durumlarında hastalara yardım eder. Aşevleri açar, aşevlerinde yoksul, kimsesiz, düşkün yurttaşlara yiyecek ve içecek verir.
Yurt içinde ya da yurt dışında deprem, sel baskını, savaş olur olmaz Kızılay depolarını açar, felaket bölgesine çadır, battaniye, giyecek, yiyecek, kan ve ilaç gönderir. Bu yardımların dağıtımını sağlar. Kızılay ülke içinde ve ülke dışında yaptığı bu yardımları ; üyelerin ödentileri, yardımseverlerin bağışları ve öğrencilerin satın aldıkları Kızılay pullarından elde ettiği gelirlerle karşılar.
Kızılay, hiç bir ayrım gözetmeksizin doğal yıkımlara uğrayanlara, savaş yaralılarına, düşkünlere, salgın hastalıklara yakalananlara, din, dil, ulus ayrımı yapmadan yardım elini uzatır. Kızılay gerektiğinde aynı amaçlı Kızılhaç, Kızılaslan, Güneş gibi yardım kuruluşları ile işbirliği yapar. Kızılay gençlik kampları, aşevleri, hastaneler, dispanserler, kan merkezleri gibi sağlık ve yardım kuruluşlarını çalıştırır.
Türkiye Kızılay Derneği'nin beyaz zemin üstünde kırmızı aydan oluşan bir bayrağı vardır. Kızılay bayrağındaki beyaz renk yaralı askerlerin gömleklerini, kırmızı ay ise kan izlerini simgelemektedir.
AÇIKLAMA -2-
Kızılay bir yardım kuruluşudur. Savaşta ve barışta halkın karagün dostudur. Savaşta yaralananlara, ölenlerin ailelerine yardıma koşar. Yaraları sarar. Her türlü yardımı yapar. Barışta yangın, sel, deprem felaketlerine uğrayanlara sıcak yardım elini uzatır. Fakirlere, düşkünlere, kimsesizlere yardım eder. Onlara yiyecek, giyecek, içecek, yakacak, çadır ve para yardımı yapar.
Kızılay'ın, halka yaptığı yardımlar, yine halkın bu kuruluşa yaptığı yardımlardan, bağışlardan oluşur. Durumu iyi olan her vatandaş, Kızılay'a yardım etmeli, bağışta bulunmalıdır. Hepimiz Kızılay'a yardım edelim. Kızılay pulu alalım. Kurban Bayramında kestiğimiz kurban derisini bu kuruluşa bağışlayalım. Kızılay'a yaptığımız yardım fakire, fukaraya, felakete uğrayanlara yapılmış sayılır. Biz de bir gün felakete uğrarsak, Kızılay bizim de yardımımıza koşar.
29 Ekim - 4 Kasım tarihleri arası Kızılay Haftası olarak kutlanır. Okullarda, radyo ve televizyonlarda, gazete ve dergilerde Kızılay'ın faydaları, amaçları anlatılır. Kızılay'la ilgili sergiler açılır. Çalışmalar halka gösterilir.
Kızılay'ın merkezi Ankara'dadır. Türkiye'nin her il ve ilçesinde şubesi vardır. Okullarda Kızılay Kolu kurulur ve çalışır. Öğrencilerin üye olduğu bu kol, Kızılay'a pul satarak yardım toplar.
KIZILAY'IN GÖREVLERİ VE ÇALIŞMALARI
1. Doğa olaylarında zarar görenlere çadır, battaniye, giysi ve yiyecek yardımları yapar. Bunun için önceden bu maddeleri depo eder.
2. Yoksul, kimsesiz ve düşkünler için aşevleri açar.
3. Sağlık merkezleri kurar. Kurduğu kan bankası ile halkın yaptığı kan bağışlarını kabul eder, gereksinme duyanlara bu kanları verir.
4. Hemşire yetiştirmek için okullar açar.
5. Savaşta geçici sağlık merkezleri kurar.
6. Gezici hastaneler kurar.
KIZILAY'IN GELİR KAYNAKLARI
• Yardımsever yurttaşların bağışları,
• Üyelerin ödentileri,
• Kızılay pullarının satışından elde edilen gelirler,
• Rozet dağıtımından sağlanan gelirler,
• Devletin her yıl yaptığı yardımlar,
• Gümrükte alıkonulan eşyaların satışından elde edilen gelirler,
• Oyun kağıtlarının satışından elde edilen gelirler,
• Kızılay aracılığı ile dışardan alınan ilaçların, röntgen filmlerinin satışından sağlanan gelirler,
• Afyonkarahisar Maden Suyu'nun satışından sağlanan gelirler.
DEPREM VE KIZILAY
Depremin ne olduğunu biliyor musunuz ? Bilmiyorsanız sözlüğü açıp önce "D" harfini sonra deprem sözcüğünü bulur, karşısına yazılanları okursunuz.
Ayrıntılı bilgi edinmek istiyorsanız o zaman ansiklopediden deprem maddesini bulup okuyunuz. Ders kitaplarında da deprem ile ilgili geniş bilgiler vardır.
Sözlükler depremi ; yer kabuğunun derin katmanlarının kırılıp yer değiştirmesi ya da yanardağların püskürmesi yüzünden meydana gelen sarsıntıların yeryüzünden duyulması olayı olarak tanımlar.
Ben depremi kitaplardan, ansiklopedilerden önce, doğup büyüdüğüm Varto'da yaşayarak öğrendim.
Varto, Anadolumuzun doğusunda Muş ilinin küçük, şirin bir kasabasıdır. 1966 yılında sıcak bir ağustos günü arkadaşlarımla damlar üstünde oynuyordum. Büyükler tarlada, bahçede çalışıyorlardı. Kuşlar, meyve yüklü ağaç dallarında ötüşüyor, koyunlar, inekler düzlüklerde otluyordu. Her şey yerli yerinde ve çok güzeldi.
Nasıl oldu bilmiyorum. Birdenbire yer sarsılmaya başladı. Önce toprak çatladı. Sonra yarıldı. Evlerin çatıları çöktü. Ağaçlar birbirine yaklaşıp uzaklaşmaya başladı. Ortalığı toz duman kapladı. İnsanlar, hayvanlar ayakta duramıyor, yarılan toprak adeta onları yutuyordu. Toprak altında kalan, yıkılan evlerin duvarları arasına sıkışan insanların iniltileri geliyordu. Bütün canlılardan gelen çığlıklar yürekler acısıydı. Ben, artık bir taş yığını olmuş evimizin az ötesinde toprağa kapanmış acıyla, korkuyla, çevreme bakıyordum. Hiç unutamıyorum. Yirmi metre ötede bir adam çocuğunu kurtarmak için çırpınırken duvar altında kalarak öldü.
Bir anda Varto yerle bir oldu. Harabeye döndü. İnsanlar sevdiklerini yitirdiler, aç ve açıkta kaldılar. Az önce gülen, konuşan insanlar öldü. Depremden hemen sonra Türkiye radyoları yayınlarını kesti. Varto depremini bütün yurda duyurdu. İlk belirlemelere göre ölü sayısının yaklaşık üç bin olduğu bildirildi.
Çok geçmeden uzaktan ardı ardına kamyonlar görünmeye başladı. Taşıt araçlarında, beyaz üstünde kırmızı ay olan bayraklar vardı. Kızılay yardımı deprem bölgesine ulaşmıştı. Kızılay deprem bölgesine çadırlar, hastaneler kurdu. Yaralılar hastaneye yatırıldı. Doktorlar, hemşireler hastaların iyileşmesi için ellerinden geleni yapmaya başladılar. Açıkta kalan insanların barınmaları için çadırlar kuruldu. Battaniyeler dağıtıldı. Kurulan aş ocağından yemek verilmeye başlandı. Düzenli olarak yiyecek, giyecek dağıtımı yapılıyordu. Aç ve açıkta kalan bütün yurttaşların gereksinmeleri karşılandı. Yaralar sarıldı. İlaçlar verildi. Acılar bir ölçüde azaltıldı.
TÜRKİYE KIZILAY DERNEĞİ TÜZÜĞÜ
Varlığı zamanla sınırlı olmayan Türkiye Kızılay Derneği Türkiye Cumhurbaşkanının yüksek himayeleri altındadır.
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
Tüzüğün amacı
MADDE 1 – (1) Bu Tüzüğün amacı; Türkiye Kızılay Derneğinin kuruluşu, hukuki statüsü, teşkilat yapısı, üyelik
işlemleri ile gelir ve giderlerine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kuruluş
MADDE 2 – (1) Dernek, 11/6/1868 tarihinde "Mecruhin ve Mardayı Askeriyeye İmdat ve Muavenet Cemiyeti"
adıyla kurulmuş, 14/4/1877'de "Osmanlı Hilaliahmer Cemiyeti", 1923'te Cumhuriyet'in ilanından sonra "Türkiye Hilaliahmer
Cemiyeti", 1935'te "Türkiye Kızılay Cemiyeti" ve 1947'de de "Türkiye Kızılay Derneği" adını almıştır.
(2) Tam adı “Türkiye Kızılay Derneği” olan kuruluş, “Türk Kızılayı” ve “Kızılay” adlarını da kullanır. Kızılayın
Genel Merkezi Ankara’dadır.
Hukuki dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Tüzük, Ülkemizin kabul ettiği usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası andlaşmalar, 4721
sayılı Türk Medeni Kanunu ve 5253 sayılı Dernekler Kanunu hükümlerine göre hazırlanmıştır.
Hukuki statü, temel ilkeler, Kızılay Bayrağı ve Kızılay Amblemi
MADDE 4 – (1) Türkiye Kızılay Derneğinin hukuki statüsü; Türkiye Cumhuriyeti Devletinin 1954 tarihinde
imzaladığı Savaş Durumunda Sivillerin Korunmasına İlişkin 1949 tarihli Cenevre Konvansiyonu ve 1986 yılında 25 inci
Uluslararası Kızılhaç Kızılay Konferansında 31 nolu Karar ile kabul edilmiş, Türkiye Cumhuriyeti Devletinin de taraf
olduğu, Uluslararası Kızılay-Kızılhaç Hareketi statüsüne ilişkin hukuki metin ile belirlenmiştir. Bu çerçevede:
a) Türkiye Kızılay Derneği, Kızılay adı altında ülkesinde faaliyet gösteren, Uluslararası Kızılay-Kızılhaç Hareketinin
diğer unsurlarıyla ilişkilerinde kendisini temsil edecek merkezi yönetimi mevcut ve hareketin temel prensiplerine göre
faaliyette bulunan özerk organizasyondur.
b) Toplum yararı için eğitim, sağlık ve sosyal refah gibi alanlarda sahip olduğu programlarla, hastalıkların önlenmesi,
sağlık koşullarının iyileştirilmesi ve insan ızdırabının dindirilmesi için kamu otoriteleriyle işbirliği yapar.
c) Türkiye Kızılay Derneği, Cenevre sözleşmelerine göre Kızılay adını ve amblemini kullanma yetkisine sahiptir.
Tüzüğünde tanımlanmış, barış zamanında, savaş sırasında ifa edeceği yasal görevlerine hazırlanmak da dahil tüm görevlerini
yerine getirecek şekilde özerk olarak örgütlenir ve teşkilatlanır.
ç) Türkiye Kızılay Derneği, savaş durumunda sivillerin korunmasına yönelik IV üncü Cenevre Sözleşmesinin 63
üncü maddesinin (a) ve (b) fıkralarında tanımlandığı üzere, uluslararası düzeyde tanınan, Uluslararası Kızılay-Kızılhaç
Konferansında tarif edilen prensiplere dayalı olarak savaş alanlarında insani faaliyetlerini gerçekleştirebilir. İşgalci güç,
Türkiye Kızılay Derneğinin personelinde veya yapısında değişikliğe gidemez veya faaliyetlerine halel getiremez.
(2) Kızılay; Uluslararası Kızılay-Kızılhaç Hareketinin aşağıda belirtilen temel ilkeleri doğrultusunda faaliyette
bulunur:
a) İnsancıl olmak: Savaş alanındaki yaralılara ayrım gözetmeksizin yardım etme düşüncesinden doğan Kızılay, her
nerede olursa olsun insan ızdırabını ulusal ve uluslararası kapasitesi dahilinde önlemek ve dindirmek için gayret sarf eder.
Amacı insan hayatının, insan sağlığının korunması ve insan onuruna saygı duyulmasının sağlanmasıdır. İnsanlar arasında
karşılıklı anlayışı, dostluğu, işbirliğini ve kalıcı barışı destekler.
b) Ayırım gözetmemek: Kızılay, milliyet, ırk, dini inanç, sınıf veya siyasi düşünce farkı gözetmez. İnsan ızdırabını, en
ivedi ve zaruri ihtiyaçlara öncelik vererek dindirmeye çalışır.
c) Tarafsızlık: Kızılay, herkesin güvenini kazanmak amacıyla, düşmanlıklara taraf olmaz. Hiçbir zaman din, ırk,
siyasi ve ideolojik nitelikteki ihtilaflara girmez.
ç) Bağımsızlık: Türk Kızılayı bağımsız bir kurumdur. Kızılay, insancıl faaliyetlerinde kamu otoritelerinin yardımcısı
olarak, Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından usulüne uygun olarak yürürlüğe konulmuş uluslararası sözleşmeler ve
Türkiye Cumhuriyeti Devleti kanunlarına tabi olup bu çerçevede Uluslararası Kızılay-Kızılhaç Hareketi Temel İlkelerine
uygun hareket etme özerkliğine sahiptir.
d) Hayır kurumu niteliği: Kızılay, hizmetlerinde hiçbir şekilde çıkar gözetmeyen, gönüllü bir yardım kurumudur.
e) Birlik: Türkiye'de, "Türkiye Kızılay Derneği", "Türk Kızılayı" ve "Kızılay" adı altında tek bir dernek kurulabilir.
Bu dernek herkese açıktır. İnsani faaliyetlerini mevzuatının öngördüğü ulusal ve uluslararası alanda yürütür. Uluslararası
sözleşmelerce Türk Kızılayına verilmiş münhasır hak ve yükümlülükleri amaç edinen başkaca bir dernek kurulamaz.
f) Evrensellik: Diğer ülke ulusal dernekleri ile eşit statüye sahip ve karşılıklı yardımlaşmada onlarla eşit
sorumlulukları ve görevleri paylaşan Kızılay, evrensel bir kurumdur.
(3) Kızılay amblemi: Amblem, beyaz zemin üzerinde karşıdan bakışta sola doğru açık, “kırmızı hilal”dir. Kızılay
amblemi, Kızılay-Kızılhaç ile ilgili uluslararası sözleşmelerin uygun gördüğü yerlerde; bayrak, mühür, evrak ve yardım
eşyası ambalajları ve rozetleri ile hastane, ambar, taşıt araçları, Kızılay mensuplarının tanıtıcı giysileri ve gerektiğinde sol
kollarına taktıkları kolluklar ile personele verilecek soğuk damgalı fotoğraflı kimlik kartlarında; hastane ve dispanserler ile
bunlara ait binalarda ve taşıtlarda; savaş zamanında, Kızılay-Kızılhaç ile ilgili uluslararası sözleşme sınırları içinde Kızılayın
izin vereceği diğer yerlerde kullanılır.
(4) Kızılayın Bayrağı: Kızılay tanıtıcı bayrağı, 2893 sayılı Türk Bayrağı Kanunu ve 25/1/1985 tarihli ve 85/9034
sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Türk Bayrağı Tüzüğünde Türk Bayrağı için belirlenen ölçülere göre
yapılır. Kızılay Bayrağında “ay”ın açık yüzü bayrak direğinin aksi yönündedir.
(5) Amblem ve bayrak uluslararası sözleşmelerle kabul edilen bütün hak ve bağışıklıklardan yararlanan bir tarafsızlık
ve koruma belirtisidir.
(6) Kızılay adı ve amblemi başkaları tarafından ticari, sınai, zirai ya da başka herhangi bir amaçla kullanılamaz.
Aykırı hareket edenler hakkında 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.
(7) Kızılayın özel günleri ve haftaları: Her yıl; 8 Mayıs Dünya Kızılay ve Kızılhaç Günü, 5-11 Haziran Kızılayın
Kuruluş Haftası, 14 Haziran Dünya Kan Bağışçıları Günü, 13 Eylül Dünya İlk Yardım Günü ve 29 Ekim-4 Kasım Kızılay
Haftası olarak kutlanır.
Kurumsal yönetim ilkeleri
MADDE 5 – (1) Kızılay, uluslararası kurumsal yönetim ana ilkeleri olan ve aşağıda belirtilen prensiplerine bağlı
kalarak etik değerler çerçevesinde hizmet sunar:
a) Şeffaflık: Kızılay, kurum ile ilgili mali, ayni ve iktisadi konularda yeterli, doğru ve kıyaslanabilir bilgiyi
zamanında, somut ve anlaşılabilir bir şekilde açıklar.
b) Hesap verebilirlik: Kızılay, yönetime ilişkin kural ve sorumluluklarını açık bir şekilde tanımlar ve bu
sorumlulukları çerçevesinde şeffaflık ve kamuoyuna açıklık ilkesini benimser.
c) Sorumluluk: Kızılay, faaliyet ve hizmetlerinin, üyesi bulunduğu hareketin temel ilkelerine, ulusal ve uluslararası
ilgili mevzuata, kurum içi düzenlemelere, toplumsal ve etik değerlere uygunluğunu sağlar.
ç) Adalet ve eşitlik: Kızılay yönetimi; tüm faaliyetlerinde üçüncü şahıslara karşı eşit davranmayı ve önyargısız
yaklaşmayı benimser.
(2) Etik değerler Genel Merkez Genel Kurulu tarafından belirlenerek yürürlüğe konulur.
İKİNCİ KISIM
Türkiye Kızılay Derneğinin Amaç, Görev ve Sorumlulukları
Kızılayın amacı
MADDE 6 – (1) Kızılay, ihtiyaç anında dayanışmanın, ızdırap anında şefkatin, farklılıklar karşısında hoşgörünün,
savaşın en kızgın anında insancıllığın, merhametin, tarafsızlığın ve barışın simgesidir.
(2) Kızılayın kuruluş amacı; her koşulda, yerde ve zamanda, hiçbir ayrım yapmaksızın, her ne sebeple ortaya çıkarsa
çıksın insan ızdırabını dindirmek amacıyla, korunmasız insanlara yardım etmek, insan hayatını ve sağlığını koruyarak onun
kişiliğine saygı gösterilmesini sağlamak ve insanlar arasındaki karşılıklı anlayışı, dostluğu, saygıyı, işbirliğini ve sürekli
barışı geliştirmeye destek olarak insan onurunu korumaktır.
Kızılayın görevleri
MADDE 7 – (1) Kızılay; ulusal ve uluslararası yardım kurumu niteliği ile savaşta ve barışta, amacının gerektirdiği
ödev ve görevleri yapar.
(2) Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası silahlı çatışmalarda veya hükümetin ilan ettiği olağanüstü hallerdeki
görevleri şunlardır:
a) Hükümetin gösterdiği lüzum ve ihtiyaca göre, cephede ve cephe gerisinde Türk halkı ve Türk Silahlı Kuvvetlerine,
Kızılayın amacına uygun olarak, imkanları ölçüsünde yardımda bulunmak.
b) Savaş veya olağanüstü hallerin gerektirdiği ve Kızılayın sorumluluk alanına giren araç ve gereçleri, ilaç ve benzeri
sağlık malzemelerini ve acil yardım malzemelerini stoklamak veya kuracağı lojistik tedarik sistemiyle teminini planlamak,
gerekli yerlerde lojistik destek sistemi kurmak ve mevcutları kullanıma hazır halde bulundurmak.
c) Savaş veya olağanüstü hallerde ulusal mevzuat ve planlar çerçevesinde gerekli kan ve kan ürünlerini tedarik etmek,
bunun için gerekli kampanyaları yürütmek.
ç) Silahlı Kuvvetlerle bağlantı kurmak ve işbirliği sağlamak için gerektiği kadar Genel Merkez Yönetim Kurulu
üyesini veya duruma göre Genel Merkez Yönetim Kurulunun atayacağı diğer görevlileri Silahlı Kuvvetler yanına delege
olarak göndermek.
d) Savaş veya Hükümetin ilan ettiği olağanüstü hallerde; Silahlı Kuvvetler ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarıyla
yurtiçi ve yurtdışındaki faaliyetlerini koordine etmek amacıyla temsilci, delege veya insani yardım ekipleri görevlendirmek.
e) Silahlı Kuvvetlerde görülecek bulaşıcı hastalıklara karşı açılacak mücadeleye katılmak.
f) Türk dost ve düşman savaş esirleri ile gözaltına alınanlarla, sığınmacı veya mültecilerin değiştirilmesine, aileleriyle
haberleşmelerine, kayıpların aranmasına ve bu kişilere ait para, eşya ve diğer kıymetli evrakın ulaştırılmasına aracılık etmek
ve bu hizmetleri yürütmek amacıyla gerekli haberleşme sistemleri ve birimleri oluşturmak.
g) Savaş hallerinde savaşta yaralananların ve savaş mağdurlarının tedavi ve tahliyesinde Milli Savunma, İçişleri,
Dışişleri ve Sağlık bakanlıklarına yardımcı olmak; yerlerinden edilmiş insanlara, sığınmacılara ve mültecilere gerekli
hizmetleri vermek.
ğ) Tehlikeli bölgelerde bulunan yaşlı ve çocuklarla, korunması gereken diğer insanların Hükümetin göstereceği
yerlere taşınmaları ve yerleştirilmelerine imkanları ölçüsünde yardımcı olmak için gerekli faaliyetleri icra etmek.
h) Hükümet ve Silahlı Kuvvetlerin isteği üzerine, gösterilecek yerlere seyyar veya sabit hastaneler açmak veya sağlık
ekipleri bulundurmak.
ı) Uluslararası Kızılhaç Komitesi, Kızılay-Kızılhaç Dernekleri Federasyonu ve bu Federasyona dahil ulusal
kuruluşlarla işbirliği ve çalışmalar yapmak.
i) Bu faaliyetleri ifa edebilmek için ayırdığı ayni ve nakdi olağanüstü ihtiyatlarından, bütçesinden ve bütçe dışı
kaynakları yanında kamudan ve özel sektörden kaynak sağlamak.
j) Savaşta felakete uğrayanları koruyan 12/8/1949 tarihli Cenevre sözleşmeleri ve ek protokoller ile Türkiye
Cumhuriyeti Devleti’nin taraf olduğu uluslararası andlaşmaların kendisine yüklediği diğer hizmetleri görmek ve bunların
yerine getirilmesine yardımcı olmak.
(3) Kızılayın Barış Zamanındaki Görevleri: Kızılayın barış zamanında, ulusal ve uluslararası genel görevleri, afet
müdahale ve sosyal yardım hizmetleri, kan hizmetleri ve sağlık hizmetleri ile ilgili görevleri bulunmakta olup bu görevleri
şunlardır:
a) Ulusal ve uluslararası genel görevleri;
1) Uluslararası İnsancıl Hukuk ve Uluslararası Kızılay-Kızılhaç Hareketinin temel insani ilkelerini yaymak, hayata
geçmesini teşvik etmek ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi, Kızılay-Kızılhaç Dernekleri Federasyonu ve bu Federasyonun
üyesi ulusal derneklerle işbirliği ve çalışmalar yapmak,
2) Kızılay ve Kızılaycılık hakkında eğitim programları hazırlamak, üyelerini, gönüllülerini ve çalışanlarını eğitmek,
toplumu bilinçlendirmek,
3) Kızılayın gönüllü hizmet sistemini kurmak ve geliştirmek, her yaşta insanın ve özellikle gençlerin Kızılayın
faaliyetlerine katılmasını teşvik etmek,
4) Gerekli görüldüğünde amacına uygun faaliyetleri desteklemek üzere, faaliyet alanları ile ilgili her türlü eğitim ve
öğretim kurumları kurmak,
5) Gençlik hizmetlerini yürütmek ve geliştirmek,
6) Üye sayısını artırmak için gerekli çalışmaları yapmak,
7) Ulusal ve uluslararası konferanslar, sempozyumlar, seminerler, kurslar, açık oturumlar, forumlar, sergiler, fuarlar,
geziler düzenlemek, broşür, bülten, dergi, CD, kaset, film, gazete ve kitap yayınlamak, yazılı ve görsel basın yayın araçlarını
kullanarak Kızılayın tanıtımını yapmak,
8) Amacına ulaşmak için; gelir getirici iktisadi işletme ve tesisler kurmak, işletmek veya işlettirmek,
9) 4721 sayılı Türk Medeni Kanununa göre, gerçek ve tüzel kişiler tarafından Kızılay eliyle kurulmak istenen vakıf
ve tesisleri kurmak, kabul etmek, işletmek veya işlettirmek,
10) Amaç ve görev konuları ile ilgili olarak vakıflar kurmak,
11) Amaç ve görev konuları ile ilgili gelir getirici projeler için ortaklıklar ve şirketler kurmak, işletmek veya
işlettirmek,
12) Bir hayır ve insani yardım kuruluşu olarak, amacına uygun faaliyetleri yerine getirmek üzere, yurtiçinden ve
yurtdışından ayni ve nakdi yardım toplamak ve kabul etmek, kurban bağışı kabul etmek, her türlü bağış kabul etmek, ulusal
ve bölgesel yardım kampanyaları açmak, toplanan kaynakları amacına uygun kullanmak, hiç kimsenin ulaşamadığı veya
kimseye ulaşamayan ihtiyaç sahiplerine karşılıksız dağıtmak.
13) Ulusal ve uluslararası düzeyde ücretli veya ücretsiz afet yönetim eğitimleri düzenlemek ve sertifika vermek,
14) Şartlı veya şartsız vasiyetlerden Kızılay yararına görülenleri kabul etmek, söz konusu vasiyetnameler sonucunda
Kızılaya intikal eden ayni ve nakdi kaynakları amacına uygun hizmet üretiminde kullanmak,
15) Amaç ve görev konularına uygun olmak üzere kamu kurum ve kuruluşlarıyla sivil toplum örgütlerinden ayni ve
nakdi bağış kabul etmek,
16) Bu Tüzükte belirtilen amaçlara ulaşmak üzere, kamu kurum ve kuruluşları ile görev alanlarına giren konularda
ortak projeler yürütmek,
17) Yoksul ve kimsesiz öğrenciler başta olmak üzere, başarılı öğrencilere, düzenlenecek uygulama esasları ile
belirlenecek olan şartlarda karşılıksız veya karşılıklı burs vermek,
18) Amaç ve görev konuları ile ilgili olarak her türlü taşınır ve taşınmaz mallar ile menkul değerleri satın almak,
kiralamak, satmak, kiraya vermek, yapı ve tesisler yapmak ve gelir getirici hukuksal tasarruflarda bulunmak; gerekli hallerde
borçlanmak ve amaçlarını gerçekleştirebilmek için gerekli her türlü faaliyeti, iş ve işlemi yapmak,
19) Genel Merkez Yönetim Kurulu kararları ile oluşturulacak komisyonlar ya da gruplar aracılığı ile amaç ve görev
konularında araştırma, inceleme ve etütler yapmak, öneri ve dilekleri saptamak; araştırma ve geliştirme merkezleri kurmak;
bilgi bankası oluşturmak, gelir getirici projeler hazırlamak ve uygulamak,
20) İlk yardım alanında ilmi yayarak, standardizasyonu sağlayarak toplumun zarar görebilirliğini en aza indirmek
amacı ile ilk yardım eğitim hizmetlerini yürütmek, ilk yardım eğitmenleri yetiştirmek için mensuplarına veya üçüncü
şahıslara eğitimler vermek, her türlü araç-gereçleri ve donanımları sağlamak, gerek duyduğunda evde bakım ve hasta bakım
kursları açmak, bu faaliyetleri yürütmek üzere ilgili birimleri kurmak ve geliştirmek,
21) Huzurevleri, aşevleri, öğrenci yurtları, kreşler açmak, işletmek veya işlettirmek,
22) Gerekli görülen yerlerde gençlik, personel, sağlık ve dinlenme kampları açmak, işletmek veya işlettirmek,
23) 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ile diğer kanunlarda öngörülen hükümler çerçevesinde hizmet ve çalışmalar
yürütmek.
b) Sosyal yardım ve afet yönetim görevleri;
1) Öz kaynakları ve Devlet tarafından sağlanan fonlar ile ulusal ve uluslararası insani yardım programlarını
projelendirmek ve uygulamak,
2) Diğer ulusal derneklere amacına uygun proje bazlı, yapısal ve sosyal yardım desteğinde bulunmak, bunun için
ulusal ve uluslararası kaynaklardan yararlanmak ve yurtiçinde ve yurtdışında personel görevlendirmek,
3) Görevleri kapsamında, halkın ihtiyacı olan alanlarda toplum merkezleri aracılığı ile psiko-sosyal destek hizmetleri
yürütmek,
4) İmkanları ölçüsünde engellilere, muhtaç hastalara ve yoksullara yardım yapmak, aşevi açmak, yaşlılar ve çocuklar
için bakım hizmeti vermek,
5) Yurtta meydana gelecek her türlü afet ve felaketlerde kapasitesi dahilinde müdahalede bulunmak, geçici barınma
ve geçici beslenme sağlamak, sağlık hizmetlerinde destek olmak, ulusal afetlerde Kızılay-Kızılhaç Dernekleri Federasyonu
ve ulusal dernekler ile ilişkileri yürütmek ve anılan Federasyona ve ulusal derneklere gerektiği takdirde yardım çağrısında
bulunmak, Kızılay-Kızılhaç Hareketi kanalıyla veya diğer uluslararası kuruluşlardan gelecek her türlü ayni ve nakdi
yardımları uluslararası ve ulusal mevzuat çerçevesinde teslim almak, sevk ve idare etmek, yerine ulaştırmak,
6) Kızılay-Kızılhaç Dernekleri Federasyonu ve ulusal derneklerden gelecek yardım çağrıları ile uluslararası yardıma
açılan afet durumlarında bu ülkelere insani yardım malzemesi sevk etmek, uluslararası afet müdahale ve yardım ekipleri
göndermek, gidilen ülkenin ulusal derneği veya Federasyonla işbirliği içinde afet müdahalesinde bulunmak, Bakanlar Kurulu
tarafından gerekli görülen uluslararası yardım yapılması önerilerini imkanları ölçüsünde yerine getirmek, aynı çerçevede
nakdi yardımlarda bulunmak,
7) Devletin fon sağladığı durumlarda ulusal ve uluslararası afet müdahalelerinde bulunmak, insani yardım
programlarını oluşturmak ve buna ilişkin projeleri Devlet adına diğer ulusal dernekler ve kuruluşlar ile işbirliği yaparak
uygulamak,
8) Doğal, sıhhi, teknolojik ve insan kökenli afetlere uğrayanlara, imkanlar ölçüsünde zamanında, hızlı ve etkili acil
insani yardım ulaştırmak için gerekli kurumsal hazırlığı yapmak, bu amaçla bölgesel ve yerel afet müdahale ve lojistik destek
sistemini kurmak ve geliştirmek,
9) Kızılay personeli ve afet gönüllülerini afet müdahalesi için eğitmek, uluslararası düzeyde afete hazırlık ve afet
yönetimi eğitimleri vermek, bu alanda uluslararası konferanslar ve sempozyumlar düzenleyerek afetler ile mücadele bilincini
geliştirmek,
10) Afetlerde ve afet dışı durumlarda kullanacağı yardım malzemelerini, afet ve lojistik ekipmanını, donanımını,
teçhizatını, nakil vasıtalarını, araç ve gereçlerini amacına uygun olarak kullanılmak ve en az on yıl el değiştirmemek kaydı
şartıyla, bedelsiz ithalata ilişkin mevzuatla belirlenmiş usul ve esaslar çerçevesinde, bedelsiz ithal etmek,
11) Ülkenin afet riskleri doğrultusunda, uygun yerlerde bölgesel ve yerel afet müdahale ve lojistik merkezlerini
kurmak üzere uygun kamu arazilerini tespit etmek ve Kızılaya kazandırılmasını sağlamak,
12) Halkın afetler konusunda bilgilendirilmesine, bilinçlendirilmesine ve afetlerle baş edebilme kapasitesinin
geliştirilmesine destek sağlamak.
c) Sağlık hizmetleri görevleri;
1) Gerekli görülen yerlerde her türlü sağlık tesis ve işletmelerini kurmak, işletmek, işlettirmek veya ortaklıklar
kurarak işletmek, işlettirmek, ambulans ve defin hizmetleri vermek,
2) Gerekli görüldüğü takdirde, salgın hastalıklar ve halk sağlığını ilgilendiren diğer konulardaki faaliyetlere katılarak
destek olmak.
ç) Kan hizmetleri görevleri;
1) Halkın güvenli kan ihtiyacının karşılanabilmesi için “gönüllü kan donör programını” geliştirmek ve halkın kan
verme alışkanlığı edinmesini sağlamak amacı ile toplumu bilinçlendirme çalışmalarında bulunmak,
2) Ulusal kan politikasının oluşmasına destek sağlamak ve Sağlık Bakanlığı nezdinde yapılan çalışmalara katılmak,
3) Kan hizmetlerinin ve kan ürünlerinin geliştirilmesi, üretilmesi için gereken birimleri kurmak, geliştirmek ve
yaygınlaştırmak,
4) Kan ve kan ürünlerinin ihtiyaç sahiplerine sağlıklı şekilde ulaştırılması için gerekli sistemi kurmak, bu konuda
kamu, özel sağlık kuruluşları ve sosyal güvenlik kuruluşları ile sözleşmeler yapmak.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Üyelik ve Üyelik İşlemleri
Üyelik
MADDE 8 – (1) Türk Kızılayına; Kuruluşun ilkelerini ve değerlerini, amaçlarını, hedeflerini, çalışma ilkelerini
benimseyen ve derneklere girmelerine kanunlarca engel bulunmayan her gerçek ve tüzel kişi üye olabilir.
Kızılay üyelerinin görevleri
MADDE 9 – (1) Kızılay üyelerinin görevleri şunlardır:
a) Üyeler, bağlı oldukları şube başkanlıklarına üyelik aidatı öder.
b) Üyeler öncelikle ve özellikle, üyesi bulundukları şube faaliyetlerine katılarak Kızılayın manevi kişiliği ile uyarlı
gerekli çalışmaları yapar.
c) Kızılayın amaçları doğrultusunda ve Kızılayın ilkelerine uygun olarak her türlü tanıtım ve bağış çalışmaları ile
diğer çalışmalara katılır.
ç) Kızılayın ilkelerini, yıllık ve kurumsal programını, genel kurul kararlarını, iş ve işlemlerini, ulusal ve uluslararası
çalışma, plan ve hizmetlerini, her türlü olanaktan yararlanarak yurttaşlara duyurur.
d) Görev aldıkları şube organlarının toplantılarına ve çalışmalarına katılır, kendilerine verilen ödevleri yerine getirir.
e) Dernekte veya derneğin üstlendiği kamu hizmetlerinde aldıkları görevleri yerine getirmekle ve görevden ayrılırken
hizmetin gerektirdiği devir işlemlerini eksiksiz yapmakla yükümlüdür ve zorunluluk olmadıkça görevden çekilemez.
f) Kızılayın görev alanına giren ülke ve yöre sorunları ile ilgili görüşlerini Kızılayın yetkili organlarına iletir. Yöresel
sorunların çözümü için Kızılayın programı doğrultusunda yöre halkı ile dayanışma içinde çaba gösterir.
g) Çevresinde sevilen, güven duyulan ve etkin olan yardımsever yurttaşların Kızılaya kazandırılmasına çalışır.
ğ) Kızılaya gelir sağlanmasına katkı yapar.
h) Kızılayın düzenlediği ve çağrılı oldukları eğitim çalışmalarına katılır. Kızılayın vakar ve önemine yakışır basiret ve
özen içinde bulunur. Kızılaya sadakat göstererek Kızılayın maddi ve manevi kişiliği ile bağdaşmayacak hal ve hareketler ile
sözlü veya yazılı açıklamalardan kaçınır.
ı) İlgi alanlarına ve mesleklerine uygun oda, sendika, dernek, kooperatif ve vakıf gibi kurum ve kuruluşlarda
çalışmalara katılır. Bu çalışmalar hakkında yetkili kurulları bilgilendirir.
(2) Üye aidatı, Genel Merkez Yönetim Kurulunun takvim yılının son toplantısında gelecek dönem için belirleyeceği
tutar üzerinden Aralık ayının son gününe kadar ödenir.
(3) Asıl üyeliğe giriş aidatı, Genel Merkez Yönetim Kurulu tarafından belirlenir ve üyeliğin kabulünde tahsil edilir.
Kızılay üyelerinin hakları
MADDE 10 – (1) Kızılay üyeleri;
a) Kızılay organlarının teşkili için yapılacak seçimlerde aday olabilir ve seçilebilir. Ancak, şube genel kurulları
dışında aynı organlara, toplam dokuz yılı geçmemek üzere en fazla üç olağan genel kurul dönemi için seçilebilir. Süre
kısıtlamaları, bu Tüzüğün yürürlük tarihinden sonraki genel kurulların teşekkülü ile başlar,
b) Dernek içi seçimlerde oy verir ve seçme hakkını kullanır,
c) Şube ve Genel Merkez seçimlerinde aday ve aday adayı olur, aday seçilince ilgili dernek listesine katılır. Kızılay
hizmetlerinde ücret karşılığında çalışan kişiler, Dernek kurullarında görev alamaz ve Genel Kongreye delege seçilemez. Bu
kişiler, herhangi bir nedenle Kızılaydaki görevlerinden ayrılsalar dahi, aradan üç yıl geçmedikçe Dernek kurullarında görev
alamaz,
ç) Dernek toplantılarına, çalışmalarına ve üyesi seçildiği birim çalışmalarına katılırlar, düşüncelerini ve dileklerini
bildirir,
d) Dernek ile ilgili bilgi ister,
e) Şube yönetim kurulu başkanlığına yazılı olarak ayrılma isteğini bildirmek şartıyla, Kızılay üyeliğinden ayrılabilir.
Üyelik başvurusu ve yazım
MADDE 11 – (1) Kızılaya üye olmak isteyen kişi, imzalayacağı üç örnek başvuru belgesi ile işinin veya
ikametgahının bulunduğu yerdeki şube başkanlığına doğrudan başvurur.
(2) Üye başvuru belgesindeki "Kişisel Bilgiler", "Dernek Bilgileri" ve diğer başvuru bölümleri, başvuran tarafından
eksiksiz doldurulur. Eksik doldurulmuş belgeler tamamlatılır. Aksi halde başvuru geçersiz sayılır.
(3) Üye başvuru belgesindeki bilgiler, üye başvuru defterine numara sırasıyla kaydedilir. Defterdeki özel bölümler
başvuru sahibi ve başvuruyu alan yetkili tarafından imzalanır. Görevli şube yöneticisi tarafından, başvurunun alındığını
göstermek üzere "başvuru belgesinin" bir sureti imzalanarak başvurana iade edilir.
(4) Şube yönetim kurulu, başvuru defterine yazılmış kişilerin durumunu inceler ve otuz gün içinde karara bağlayarak
başvuru sahibine bildirir.
(5) Şube yönetim kurulları, Derneğe üye kabulünde, ilgili kanunlar ve bu Tüzük açısından sakıncalı görülmeyen
üyelerden, üç örnek olarak alınan başvuru belgelerinin bir suretini başvuran üye adayına, bir suretini Kızılay Genel Merkez
Üye Yazım Bürosuna verir, diğer suretini ise şubede muhafaza eder.
(6) Şube yönetim kurulu, üyelikle ilgili dosyaları ve defterleri o şubedeki üyelere açık tutar.
Üyelik adayı
MADDE 12 – (1) Kızılaya üye olmak için başvuran kişinin aday üyeliğinin başlama tarihi, başvuru tarihidir.
(2) Genel Merkez Üye Yazım Bürosuna gelen üye başvuru belgelerinin yazımı, en geç on gün içinde tamamlanarak
tanzim edilen çizelgeler şubelere gönderilir. Bu çizelgeler şube tarafından üyelerin incelemesine açık tutulur.
(3) Üyelik adaylığı süresi otuz gündür. Bu süre içinde üye adayı, şube yönetim kurulunca düzenlenen eğitim
çalışmalarına katılır. Eğitim çalışmalarının programı ve içeriği Genel Merkez Eğitim Bürosunca hazırlanır.
(4) Şube yönetim kurulu; üye adaylarına, öncelikle kayıtlı bulundukları il veya ilçe düzeyinde Kızılay ile ilgili görev
verebilir.
(5) Üyelik ile ilgili inceleme süresi içinde, üyelerin yapacağı itirazlar şube yönetim kurulunca değerlendirilir.
(6) Şube yönetim kurulu, varsa itirazları on beş gün içinde karara bağlar, karar defterine işler ve durumu Kızılay
Genel Merkez Üye Yazım Bürosuna bildirir. Genel Merkez Üye Yazım Bürosu kayıtları esastır.
(7) Üyeliğe geçişleri uygun bulunmayanlara, şube yönetim kurullarınca bildirimde bulunulur.
(8) Üye adayları, asıl üyelerin yükümlülüğünü taşır. Ancak, üyelikten doğan seçme ve seçilme hakkını kullanamaz.
Derneğin üye kütüğüne yazılamaz.
Yurtdışındaki yurttaşların üyelik başvurusu
MADDE 13 – (1) Yurtdışındaki yurttaşlar, üyelik başvurularını üye olmak istedikleri şubeyi de belirtir bir yazı ile
Dernek Genel Merkez Üye Yazım Bürosuna yapar. Yazıda, yurtdışında sürekli oturdukları yerin açık adresi ile varsa
Türkiye'de iken sürekli oturdukları veya geçici ikamet ettikleri yerin açık adresi belirtilir ve nüfus hüviyet cüzdanının onaylı
örneği yazıya eklenir.
(2) Genel Merkez Üye Yazım Bürosu, başvuru yazısını iki hafta içinde belirlenen şube başkanlığına gönderir. Gerekli
inceleme ve işlemler, ilgili şube başkanlığınca yerine getirilir.
Üyeliğe itiraz
MADDE 14 – (1) Şube yönetim kurulu, başvuru defterine yazılmış kişilerin isim listesini şube merkezinde askıya
çıkarır. Bu listeler on beş gün süreyle askıda kalır.
(2) Üyeler, askı süresi içinde şube yönetim kurullarına başvurularla ilgili itirazlarda bulunabilir. Şube yönetim
kurulları bu itirazları on beş gün içinde inceleyerek karara bağlar ve ilgililere duyurur.
(3) Şube yönetim kurullarınca, başvuru defterine yazılmış kişilerin durumunun incelenip karara bağlanmasını
müteakip, Kızılay üyeliğine alınmalarında ilgili kanunlar ve bu Tüzük açısından sakınca bulunanlara, en geç on beş gün
içinde şube yönetim kurulunun gerekçeli kararıyla birlikte bildirimde bulunulur.
(4) İlgili, bu bildirime karşı, şube yönetim kurullarına on gün içinde itiraz edebilir. İtiraz şube başkanlığı aracılığı ile
yapılmışsa, şube yönetim kurullarının gerekçeli kararı da eklenerek, dosya, Genel Merkez Yönetim Kuruluna on gün içinde
gönderilir.
(5) İtiraz doğrudan Genel Merkez Yönetim Kuruluna yapılmış ise, Genel Merkez Yönetim Kurulu, şube yönetim
kurullarının gerekçeli kararını on gün içinde ister ve şube yönetim kurulu dosyayı on gün içinde Genel Merkez Yönetim
Kuruluna gönderir.
(6) Genel Merkez Yönetim Kurulu otuz gün içinde konuyu karara bağlar ve yapılacak işlem belirtilmek suretiyle
dosyayı şube yönetim kuruluna iade eder.
(7) Şube yönetim kurulu, kararın şubeye ulaştığı tarihten itibaren durumu yedi gün içinde ilgiliye bildirir. Başvuru
belgeleri iptal edilip dosyasına konulur. Başvuru defterinin özel bölümüne gerekli bilgiler işlenir. Genel Merkez Yönetim
Kurulu kararına karşı Genel Merkez Genel Kuruluna itiraz edilebilir. Genel Merkez Genel Kurulunca verilen kararlar
kesindir.
Genel Merkez Yönetim Kurulu kararı ile üyelik
MADDE 15 – (1) Genel Merkez Yönetim Kurulu;
a) TBMM üyeliği, kamu kurum ve kuruluşlarında müsteşarlık, valilik, genel müdürlük, başkanlık, belediye
başkanlığı, belediye meclisi ve il genel meclisi üyeliği yapmış ve yapmakta olanlardan, Kızılaya her yıl Genel Merkez
Yönetim Kurulunca belirlenen örnek şubenin bir önceki yıllık cirosu miktarında bağışta bulunanların,
b) Mevzuatlarındaki kısıtlamalar nedeniyle Kızılaya üye yazılamamış olanlardan kısıtlamaları sona erenlerin,
c) Genel Başkan tarafından önerilen gerçek ve tüzel kişilerin,
ç) Kızılayın yararı açısından gerekli görülenlerin,
izinleri dahilinde doğrudan asıl üyeliğe yazılmasına karar verebilir.
(2) Genel Merkez Yönetim Kurulu, bu yetkisini gerekli görürse ilgili şube yönetim kurulları önerisine göre ya da
doğrudan kullanır. Bu durumda Genel Merkez Üye Yazım Bürosunca hazırlanacak başvuru belgelerinin bir sureti ilgili şube
başkanlığına gönderilir.
Asıl ve onursal üyelik
MADDE 16 – (1) Türkiye Kızılay Derneğinin iki çeşit üyeliği vardır. Bunlar asıl üyelik ve onursal üyeliktir.
(2) Asıl üye, üyelik adaylığı sona erdirilerek asıl üyeliğe geçişine şube yönetim kurullarınca karar verilenler ile Genel
Merkez Yönetim Kurulunca doğrudan üyeliğe kabul edilenlerdir.
(3) Onursal üye, karşılıksız olarak Kızılaya hizmet eden, maddi ve manevi yarar sağlayan gerçek veya tüzel kişilere
verilen üyeliktir. Diyanet İşleri Başkanı, Yükseköğretim Kurulu Başkanı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı,
Türkiye Barolar Birliği Başkanı, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu Genel Başkanı, Türk-İş Konfederasyonu
Genel Başkanı, Hak-İş Konfederasyonu Genel Başkanı, DİSK Genel Başkanı, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu
Genel Başkanı, Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı, Türkiye Muhtarlar Federasyon Başkanı Kızılayın onursal
üyeleridir. Genel Kurula katılabilirler, söz alabilirler ancak seçme ve seçilme hakları yoktur. Asıl ve onursal üyelik veriliş
kriterleri Madalya Yönergesinde düzenlenir.
Üye yazımları ve bilgilerin genel merkezde toplanması
MADDE 17 – (1) Bu Tüzükte belirlenen kurallara uyularak yapılan aday üye ve asıl üye yazımları, Genel Merkez
Üye Yazım Bürosunca ayrı ayrı, bilgisayar ortamına aktarılarak genel merkezde toplanır.
(2) Genel Merkez Üye Yazım Bürosu, asıl üye genel kütüğünü oluşturur ve ilgili makamlara gerekli bilgileri, kayıtları
ve belgeleri ulaştırır.
(3) Genel Merkez Üye Yazım Bürosunca tutulan Kızılay Derneği üye kütüğünün şube başkanlığına gönderilen
nüshası gerektiğinde üye kayıt defteri olarak işlem görür. Genel Merkez kayıtları esastır.
(4) Genel Merkez Üye Yazım Bürosu, her üç ayda bir, asıl üyeliği gerçekleşenlerin çizelgesini, kesinleşme tarihlerini
de belirterek, ilgili şubelere bildirir.
(5) Asıl üyeler, Genel Merkez Üye Yazım Bürosunca, Dernek üye genel kütüğüne yazılır, ayrıca şubenin üye
kütüğüne de kaydedilir.
Üyelikte yer şartı
MADDE 18 – (1) Birden çok şubede üye olunamaz. Üyeler, yazılı oldukları şubenin genel kurulunda seçme seçilme
haklarını kullanabilir ve kayıtlı oldukları şubeden Genel Merkez Genel Kuruluna delege seçilebilir.
Üyenin yer değiştirmesi
MADDE 19 – (1) Sürekli oturduğu yeri veya işini nakleden üyeler taşındığı yerin adresini, kayıtlı olduğu şube
başkanlığına bildirir. Şube başkanlığı, yazılı bildirim üzerine üye kaydının, üyenin gittiği yerin şube başkanlığına
aktarılmasını ve Genel Merkez Üye Yazım Bürosuna bildirilmesini sağlamakla görevlidir.
Kimlik belgesi
MADDE 20 – (1) Genel Merkez Üye Yazım Bürosu'nca düzenlenen Kızılay kimlik belgeleri; Genel Merkez veya
ilgili şube başkanlığı aracılığı ile üyelere teslim edilir. Üyeler her türlü işlemlerinde Kızılay kimlik belgesini ibraz ile
zorunludur. Kurullara aday olanların, yenilenmiş, geçerli Kızılay kimlik belgesini göstermeleri zorunludur.
Ad silme
MADDE 21 – (1) Bir üyenin disiplin suçları dışında, başvurma belgesinde yanlış bilgi verdiği, üyeliğe yazımı
sırasında, ilgili kanunların ve bu Tüzüğün öngördüğü nitelikleri taşımadığı ya da bu niteliklerini sonradan yitirdiği anlaşılırsa;
şube başkanlığı durumu Genel Başkanlığa bildirir.
(2) Genel Başkanlık, üyeden yazılı olarak bilgi ister. Bu yazı on beş gün içinde, yanıtlanmazsa ya da verilen yanıt
geçerli ve yeterli görülmezse Genel Merkez Yönetim Kurulu o üyenin adını silmeye karar verir, durumu on beş gün içinde
ilgiliye, şubesine ve Genel Merkez Üye Yazım Bürosuna bildirir.
(3) İlgili, ad silme kararının kendisine bildirilmesinden başlayarak on beş gün içinde, Genel Merkez Yönetim
Kuruluna itiraz edebilir. Genel Merkez Yönetim Kurulunca verilen karara karşı da Genel Merkez Genel Kuruluna itiraz
edilebilir.
(4) Ad silme kararı kesinleşince, durum Genel Merkez Yönetim Kurulunca ilgili şube başkanlıklarına, Genel Merkez
Üye Yazım Bürosu'na bildirilir ve ilgiliye duyurulur.
(5) Yargı organlarının kararlarına uyularak adı silinenler için de Genel Merkez Yönetim Kurulu aynı işlemi yapar.
Ayrılma
MADDE 22 – (1) Kızılay üyeliğinden ayrılmak istediklerini yazılı olarak bildiren üyelerin adları, imzalarının
kendilerine ait olduğu saptandıktan sonra, bağlı bulundukları şube yönetim kurulu tarafından, Genel Merkezce tutulan
Kızılay Derneği üye kütüğü ile irtibatlandırılmak üzere Genel Merkez Üye Yazım Bürosuna bildirilir. Durum, Genel Merkez
Üye Yazım Bürosu tarafından ilgiliye ve şube başkanlığına bildirilir.
Üyeliğin sona ermesi
MADDE 23 – (1) Bu Tüzüğe aykırı harekette bulunanların, Kızılayın saygınlığını zedeleyenlerin, Kızılayın temel
ilkeleri ile amaçlarına ve etik kurallara aykırı hareket edenlerin, Kızılayın yetkili organlarından yetki almaksızın Kızılayı
yükümlülük ve borç altına sokanların üyelikleri, haklarında düzenlenecek olan tespit raporuna dayanılarak, Genel Merkez
Yönetim Kurulunca sona erdirilir.
(2) Üst üste üç yıl, yıllık aidat yükümlülüğünü yapılan uyarılara rağmen yerine getirmeyenlerin üyeliği, Genel
Merkez Yönetim Kurulunca sona erdirilebilir. Genel Merkez Yönetim Kurulunca üyeliğin sona erdirilmesine ilişkin karar
alınmışsa, durum şubeye ve Genel Merkez Üye Yazım Bürosu’na bildirilir ve kayıtlar karşılıklı olarak düzeltilir.
(3) Üyelik, mevzuatta aranan üyelik niteliklerinin kaybedilmesi sonucunda şube yönetim kurulunun önerisi ve Genel
Merkez Yönetim Kurulu kararıyla sona erer.
(4) 5253 sayılı Dernekler Kanununda sayılan fiiller ve suçlar ile 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda sayılan suçlardan
iki yıl veya daha fazla süreli olarak hüküm giyenler ile yüz kızartıcı suçlardan hüküm giyenlerin, rejim aleyhine suç işlediği
sabit olanların, açılacak soruşturma sonucunda adli yargı tarafından haklarında kesinleşmiş hüküm verilenlerin üyelikleri affa
uğrasalar bile kendiliğinden düşer.
(5) Gerçek kişilerde ölüm, hacir altına alınma, fiil ehliyetinin kaybedilmesi, tüzel kişilerde ise tüzel kişiliğin
tasfiyesi, iflası veya konkordato halinde üyelik sona erer.
Üye yazımında Tüzüğe aykırı davrananlar
MADDE 24 – (1) Üye yazımlarında, başkası adına üye başvuru belgesi düzenleyenler, başkasının imzasını taklit
edenler, gerçek dışı beyanda bulunanlar, sahte belge düzenleyenler, üyelerin kayıtlarını usulsüz olarak silenler, üyeleri kendi
istekleri dışında ayrılmış gösterenler, uygulama esaslarına aykırı davrananlar hakkında ivedi olarak disiplin kovuşturması
yapılır.
(2)Yukarıda yazılan suçları işlediği disiplin kovuşturması sonucu saptanan üyeler ve personel hakkında, disiplin
cezalarının uygulanması yanında, Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulur.
Üye yazım usulü
MADDE 25 – (1) Üyelik için başvurma, itiraz ve üye yazım kuralları, Genel Merkez Üye Yazım Bürosu'nun
kuruluşu, işleyişi, kadroları ve çalışma yöntemleri, Kızılay üyeliği kimlik belgesinin biçimi, kimlik belgesinin hangi
tarihlerde nasıl yenileneceği ve üyelikle ilgili işlemlerin nasıl yürütüleceği uygulama esasları ile düzenlenir.
(2) Üye başvuru belgesi ve üye başvuru defteri, Genel Merkez Üye Yazım Bürosunca bastırılıp uygulama esaslarında
belirlenen kurallara uygun olarak, şube başkanlıklarına dağıtılır. Şube başkanlığı başvuru defterinde, şubenin adını, defterin
sayfa sayısını, kaç başvuruya yeteceğini, hangi tarihte kullanılmaya başlanacağını kayıt altına alır.
Delege seçme ve seçilme
MADDE 26 – (1) Türkiye Kızılay Derneği genel kurullar delegelikleri aşağıdaki gibidir:
a) Şube genel kurul delegeleri; ilgili şubeye, giriş ve yıllık aidatlarını zamanında ödemiş, seçme ve seçilme hakkını
kazanmış olan üyelerdir.
b) Genel Merkez Genel Kurul delegeleri;
1) Genel Merkez Genel Kurulunun yapıldığı tarihteki Genel Başkan, Genel Merkez Yönetim Kurulu ve Denetim
Kurulu üyeleri, şube başkanları şubelerce seçilmiş Genel Merkez Genel Kurul delegeleri son genel kurul için seçilmiş
delegelerdir,
2) Üyeliği devam eden genel başkanlar, ömür boyu olmak üzere Genel Merkez Genel Kurulunun seçme seçilme
hakkına sahip doğal delegeleridir,
3) Genel Merkez Genel Kuruluna delege seçiminde, şube başkanları dışında, Genel Merkeze delege gönderen
şubelerin bir önceki yılın 31 Aralık tarihi itibarıyla Genel Merkezden aldığı borç ve yardımlar hariç, şubenin kendi gelirleri
ile gerçekleşen bütçesinin toplam büyüklüğüne göre, gerçekleşmiş bütçesi; 20.000.-Türk Lirası (TL)’na kadar olan şubeler
bir delege, 20.000.-TL ile 200.000.- TL arası olan şubeler iki delege, 200.001.-TL ile 5.000.000.-TL arası olan şubeler üç
delege, 5.000.001. –TL’den büyük olan şubeler ise 5.000.001. – TL’den sonraki her bir 10.000.000.- TL için bir delege daha
Genel Merkez Genel Kuruluna gönderirler.
c) Genel Merkez Genel kurullarının olağanüstü toplantılarının delegeleri, son Genel Merkez Genel Kurulunda oy
kullanma hakkına sahip olan delegelerdir.
(2) Üyeler, şube genel kurulunda, şube yönetim kurulu üyelerini ve Genel Merkez Genel Kurulu delegelerini seçme
ve şube yönetim kurulu üyesi ve Genel Merkez Genel Kurulu delegesi seçilme hakkına sahiptir. Üyeler en fazla üç dönem
şube yönetim kuruluna seçilebilir.
(3) Genel Merkez Genel Kurulu doğal delegesi olan şube başkanlarının mazereti halinde, yetkilendireceği şube
yönetim kurulu üyesi, başkan vekilidir. Diğer delegeler yedekleri ile seçilir.
(4) Onursal üyeler, Genel Merkez Genel Kuruluna katılır ve söz alabilir, ancak organlarda görev alamaz, seçme ve
seçilme hakkına sahip değildir.
(5) Asıl üyeler, en fazla üç kez Genel Merkez Genel Kurulu delegesi seçilebilir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Kurumsal Yapı ve Kurumsal Yapı Birimleri
Kurumsal yapı
MADDE 27 – (1) Kızılayın kurumsal yapısı; bu Tüzük ile görev ve yetkileri belirlenen, Kızılayın amaç ve hizmet
konuları doğrultusunda özerk olarak işleyişini yürüten birimlerden oluşur. Türkiye Kızılay Derneğinin kurumsal yapısı;
temsilcilik, şube ve Genel Merkezden, Genel Merkez teşkilatı ise teftiş kurulu ve genel müdürlükten oluşur. Genel Merkez ve
şubelerin organları ile zorunlu organların dışındaki organlar 29 uncu maddede gösterilmiştir.
Hukuksal durum
MADDE 28 – (1) Şubeler ve bağlı temsilcilikler, ilgili kanunlar ve bu Tüzük hükümleri gereğince Kızılaya bağlı, hak
ve varlığı Kızılay bünyesine dahil, yetkili kılındığı çalışma alanı içerisinde Kızılayın amaç ve hizmet konuları doğrultusunda,
organlarının kararları çerçevesinde çalışmalarda bulunmakla görevli, Genel Merkez ile ilişkileri ve karar yetkileri Şubeler
Yönergesi hükümleri uyarınca belirlenmiş alt birimlerdir.
(2) Bu Tüzüğün şubeler ve bağlı temsilciliklerle ilgili uygulama esasları, Genel Merkez Yönetim Kurulunca
düzenlenir ve mevzuata uygun olarak yürürlüğe girer.
Organlar ve birimler
MADDE 29 – (1) Kızılayın kurumsal yapı birimleri ve organları aşağıda gösterilmiştir.
a) Temsilcilik.
b) Şube;
1) Şube Genel Kurulu,
2) Şube Yönetim Kurulu,
3) Şube Denetçisi.
c) Genel Merkez;
1) Genel Merkez Genel Kurulu,
2) Genel Merkez Yönetim Kurulu,
3) Genel Merkez Denetim Kurulu.
ç) Genel Merkez İhtiyari organları.
(2) Kızılay Konseyi, Yüksek Disiplin Kurulu ve benzeri ihtiyari organlar Genel Merkez Genel Kurulu kararı ile
oluşturulabilir.
Temsilcilik
MADDE 30 – (1) Temsilcilik, Kızılay faaliyetlerinin yürütülebilmesi için tüzel kişiliği ve bünyesinde organları
bulunmayan, kurulduğu yerdeki en yakın şubeye bağlı olarak çalışan, Kızılayın en alt birimidir.
(2) Temsilcilik, en az üç gönüllü kişinin girişimi ve şube yönetim kurulunun teklifi, Genel Merkez Yönetim
Kurulunun onayı ile açılır.
(3) Temsilcilik, şube için gerekli sayıya ulaşmak amacıyla Kızılayın görev ve ufkuna uygun çalışmalar yapar ve
yapmış olduğu çalışmaları üçer aylık periyotlar halinde bağlı bulunduğu şubeye rapor eder.
(4) Yeterli üyeye ve faaliyete ulaşan temsilcilikler, şube olmak için genel merkeze müracaat eder ve Yönetim
Kurulunun onayı ile kurulur.
(5) 5253 sayılı Dernekler Kanununa aykırı eylemler yaptığı tespit edilen, temsilcilik faaliyetlerini yürütemeyen, yerel
kaynakları harekete geçiremeyen, Genel Merkez emirlerini yerine getiremeyen temsilcilikler, Genel Merkez Yönetim
Kurulunun kararı ile kapatılır ve her türlü varlığı bağlı olduğu şubeye devredilir.
Şubelerin kuruluşu
MADDE 31 – (1) Kızılayın şubeleri, il, ilçe, belde merkezlerinde, Kızılay faaliyetleri açısından önemli olan yerlerde
ve kurumlarda, en az elli gönüllü kişinin ortak girişimi ve Genel Merkez Yönetim Kurulunun onayı ile kurulur ve faaliyete
başlar. Şube kimliği, evrakların mülki amirliğe verilmesi ile kazanılır.
(2) Şube açmaya yetkili kılınan kurucular tarafından imzalanmış iki adet kuruluş bildirimi, kurucularının nüfus kayıt
örneği, şube açılması için kurucularının yetkili kılındıklarını gösterir Genel Merkez Yönetim Kurulunca verilmiş yetki
belgesi, geçici yönetim kurulu üyeleri ile yazışma ve tebligatı almaya yetkili kişilerin adı, soyadı, yerleşim yeri ve imzalarını
içeren liste ile Türkiye Kızılay Derneği Tüzüğünden iki örnek, şubenin kurulacağı yerdeki mülki idare amirliğine verilir.
(3) Şube kurucularının, iş ve meslek ile sosyal ve kültürel alanlarda bilgili ve deneyimli, karşılıksız hizmet ve
yardımlaşma anlayışına sahip, iyi tanınan ve Kızılayın amaç ve temel ilkelerine bağlı kişilerden oluşmasına özen gösterilir.
23 üncü maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen fiillerden haklarında soruşturma veya kovuşturma açılanların üyeliği
mahkumiyet halinde düşer.
(4) İlk olağan şube genel kuruluna kadar, Genel Merkez Yönetim Kurulunun yetkilendirdiği şube başkanı, başkan
yardımcısı ve üç üyeden oluşan toplam beş girişimci şube kurucular kurulu olarak şubeyi yönetir.
(5) İlk olağan şube genel kurulu, şube kuruluş bildirimi ve eklerinin incelenmesine ilişkin sonucun, mülki
amirliklerce kuruculara bildirilmesinden itibaren en geç üç ay içinde yapılır.
(6) Kızılay şube organlarının çalışma esasları, iş ve işlemleri uygulama esasları ile düzenlenir.
(7) Açılmasına karar verilen şubeler Kızılay mevzuatına tabi olup, Genel Merkez Genel Kuruluna katılım esasları
Genel Merkez Yönetim Kurulunca belirlenir ve genel kurulları bu Tüzükte belirlenen esas ve usullere göre yapılır.
Şubelerin organları
MADDE 32 – (1) Şubelerin organları, şube genel kurulu ve şube yönetim kurulu ile denetçiden oluşur.
Şube genel kurulu
MADDE 33 – (1) Şube genel kurulu, şubenin yetkili karar organı olup, şubede kayıtlı ve bu Tüzüğün ilgili
maddelerinde belirtilen niteliklere sahip üyelerden oluşur.
(2) Tüzükte belirtilen zamanlarda aidatlarını ödemiş en az elli kayıtlı üyesi bulunan şubeler, şube genel kurulunu
toplayabilir.
(3) Şube yönetim kurulu, şube genel kurulunun gününü, saatini, gündemini, yerini ve ilan edilecek yol ve yöntemleri,
çoğunluk sağlanamaz ise ikinci toplantının yapılacağı günü, saati, gündemi, yeri belirler ve en az on beş gün önceden bir
mahalli gazetede ilan eder.
(4) Gerekli hallerde olağanüstü toplantı yapılabilir. Olağanüstü toplantı usulleri, Olağanüstü Genel Merkez Genel
Kurul toplantı usullerine göre yapılır.
(5) Birinci toplantıda salt çoğunluk sağlanamadığı takdirde, ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak ikinci toplantı
şube yönetim kurulu üye sayısının en az iki katı üye ve denetçinin katılımıyla yapılır. Birinci toplantı ile ikinci toplantı
arasındaki süre bir haftadan az, iki aydan fazla olamaz.
(6) Şube genel kurulu, üç yılda bir olmak üzere şubat ayında şube yönetim kurulu çağrısı ile olağan olarak toplanır.
Genel Merkez Yönetim Kurulu üyeleri gerekli hallerde Genel Kurula başkanlık edebilir.
(7) Şube yönetim kurulu, şube genel kurulu toplantısını şubat ayının bitiminden onbeş gün öncesine kadar olağan
toplantı tarihini belirleyerek üyelere bildirmez ise, Genel Merkez Yönetim Kurulu, ilgili şube genel kurulunu resen olağan
toplantıya çağırır ve Mart ayı sonuna kadar toplantının bu Tüzüğe uygun yapılmasını sağlar.
(8) Şube genel kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:
a) Şube genel kurulu, belirlediği hedefler doğrultusunda oluşturulan şube eylem planıyla ilgili değerlendirmeleri
yapar, karar alır ve şube eylem planlarını onaylar.
b) Şubenin geçen dönemine ilişkin çalışma raporunu, bilanço, gelir-gider ve kesin hesap çizelgeleri ile gelecek
çalışma dönemi çalışma programını ve bütçe tasarısını görüşür ve karara bağlayarak şube yönetim kurulunu ibra eder.
c) Şubenin geçen dönemine ilişkin olarak onayladığı çalışma raporunu, bilanço, gelir-gider ve kesin hesap çizelgeleri
ile gelecek çalışma dönemi çalışma programını ve bütçelerini Genel Merkeze tutanakları ile birlikte gönderir.
ç) Şube başkanı, şube yönetim kurulu ve aynı sayıdaki şube yönetim kurulu yedekleri, şube denetçisi ile yedeği tek
liste ile üç yıllık dönem için seçilir. Adaylar ayrı ayrı sıralanır. Şube başkanı, yönetim kurulu üyeleri ve denetçi en fazla üç
olağan dönem için aday olup seçilir.
d) Genel Merkez Genel Kuruluna katılacak delegeler ile yedeklerini seçer.
Şube başkanı
MADDE 34 – (1) Şube başkanı, şube yönetim kurulu ile birlikte şube genel kurulunca gizli oyla seçilir. Şubenin
bulunduğu yerde Derneği temsil eder. Şube yönetim kuruluna başkanlık eder. Görev bölgesinde afet anında acil yardım ve
afet sonrası planlama ve koordinasyonlarda Kızılayın temsilinde etkin ve belirleyici rol üstlenir.
(2) Şube başkanı, şube yönetim kurulunun, şube çevresindeki, şube düzeyinde kurulmuş çalışma gruplarının,
temsilciliklerin, bu Tüzükte belirlenen ve Genel Başkan ile Genel Merkez organlarınca öngörülen görevleri başarıyla yerine
getirmelerini, uyumlu ve verimli çalışmalarını sağlar. Bunun için bu Tüzük ve uygulama esasları kuralları içinde gerekli
girişimlerde bulunur.
(3) Şube başkanı, Dernek çalışmalarında etkinlik ve başarı sağlamak amacıyla şube çevresindeki tüm kurum ve
kuruluşlarla ilgili mevzuat kapsamında sürekli ilişki içinde olur.
Şube yönetim kurulu
MADDE 35 – (1) Şube genel kurullarınca üç yıllık süre için gizli oyla seçilen şube başkanı dahil; üye sayısı binden
az ve bir önceki yıl gerçekleşen bütçesi 200.000.TL’den az olan şubelerin yönetim kurulları beş üyeden, bir önceki yıl
gerçekleşen bütçesi 200.000.-TL’nin üzerinde olan şubelerin yönetim kurulları kayıtlı üye sayısına bakılmaksızın yedi üyeden
oluşur. Şube yönetim kurullarının üye sayıları ile bütçe rakamları, Genel Merkez Yönetim Kurulu tarafından artırılabilir ve
eksiltilebilir.
(2) Şube genel kurulu toplantısının ilk oturumunda, genel görüşmeler ile şube geçmiş dönem çalışmalarının ibrası
hakkında karar alınır.
(3) Şube genel kurulunun ikinci oturumunda şube başkanı ve yönetim kurulu ve aynı sayıda yedekleri ile yeter sayıda
Genel Merkez Genel Kurul delegesi ve yedekleri seçilir.
(4) Şube başkanlığına, üye sayısının 1/5’inin, divan başkanına bizzat vereceği yazılı önergesi ile aday olunur.
(5) Şube genel kurulu çalışmalarının tamamlanmasından sonra, şube başkanı yönetim kurulunu en geç üç gün
içerisinde toplar. Görev dağılımı için gizli oyla seçim yapılır. Şube başkanı görev süresi içinde gerek görülen hallerde görev
dağılımını yenileyebilir.
(6) Şube yönetim kurulunun beş kişiden oluştuğu hallerde başkan vekili, sekreter, muhasip ve veznedar üye seçimi
yapılır. Şube yönetim kurulunun yedi kişiden oluştuğu hallerde başkan vekili, sekreter, sekreter yardımcısı, muhasip,
veznedar üye ile yönetim kurulunun diğer üyelikleri için gizli oyla seçim yapılır.
(7) Şube genel kurulu, toplantı, seçim ve görev dağılımı tutanaklarını Genel Merkez Yönetim Kuruluna gönderir.
(8) Şube başkanı, istifa ya da herhangi bir nedenle boşalan şube yönetim kurulu üyeliklerine en çok oy alan yedek
üyeleri, sırasıyla yazılı olarak davet eder. Davetin alındığı tarihten itibaren yedi gün içinde cevap vermeyenlerin şube yönetim
kurulu üyelik hakları sona erer. Yedek üyeler yerlerini aldıkları asıl üyelerin sürelerini doldurur ve seçimli şube genel
kurulunun yapıldığı güne kadar şube yönetim kurulu üyelik hak ve sıfatlarını korur.
(9) Şube yönetim kurulları, en az iki haftada bir, şube başkanı ya da başkan yardımcısının başkanlığında toplanır.
(10) Şube yönetim kurulu üye tamsayısının salt çoğunluğu ile toplanır. Karar yeter sayısı üye tamsayısının salt
çoğunluğudur.
(11) Şube yönetim kurulu başkanı istifa ederse, yönetim kurulu kendi içerisinde şube başkanını seçer ve seçilen
başkan ilk olağan genel kurula kadar görev yapar.
(12) Şube yönetim kurulu üye sayısı, boşalmalar sebebi ile yedekler de dahil üye tam sayısının yarısının altına
düşerse, şube genel kurulu, kalan yönetim kurulu üyeleri tarafından bir ay içinde olağanüstü toplantıya çağrılır.
(13) Genel Merkeze karşı mali ve hukuki yükümlülüklerini süresi içinde yerine getirmeyen veya bu
yükümlülüğünden kaçınmak için mevzuata karşı hile ve benzeri yöntemlere tevessül eden şube yönetimleri, Genel Merkez
Yönetim Kurulunca görevden alınır ve kayıtlı veya kaydedilecek üyelerle geçici kurul oluşturulur. Geçici kurul oluşturulma
imkanı bulunmadığı durumda ise şube, bu Tüzük hükümlerine göre yeniden açılabilecek hale gelinceye kadar Genel Merkez
Yönetim Kurulu kararı ile kapatılır. Kapatılan şubelerin bütün para, mal ve eşyası Genel Merkeze intikal eder.
(14) Şubeler, ulusal veya uluslararası faaliyet ve projelerde Genel Merkez Yönetim Kurulunun tebliğ edeceği
görevleri yerine getirmekle yükümlüdür. Uluslararası faaliyetler ve ilişkiler Genel Merkezin iznine tabidir.
(15) Şubelerin afet, tıp merkezi dahil sağlık, kan, sosyal hizmetler, inşaat ve benzeri bütün alanlarda üretecekleri
projeler için Genel Merkezden yardım talep edebilmeleri için, projeler ile ilgili bir teknik heyet fizibilite raporunun
hazırlanmış olması ve proje bütçesinin en az %75’inin kendi öz kaynaklarında ayni veya nakdi olarak hazır olması, ve/veya
proje karşılığının yöresinden ayni ve nakdi yazılı bağış taahhüdü olarak alınmış olması ve yıllık bütçesinde yer alması
gerekmektedir.
(16) Şube yönetim kurulu, şube borçlarından sorumludur.
(17) Şube yönetim kurulu üyeleri ihmal, kusur veya kasıtlı işlem ve eylem neticesinde şubenin uğrayacağı zarar ve
ziyandan kişisel olarak sorumludurlar.
(18) Şube yönetim kurulu, şube genel kuruluna ve Genel Merkeze karşı sorumludur.
(19) Şube yönetim kurulunun görev, yetki ve sorumlulukları şunlardır:
a) Kızılayın amaçları doğrultusunda faaliyet göstermek, ilkelerini yaymak, Kızılayın tanıtımını sağlamak, toplum
katında saygınlığını korumak ve yükseltmek.
b) Hazırladığı şube eylem planını, geçen dönem çalışma raporu ve bilanço, gelir-gider çizelgesi, kesin hesaplar ile
gelecek çalışma dönemi bütçe tasarısını kabul etmek ve şube genel kurulunun onayına sunmak.
c) Bütün faaliyetlerini bu Tüzük ve uygulama esasları çerçevesinde yürütmek ve yönetmek.
ç) Şube genel kurulu tarafından onaylanan eylem planının şube yönetim kurulu üyeleri, şube üyeleri ve gönüllülerce
uygulanmasını ve uygulamanın değerlendirilmesini sağlamak, şubenin dönemsel amaç ve hedeflerini gerçekleştirerek,
Kızılayın genel amaç ve hedeflerine ulaşmasını desteklemek ve katkıda bulunmak.
d) Şubeye gönüllü kazanımı ve eğitimi için, Gönüllülük Yönergesi çerçevesinde planlama yapılmasını ve hayata
geçirilmesini sağlamak.
e) Şubeye bağlı hizmet birimlerini yönetmek.
f) Kızılayın faaliyet alanına giren konularda gönüllüleri eğitmek ve organize etmek.
g) Şube gönüllü ve üye sayısının artırılmasına çalışmak.
ğ) Her ayın bütçe gerçekleşme raporlarını bir sonraki ay içinde, çalışma raporlarını ise üç aylık raporlar halinde Genel
Merkeze sunmak.
h) Görev bölgesi sınırları içinde ya da dışında Genel Merkez tarafından yürütülen faaliyetlere Genel Merkez Yönetim
Kurulunun onayı ile katılmak.
ı) Kızılayın bütün taşınır ve taşınmaz mallarını ve ayni ve nakdi değerlerini ilgili mevzuat kapsamında basiret ve özen
içerisinde korumak ve yönetmek.
i) Sorumluluk alanında toplumun gücünü harekete geçirerek faaliyetler için yeterli yerel kaynakların kullanılmasını
sağlamak, bağış toplama faaliyetlerinin gelişmesi için gerekli çalışmaları yapmak.
j) Kızılayın bütün kıymetli evrak ve makbuzlarıyla defter ve kayıtlarını, demirbaş eşyasını iyi durumda tutmak,
kullanmak ve korumak.
k) Şube genel kurulunu olağan ve olağanüstü toplantıya çağırmak ve toplantının gündemini belirlemek.
l) Şubelerde ihtiyaç olan kadroları belirlemek ve Genel Merkez Yönetim Kurulu kararı ile bu ihtiyacın giderilmesine
çalışmak.
m) Genel Merkezce onaylanmış bütçe ve kadroya uygun olarak personel özlük haklarını Şubeler Yönergesi ile hükme
bağlanan esaslar çerçevesinde belirlemek.
n) Şube genel kurulu tarafından onaylanan toplantı tutanak özeti ve seçim tutanakları, geçen dönem çalışma raporu,
bilanço, gelir-gider ve kesin hesap çizelgeleri ile onay için gelecek dönem bütçe tasarısını on beş gün içinde Genel Merkeze
göndermek.
o) Kızılaya maddi ve manevi yarar sağlayan, şubenin gelişmesine katkıda bulunan kişi ve kuruluşlara onursal üyelik,
madalya ve takdirname verilmesini Genel Merkeze teklif etmek.
ö) Şube üye aidatlarının süresinde ve tam olarak ödenmesini sağlamak, ödemeyenler hakkında bu Tüzük hükümlerine
göre en geç bir ay içinde gereğini yapmak.
p) Brüt gelirlerinden ödeyeceği Genel Merkez hisselerini, aynı yıl içinde tahmini bütçesine koymak ve bunları Mart,
Haziran, Eylül ve Aralık ayları içinde dört eşit taksitte Genel Merkeze ödemek, bütçe gerçekleşmesine göre mahsup işlemini
yapmak, temerrüt halinde, Genel Merkez Mali İşler Bölümünce re’sen bankalara gönderilecek talimat çerçevesinde, takip
eden ay içinde hisseleri ilgili banka hesaplarından tahsil ederek Genel Merkez hesaplarına aktarmak.
r) Sorumluluk bölgelerinde şubeler çalışma ve uygulama esaslarında belirtilen ve şube tarafından yürütülen bütün
çalışma ve gönüllü kazanımı, afete hazırlık, müdahale ve sosyal hizmetler gibi faaliyetlerin koordinasyonunu sağlamak,
yürütülmesini denetlemek ve desteklemek.
s) Genel Merkez tarafından verilecek Kızılaycılık ile ilgili diğer görevleri yerine getirmek.
Şube denetçisi
MADDE 36 – (1) Şube denetçisi, şubenin her türlü üyelik kayıtları ile altı aylık dönemler halinde gelir giderleri ve
mali tablolarını, şubenin her türlü faaliyetlerini denetleyerek şube yönetim kuruluna ve genel kuruluna sunar.
(2) Şube denetçilerinin görevleri şube olağan kongresine kadar devam eder.
(3) Şube denetçisi, bir yedeği ile birlikte şube genel kurulu tarafından yirmi beş yaşını bitirmiş üyeler arasından üç
yıllık süre için seçilir.
(4) Şube denetçisinin çeşitli nedenlerle görevinden ayrılması halinde yerine, en geç yedi gün içinde şube yönetim
kurulu başkanı tarafından yedek üye göreve çağrılır.
(5) Şube denetçisi seçilebilmek için en az altı ay asıl üye olarak bir şubede kayıtlı bulunulması zorunludur.
(6) Denetim amacıyla istenecek her türlü yazı, dosya, defter ve belgeler ile kıymetli evrakın, görevlilerce şube
denetçisine gösterilmesi zorunludur.
(7) Denetim esnasında soruşturmayı gerektiren bir hususun tespit edilmesi halinde, şube denetçisi durumu ivedilikle
şube başkanlığına ve yönetim kuruluna yazılı olarak bildirir.
Genel Merkez organları
MADDE 37 – (1) Genel Merkez zorunlu organları şunlardır:
a) Genel Merkez Genel Kurulu.
b) Genel Merkez Yönetim Kurulu.
c) Genel Merkez Denetim Kurulu.
(2) Genel Merkezin ihtiyari organları ise ihtiyaca göre oluşturulan Kızılay Konseyi, Yüksek Disiplin Kurulu ve
benzeri organlardır.
Genel Merkez Genel Kurulu
MADDE 38 – (1) Genel Merkez Genel Kurulu, Kızılayın en yüksek organı olup, her üç yılda bir Nisan ayı içinde
olağan olarak Ankara’da toplanır.
(2) Gerektiğinde olağanüstü toplantı yapılabilir ve toplantıya, bir önceki Genel Merkez Genel Kurulu statüsü devam
eden delegeler katılır.
(3) Genel Kurul, Genel Merkez Yönetim Kurulu ve Genel Merkez Denetim Kurulu üyeleri, şube başkanları ile genel
kurullarında bu Tüzüğe uygun seçilecek Genel Merkez Genel Kurulu delegelerinden ve üyeliği devam eden genel
başkanlarından oluşur.
(4) Genel Merkez Genel Kurulunun toplantı yeter sayısı, Genel Merkez Yönetim Kurulu ve Genel Merkez Denetim
Kurulu üyeleri ile adları Genel Merkeze şubelerce önceden bildirilen delege sayısı toplamının yarısından bir fazlasıdır.
(5) Birinci toplantıda yeterli sayı oluşmadığı takdirde ikinci toplantı, yetersayı aranmaksızın katılan delegeler ile
açılır ve Genel Merkez Genel Kurulu çalışmalarına başlar. Ancak katılan delege sayısı Genel Merkez Yönetim Kurulu ile
Genel Merkez Denetim Kurulu asıl üye tam sayıları toplamının iki katından aşağı olamaz.
Genel Merkez Genel Kurulunun çağrı yöntemleri
MADDE 39 – (1) Genel Merkez Yönetim Kurulu; Genel Merkez Genel Kurulunun gününü, saatini, gündemini,
yerini ve ilan edilecek yol ve yöntemleri, çoğunluk sağlanamaz ise ikinci toplantının yapılacağı günü, saati, gündemi, yeri
belirler ve en az on beş gün önceden en az iki ulusal gazetede ilan eder.
Genel Merkez Genel Kurulu toplantı ilkeleri
MADDE 40 – (1) Genel Merkez Genel Kurul toplantısına katılacak delegeler, Genel Merkez Yönetim Kurulunca
düzenlenen "delegeler çizelgesi"ndeki adları karşısına imza atarak aldıkları Genel Merkez Genel Kuruluna giriş kartı ile
Kızılay kimlik belgesini göstermek suretiyle toplantıya girebilir. İmzalanan çizelgeye göre Genel Merkez Genel Kuruluna
katılan üye ve delegeler sayısı ile toplantı yeter ve karar sayıları, Genel Merkez Yönetim Kurulu başkan yardımcısı ile genel
sekreter tarafından imzalanan bir tutanakla saptanır.
(2) Genel Merkez Genel Kurulu, Genel Sekreterin, çoğunluğun sağlandığını belirten tutanağı okumasından sonra
Genel Merkez Yönetim Kurulu Başkanı ya da Başkan yardımcısı tarafından açılır ve Genel Merkez Genel Kurulunu
yönetmek üzere oluşturulacak divana açık oyla bir başkan, iki başkan yardımcısı ve yeteri kadar katip üye seçilir.
(3) Genel Merkez Genel Kurulu toplantısında gündemdeki maddeler görüşülür. Ancak toplantıya katılan üyelerin en
az 1/10’u tarafından yazılı olarak görüşülmesi istenen maddelerin gündeme konulması zorunludur.
(4) Tüzel kişilerin temsilcileri ile gerçek kişilerin Genel Merkez Genel Kurulunda bir oy hakkı olup oyların gerçek
kişi ve tüzel kişi temsilcileri tarafından bizzat kullanılması zorunludur.
(5) Genel Merkez Genel Kurulunda, Genel Merkez Yönetim Kurulu üyeleri, kendilerinin ibralarına ilişkin kararlarda
oy kullanamaz.
(6) Yukarıda belirtilen hükümler şube kapsam ve ölçülerinde benzer olarak şube genel kurullarında da uygulanır.
(7) Ertelenen toplantının geri bırakılma tarihinden başlamak üzere en geç iki ay içinde yapılması zorunludur. Genel
Merkez Genel Kurulu toplantısı bir defadan fazla ertelenemez.
Olağanüstü Genel Merkez Genel Kurulu
MADDE 41 – (1) Genel Merkez Yönetim Kurulu üye sayısı, boşalmalar sebebi ile yedekleri ile birlikte üye tam
sayısının yarısının altına düşerse Genel Kurul, kalan Yönetim Kurulu üyeleri veya Genel Merkez Denetim Kurulu tarafından
bir ay içinde toplantıya çağrılır. Çağrı yapılmazsa üyelerden birinin istemi üzerine sulh hukuk hakimi üç Genel Kurul üyesini
Genel Kurulu toplantıya çağırmakla görevlendirir.
(2) Genel Kurul, yönetim veya denetim kurulunun gerekli gördüğü hallerde veya Genel Merkez Genel Kurulunda
seçme ve seçilme hakkına sahip delegelerin 1/5’inin, on beş günlük süre içinde noterden onaylı imzaları ile yaptıkları yazılı
başvuru üzerine Genel Merkez Yönetim Kurulunca olağanüstü toplantıya çağrılır. Gündem, olağanüstü toplantı çağrısı
yapanlarca düzenlenir.
(3) Olağanüstü Genel Merkez Genel Kurulu toplantısı, olağan Genel Merkez Genel Kurulu toplantısındaki usul ve
ilkelere göre yapılır.
(4) Olağanüstü toplantılarda yalnız toplantıyı gerektiren konular görüşülür ve ayrıca gündeme madde eklenmez.
Kızılay genel kurullarının karar yeter sayıları
MADDE 42 – (1) Genel Merkez Genel Kurulu ile Kızılayın diğer bütün genel kurullarında uygulanacak karar yeter
sayısı, toplantıya katılan delege sayısının yarısından bir fazlasıdır. Ancak,
a) Tüzük değişikliğine,
b) Olağanüstü yedek akçenin harcanmasının onaylanmasına,
c) Bütün kurullarda, toplantı süresinin uzatılması ya da kısaltılmasına,
ilişkin kararlar hazır bulunanların 2/3 çoğunluğuyla alınır.
Genel Merkez Genel Kurulu çalışma yöntemleri
MADDE 43 – (1) Genel Merkez Genel Kurulunun toplantı süresi, Genel Merkez Yönetim Kurulu kararı ile belirlenir
ve iki günü aşamaz. Gerekirse bu süre zorunlu nedenlerle Genel Merkez Genel Kurulu kararıyla uzatılabilir.
(2) İlk gün Genel Merkez Genel Kurulu, genel görüşme açılmadan önce, Genel Merkez Denetim Kurulu denetim
raporları okunarak, geçen döneme ilişkin bilanço, gelir-gider ve kesin hesap çizelgeleri ile gelecek dönem çalışma
programını, gelecek döneme ait bütçe tasarısını görüşür. Daha sonra genel görüşme açılır ve Kızılayın görev, ufuk ve strateji
planlarından oluşan genel politikaları üzerine dilek ve temenni görüşmeleri yapılır.
(3) Kızılay Genel Başkanı, Genel Merkez Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu aynı listede seçime girerler. Listelerde
genel başkan adayı, Genel Merkez Yönetim Kurulu ve aynı sayıdaki yedekleri, Denetim Kurulu adayları ve aynı sayıdaki
yedekleri ayrı ayrı sıralanır.
(4) Genel Merkez Genel Kurulu; ikinci gün Genel Başkanı, Genel Merkez Yönetim Kurulunun on asıl ve on yedek
üyesi ile Genel Merkez Denetim Kurulunun beş asıl ve beş yedek üyesini gizli oy ile seçer.
(5) Genel Başkan adaylığı, Genel Merkez Genel Kuruluna katılan delege sayısının 1/5’inin yazılı önergelerinin bizzat
divan başkanlığına verilmesi ile mümkündür. Genel Başkan, adaylık listesinde Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulunu
oluşturarak Genel Merkez Genel Kurulunun gizli oyu ile seçilir. Genel Başkanın adaylık listesinde belirtilen adaylar da
başkaca bir oylama yapılmaksızın isimlerinin yer aldığı organların üyesi olarak seçilir.
(6) Genel Merkez Yönetim Kurulunda görev dağılımı gizli oyla yapılır. Gerekli hallerde Genel Başkan, görev
dağılımının yeniden belirlenmesini isteyebilir.
(7) Kurul toplantılarında gizli oyla yapılacak seçimlerde oy verme ve sayım işlemleri Genel Kurul tarafından seçilen
divanın sorumluluğundadır. Divan, sandık sayısı kadar, üçer üyeden oluşan sayım ve gözetim komisyonunu kura çekme
usulüne göre delegeler arasından belirler.
(8) Bütün kurul görüşme ve kararlarının tutanakları başkanlık divanı üyeleri tarafından tutulur ve imzalanır.
Seçimlerin tutanakları, seçimden sonra Divan tarafından imzalanarak Genel Merkez Genel Kurulunda ilan edilir.
Genel Merkez Genel Kurulunun görev ve yetkileri
MADDE 44 – (1) Genel Merkez Genel Kurulunda, Genel Merkez Denetim Kurulu denetim raporları okunur, geçen
döneme ilişkin bilanço, gelir-gider ve kesin hesap çizelgeleri ile gelecek dönem çalışma programı, gelecek döneme ait bütçe
tasarısı görüşülür, Genel Merkez Yönetim Kurulunun ibrası oylanır. Toplanılmayan yıllar için Genel Merkez Yönetim
Kuruluna bütçe onay yetkisi verilir. Gerekirse bu konuda komisyon oluşturulabilir.
(2) Kızılayın görev, ufuk ve amaçlarından oluşan genel politikalarını belirler.
(3) Kızılayın Genel Başkanını, Genel Merkez Yönetim Kurulu asıl ve yedek üyelerini, Denetim Kurulu asıl ve yedek
üyelerini gizli oy ile seçer ve adaylar ayrı ayrı sıralanır.
(4) Türkiye Kızılay Derneği Tüzüğünün değiştirilmesine ilişkin Genel Merkez Yönetim Kurulu tasarısını görüşüp
karara bağlar. Tüzük değişikliği söz konusu ise, öncelikle bu husus Genel Kurulca görüşülerek karara bağlanır.
(5) Genel Merkez Yönetim Kurulunun yaptığı Kızılayın, yurtiçi ve yurtdışındaki kuruluşlara üye olarak katılması ya
da ayrılması yönündeki önerileri karara bağlar.
(6) İhtiyaca göre oluşturulan ihtiyari organların üyelerini seçer.
Genel Başkanın görevleri
MADDE 45 – (1) Genel Başkan, Kızılayın en yetkili temsilcisi olup görev ve yetkileri aşağıda gösterilmiştir.
a) Kızılayı kamu organları nezdinde, mahkemelerde, uluslararası ilişkilerde, işleyişe ilişkin her türlü iş ve işlemlerde
maddi ve manevi kişiliği temsil ve ilzam eder. Genel Başkanın görev süresi üç yıl olup, en fazla üç dönem için seçilebilir.
Genel Başkan Kızılayın birlik, bağımsızlık ve tarafsızlığının sağlayıcısıdır.
b) Genel Merkez Genel Kurulu ve Genel Merkez Yönetim Kurulu’nca kendisine verilen görevleri yerine getirir.
c) Genel Başkan kendi yetkilerinin kullanımını Genel Merkez Yönetim Kurulunun diğer üyelerine devredebilir, bu
durumda yetkili olan üye yapmış olduğu işlemlerden sorumludur.
ç) Genel Merkez Yönetim Kuruluna başkanlık eder.
d) Genel Başkan, bütün Kızılay teşkilatını ve hizmet birimlerinin çalışmalarını inceletir, denetletir ve gerek
gördüğünde soruşturma açar. Soruşturma sonuçları Yönetim Kurulunda görüşülerek karara bağlanır.
e) Mazereti halinde Genel Başkan yardımcılarından birini vekil olarak görevlendirir. Genel Başkan yardımcısı
üstlendiği hizmetleri tam yetki ile yürütür ve sorumluluğunu taşır.
f) Genel Başkan, Genel Başkan yardımcıları ve Genel Sekreter Kızılayın birinci derece ita amirleridir. İkinci derecede
ita amirleri Genel Merkez Yönetim Kurulu kararı ile saptanır.
(2) Genel Başkanın istifa etmesi veya herhangi bir nedenle Genel Başkanlık Makamının boşalması halinde, en geç iki
ay içinde olağanüstü Genel Kurul, Genel Merkez Yönetim Kurulunca toplanır. Bu toplantıda sadece Kızılay Genel Başkanı
seçimi yapılır. Genel Başkan Seçimine kadar I. Genel Başkan Yardımcısı bu görevi vekaleten yürütür.
Genel Merkez Yönetim Kurulu
MADDE 46 – (1) Genel Merkez Yönetim Kurulu, Genel Başkan dahil on bir üyeden oluşur. Genel Merkez Yönetim
Kurulu üyelerinin yirmi beş yaşını ikmal etmiş olmaları zorunludur. Genel Merkez Yönetim Kurulu üyeleri üç yıllık dönem
için seçilirler. Bir yönetim kurulu üyesi en fazla üç olağan dönem için aday olup seçilebilir.
(2) Genel Merkez Genel Kurulu çalışmalarının tamamlanmasından sonra, Genel Başkan, Genel Merkez Yönetim
Kurulunun en geç üç gün içerisinde toplanmasını sağlar. Toplantıda, seçilen üyeler arasından I. Genel Başkan yardımcısı, II.
Genel Başkan yardımcısı, Genel Sekreter, Genel Sekreter yardımcısı için gizli oyla seçim yapılır.
(3) İstifa ya da herhangi bir nedenle boşalan Genel Merkez Yönetim Kurulu üyeliklerinin yerine, en yüksek oyu almış
olan yedek üye Genel Sekreter tarafından göreve çağrılır. Bu kişiler, ilk genel kurula kadar asıl üyelik hak ve sıfatlarını
korurlar.
(4) Genel Merkez Yönetim Kurulu, en az on beş günde bir Genel Başkanın başkanlığında ve belirlenen gündemle
toplanır.
(5) Genel Merkez Yönetim Kurulu olağan toplantılarında, toplantı ve karar yeter sayısı üye tamsayısının salt
çoğunluğudur. Hükümetçe ilan edilen olağanüstü hal ve afet dönemlerinde yapılan toplantılarda ise toplantı yeter sayısı üye
tam sayısının üçte biridir. Bu dönemde kararlar oy birliği ile alınır.
(6) Şube kurullarında görev yapmakta iken, Genel Merkez Yönetim Kuruluna seçilenlerin şube başkanlığı ve şube
yönetim kurulu üyeliği düşer.
(7) Genel Merkez Yönetim Kurulu üyeleri üstlendikleri görevlerin sorumluluğunu taşır.
(8) Genel Merkez Yönetim Kurulunun iş ve işlemleri Genel Sekreterlikçe yürütülür.
Genel Merkez Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri
MADDE 47 – (1) Genel Merkez Yönetim Kurulu; Kızılayın Genel Merkez Genel Kuruluna karşı sorumlu organıdır.
Bu sıfatla, Kızılayın amaç ve yönetimine ilişkin bütün işlemlerinin, usulüne uygun olarak yürürlüğe konulmuş uluslararası
andlaşmalar, ilgili kanunlar, Genel Kurul kararları, bu Tüzük ile uygulama esaslarına uygun olarak düzenlenip yürütülmesini
ve gözetimini sağlar.
(2) Kızılayın amacına uygun her türlü çalışmayı planlar, hazırlar ve Genel Kurul kararlarına uygun olarak icra eder.
(3) Kızılay faaliyetlerinin Genel Sekreterlik ve Genel Müdürlük eliyle icra edilmesini sağlar.
(4) Kızılayın amaç ve hedeflerine yönelik hizmet ve faaliyetler için ulusal ve uluslararası kaynak sağlayıcı faaliyetleri
yürütür.
(5) Kızılayın manevi varlığı ve gücüne halel getirmeye yönelik girişimlerde bulunan üyelerin üyelikten çıkarılmasını
Genel Kurula teklif eder.
(6) Genel Merkez Genel Kurulunu olağan ve olağanüstü toplantıya çağırır ve gündemi belirler.
(7) Şube genel kurulları hakkındaki itirazları itiraz tarihinden itibaren otuz gün içinde inceleyerek karara bağlar.
(8) Gerekli gördüğü takdirde çalışma konularında yardımcı olmak üzere plan ve stratejiler doğrultusunda geçici ya da
sürekli olarak Kızılay çalışanlarından ya da dışarıdan gönüllü kişilerden komisyonlar oluşturabilir.
(9) Şubelerin seçimlerini ve bütçelerini onaylar.
(10) Onursal üyelikler verir.
(11) Kızılay genel bütçesini inceler ve bu Tüzükle Genel Merkez Genel Kurulundan aldığı yetkiye dayanarak yılın
son toplantısında bütçeyi ve bütçe uygulama esaslarını onaylar ve yıl içi serbest bırakmalar için Genel Müdürlüğü yetkili
kılar.
(12) Uygulama esaslarını belirler.
(13) Her türlü şartlı bağışları ve vasiyetleri inceleyerek gereğine karar verir.
(14) Taşınmaz mallar üzerindeki her türlü nihai tasarruflar ve gayrimenkul fon hesabından taşınmazların satın
alınmasına karar verir.
(15) Tüm Kızılay teşkilatının ve hizmet birimlerinin çalışmalarını inceler, denetler ve gerekli gördüğünde soruşturma
açar.
(16) Kızılay Genel Müdürü ile Teftiş Kurulu Başkanının ve Hukuk Müşavirinin atamasını yapar.
(17) Yeni şubeler açılmasına, mevcut şubelerden herhangi bir nedenle çalışamaz hale gelenlerin kapatılmasına karar
verir.
(18) Şube genel kurulları hakkında verilecek kararlara, alınış tarihinden itibaren on beş gün içinde yapılacak itirazları
inceleyerek karara bağlar.
(19) Genel Başkan ve Yönetim Kurulu üyelerine yılda üç ayı geçmemek üzere izin verir.
(20) Savaşta ve olağanüstü hal ilanında Genel Merkez Genel Kurulunun yetkilerini kullanır.
(21) Amacına uygun işletmeler, eğitim ve öğretim kurumları kurulmasına, iştiraklere girilmesine, hastaneler, sağlık
merkezleri, dispanserler, kan merkezleri ve bunlarla ilgili laboratuarlar, rehabilitasyon merkezleri ve kendi amacına uygun
sosyal ve gelir getirici tesisleri açılmasına karar verir. Şubeler tarafından da bu tip hizmetlerin kurulmasına ilgili mevzuat ile
belirlenmiş usuller çerçevesinde izin verir.
(22) Genel Müdürlük teşkilatında yeni bölümler kurulmasına, Genel Müdürlük ve şubelerde kadro ihdas ve iptaline
karar verir.
(23) Genel Merkezin geçmiş mali yıl çalışma raporu, bilanço ve kesin hesaplarını ve gerektiğinde tüzükle ilgili
değişiklik önerilerini inceler, gerekli değerlendirme ve düzenlemeyi yaparak Genel Merkez Genel Kuruluna sunar.
(24) Gerekli gördüğü takdirde, şubeleri Genel Merkez Genel Kurulunda temsil edecek delege sayısını, Kızılayın son
bilançosu ile şubelerin bütçelerini dikkate alarak yeniden düzenler.
(25) Bu Tüzükte tanımlanmış olan Kızılaycılığın tanıtımı ve yaygınlaştırılması, afet, afete hazırlık, kan ve sağlık
hizmetlerinin koordinasyonu ve yaygınlaştırılması maksadıyla il merkezlerinde gerekli sosyal teknik ve idari altyapıları kurar.
Genel Merkez Denetim Kurulu
MADDE 48 – (1) Genel Merkez Denetim Kurulu, çalışmalarından dolayı Genel Merkez Genel Kuruluna karşı
sorumludur.
(2) Genel Merkez Denetim Kurulu, Genel Merkez Genel Kurulu tarafından yirmi beş yaşını bitirmiş, mali, idari ve
hukuki konularda deneyimli, üniversite mezunu üyeler arasından üç yıl süre için seçilen beş asıl ve beş yedek üyeden oluşur.
(3) Genel Merkez Denetim Kurulu asıl üyeliklerinden çeşitli nedenlerle ayrılmalar olması halinde yerlerine, en geç
yedi gün içinde Genel Merkez Denetim Kurulu Başkanı tarafından yedek üyeler sırasıyla göreve çağrılır.
(4) Genel Merkez Denetim Kurulu üyesi seçilebilmek için en az bir yıl asıl üye olarak bir şubede kayıtlı bulunulması
zorunludur.
(5) Genel Merkez Denetim Kurulu, seçilmelerini müteakip en geç yedi gün içinde toplanır ve bir başkan, bir başkan
yardımcısı ve bir raportör seçerek görev bölümü yapar.
(6) Denetim amacıyla istenecek her türlü yazı, dosya, defter ve belgeler ile kıymetli evrakın, görevlilerce Genel
Merkez Denetim Kurulu üyelerine gösterilmesi zorunludur.
Genel Merkez Denetim Kurulunun görev ve yetkileri
MADDE 49 – (1) Genel Merkez Denetim Kurulu, Dernek içi denetim görevini yerine getirmekle yükümlü ve
sorumludur. Bu maksatla Kızılay yönetimi tarafından gerçekleştirilen çalışmaları, işlevlerin etkinliği ve verimliliği, mali
raporlama sisteminin güvenilirliği, kanun ve düzenlemelere uygunluk açısından inceler, değerlendirir ve denetim sonuçlarını
Genel Merkez Yönetim Kuruluna ve Genel Merkez Genel Kuruluna rapor eder.
(2) Genel Merkez Denetim Kurulu, Kızılayın bütçe, hesap ve işlemleri ile ilgili defter ve belgeleri üzerinde en az altı
ayda bir yapacağı inceleme sonuçlarını, dilek ve önerilerini Genel Merkez Yönetim Kuruluna bildirir ve toplandığında Genel
Merkez Genel Kuruluna sunar. Genel Merkez Yönetim Kurulunca hazırlanan çalışma dönemi programı ile yıllık bütçe
uygulama esasları ve bütçesinin görüşüleceği Genel Merkez Yönetim Kurulu toplantısında hazır bulunarak dilek ve
önerilerini belirtir. Genel Merkez Yönetim Kurulunca hazırlanan geçen çalışma dönemi raporu ile bilanço ve gelir-gider,
kesin hesap çizelgeleri, Genel Merkez ölçme ve değerlendirme raporu hakkındaki inceleme sonuçlarını bir raporla, Genel
Merkez Genel Kurulu toplantısı tarihinden en az bir ay önce Genel Merkez Yönetim Kuruluna sunar.
(3) Denetim esnasında soruşturmayı gerektiren bir hususun tespit edilmesi halinde, Genel Merkez Denetim Kurulu
üyeleri gereği için durumu ivedilikle Genel Başkanlığa yazılı olarak bildirir.
Teftiş Kurulu
MADDE 50 – (1) Genel Başkana bağlı olarak görev yapan Türk Kızılayı Teftiş Kurulu; şube, temsilcilikler ile Genel
Müdürlüğe bağlı hizmet birimlerinde ve müesseselerde teftiş, inceleme ve gerektiğinde soruşturma işlemlerini yürütür. Teftiş
Kurulu çalışma usul ve esasları, yönerge ile düzenlenir.
Hukuk Müşavirliği
MADDE 51 – (1) Genel Başkana bağlı olarak görev yapan Hukuk Müşavirliğinin çalışma usul ve esasları yönerge ile
düzenlenir.
Yardımcı kurullar
MADDE 52 – (1) Kadın ve gençlik kolları, gönüllüler ve kardeş kulüp adı altında şubelerde, Genel Merkezde yan
kurullar oluşturulabilir. Bu kurullar, oluşturuldukları şubelerin yönetim kurulları veya Genel Merkez Yönetim Kurulunun
gözetimi ve denetimi altında, Kızılayın amaçları doğrultusunda çalışırlar. Bu kurulların çalışma usul ve esasları yönerge ile
düzenlenir.
Kurullarda görev yapan üyeler ile Kızılay personelinin hakları ve uymakla yükümlü oldukları kurallar
MADDE 53 – (1) Kurullarda görev yapan üyeler ile Kızılay personeli, ilgili mevzuat, Genel Merkez Genel Kurulu ve
Genel Merkez Yönetim Kurulu kararlarına uygun olarak görev yapar.
(2) Kızılay personeli, yurtiçinde ve yurtdışında görevleri ile ilgili olarak, bu Tüzükte belirtilen Kızılay makam ve
organlarının himayesi altında olup, uluslararası anlaşmalar, uluslararası hukuk, iç hukuk ve bu Tüzük ile belirlenmiş bütün
hak, koruma ve imtiyazlardan yararlanır.
(3) Genel Merkez ile şubelerin zorunlu ve ihtiyari organlarının üyeleri ile Kızılay personeli ve bunların bakmakla
yükümlü oldukları kimseler, Kızılayın taşınmaz mallarından kiracı olarak yararlanamaz, bunları satın alamaz ve hiçbir
şekilde Kızılay ile ticari ilişkilerde bulunamaz.
(4) Kızılay kurullarında görevli üyeler, geçerli mazereti olmaksızın, birbiri ardınca üç kez, belli olan veya kendilerine
bildirilmiş bulunan toplantıya katılmazlarsa, üyesi bulundukları kurullardan çekilmiş sayılır.
Kızılay Genel Müdürlüğü
MADDE 54 – (1) Kızılay Genel Müdürlüğü, ilgili kanunlar ile bu Tüzük ve uygulama esasları ile belirlenmiş
çalışma usul ve esaslarına göre görev yapar.
(2) Genel Merkez Yönetim Kurulu kararları ve Kızılayın diğer organları tarafından alınan kararlar ile verilen
görevler, Kızılay Genel Müdürlüğü tarafından yürütülür.
(3) Genel Müdür, Kızılayı ulusal kurum ve kuruluşlar ile Kızılay-Kızılhaç Hareketi ve diğer uluslararası kurum ve
kuruluşlar nezdinde, genel başkanın görev ve yetkilendirmesi doğrultusunda temsil eder.
(4) Kızılay Genel Müdürlüğünün kuruluş, görev, yetki ve sorumlulukları yönerge ile belirlenir.
BEŞİNCİ KISIM
Mali Hükümler
Bütçe
MADDE 55 – (1) Kızılayın çalışma dönemi, 1 Ocakta başlar ve 31 Aralıkta sona erer. Kızılay bütçesi, Bütçe
Yönergesi ile gelir ve gider çizelgelerinden oluşur. Yıllık bütçe uygulama esasları Bütçe Yönergesi ile düzenlenir.
(2) Genel Merkez ve şubelerin yıllık bütçelerine ilişkin hükümler aşağıda gösterilmiştir:
a) Genel Merkez bütçesi, Genel Merkez Yönetim Kurulu tarafından üç yıllık olarak hazırlanır ve Genel Merkez Genel
Kurulunun onayına sunulur. Onay işleminin ardından yıllık bütçe uygulama esasları hükümlerine göre, Genel Merkez
Yönetim Kurulu tarafından uygulanır.
b) Şube bütçeleri yönetim kurulları tarafından hazırlanır. Şube genel kurullarınca kabul edilmesinden sonra Genel
Merkez Yönetim Kurulu onayına sunulur.
c) Genel Merkeze ulaşan bütçeler bütçe kontrol uzmanları tarafından ilk bir ay içinde incelenir. İnceleme sonucu
bütçeyi oluşturan kalemlerden gerekli görülenlerin uyarlama veya iptali istemiyle şubeye bilgi verilir. Şube ilgili işlemi bir
hafta içinde gerçekleştirir ve tekrar onay için Genel Merkeze gönderir.
ç) Savaş, doğal afetler veya bunlara benzer olağanüstü durumlarda, harcama yapma zorunluluğu doğduğu takdirde,
bütçedeki ödeneklere bağlı kalmadan harcamalarda bulunmaya ya da buna göre bütçede değişiklik yapmaya Genel Merkez
Yönetim Kurulu yetkilidir. Bu durumda yapılacak işlemler ilk toplanacak Genel Merkez Genel Kurulunun bilgi ve onayına
sunulur.
Bütçe uygulamaları
MADDE 56 – (1) Genel Merkez Yönetim Kurulu, her yıl sona eren çalışma dönemine ilişkin çalışma raporu, bilanço,
gelir-gider ve kesin hesap çizelgeleri ile gelecek çalışma dönemi çalışma programı ve bütçe tasarısını en geç Aralık ayı
sonuna kadar hazırlar ve Genel Merkez Genel Kuruluna sunar.
(2) Şubeler, bir takvim yılı içinde elde ettikleri brüt gelirlerden, kiralar hariç % 5’ini gelir payı olarak Genel Merkeze
gönderir. Genel Merkez gelir payı bütçede gösterilir.Yıl içerisinde dört eşit taksit halinde Genel Merkeze ödenir. Gelir payına
Genel Merkez adına satışı yapılan ürünlerden elde edilenler dahil edilmez. Genel Merkez adına yapılacak satışlardan pay
talebi Genel Merkez Yönetim Kurulunun takdirine bağlıdır.
(3) Genel Merkezin hisselerinin takibi, tahsili ve bunların Genel Merkeze gönderilmesinden şubeler sorumludur.
(4) Üyeler ve gönüllüler bulundukları yerin dışında görevlendirildiklerinde, bu kişilere Genel Merkez harcırah
uygulama esasları hükümlerine uygun olarak harcırah verilir.
(5) Delegelerin yollukları; Bütçe Yönergesinde öngörülen ödemeler esas alınarak Genel Müdür için öngörülen en
yüksek bedelden karşılanır. Ödenecek yolluk Genel Merkez Genel Kurulu toplantı ve yol süresi ile sınırlıdır. Bu ödemeler;
şube bütçesinden veya yönetim kurulunun onayı ile Genel Merkez bütçesinden karşılanır.
(6) Her türlü kiralama konusu yer ve emtia ve bunlardan elde edilecek gelir ve gider paylaşım esasları Kiralama
Yönergesi ile düzenlenir.
(7) Şubeler, Genel Merkez Yönetim Kurulunca onaylanan bütçeleri kapsamında iş ve işlemlerini yürütür ve ilave
talepler Genel Merkez Yönetim Kurulunca takdir edilir.
(8) Üçer aylık gerçekleşen bilançolar takip edilen ayın en geç onuna kadar Genel Merkeze sunulur. Bütçede
oluşabilecek sapmalar ve hareketlerle ilgili şube açıklama yapmak ve kaynağını ispatlamak zorundadır. Bütçe formatı, Genel
Merkez tarafından gönderilen örneğe göre düzenlenir ve takibi yapılır.
(9) Her mali dönemin sonunda söz konusu mali dönemlerin hesapları Genel Merkez Denetim Kurulu yanında
bağımsız dış denetim firmalarına denetlettirilebilir. Bağımsız denetim kuruluşlarınca hazırlanan raporlar Genel Merkez
Yönetim Kurulu tarafından internet sitesinde ve yıllık faaliyet raporları ile kamuoyuna duyurulur.
(10) Şubelerin çalışma esasları, tutacakları muhasebe ve diğer kayıtlar Şubeler Yönergesi ile belirlenir.
(11) Şubeler, bölgelerinde bu Tüzükte belirtilen afetlerden birisiyle karşılaşmaları halinde; yönetim kurulunun
sorumluluğu altında şube ve yerel imkanlar dahilinde ilk müdahaleyi yapar, afetin boyutu kapasitelerini aştığı takdirde ise
Genel Merkezden yardım talebinde bulunur.
(12) Şubeler Genel Merkez Yönetim Kurulunca uygulama esaslarında belirtilen tutardaki paralar ile kıymetli
evrakları kasalarında bulundurur, fazla paralarını ise Genel Merkez Yönetim Kurulunun belirleyeceği banka hesaplarında
muhafaza eder.
(13) Genel Merkez, acil yardım çalışmalarının gerektirdiği olağanüstü hallerde, şubelerden yardım isteğinde
bulunulabilir ve bu istekler şubelerce yerine getirilir.
(14) Olağanüstü yedek akçeler, bu Tüzüğün yayımlandığı tarihte elde bulunan altın mevcudu dahil olağanüstü ihtiyat
akçesinden meydana gelir. Her yıl net gelirin %18'inden aşağı olmamak üzere ayrılacak pay ile beslenir ve ayrı bir hesapta
muhafaza edilir. Olağanüstü yedek akçeler yalnız savaşta ya da savaş tehdidi karşısında ve Hükümetçe ilan edilen olağanüstü
hal, seferberlik ve afet durumlarında ilk toplanacak Genel Kurulun onayına sunulmak üzere, Genel Merkez Yönetim
Kurulunca sarf edilip kullanılabilir. Envanter düzenlenmesinden ötürü mallarda meydana gelen değer artışlarından olağanüstü
yedek akçe ayrılmaz.
(15) Olağan yedek akçeler, bu Tüzüğün yayımlandığı günde elde bulunan yedek akçesiyle, yine bu tarihte Kızılayın
ambarlarında mevcut yardım eşyası kıymetlerinden ve Kızılayın bütün taşınır ve taşınmaz mallarından meydana gelir ve her
yıl bütçesinin gelir fazlalarıyla beslenir. Olağan yedek akçe Kızılayın bir tür sermayesini teşkil eder. Bütçenin denkleşmeyip
açık vermesi halinde açıklar, Genel Merkez Yönetim Kurulu kararıyla olağan yedek akçesinden kapatılır.
(16) Olağanüstü ve olağan yedek akçelerin kullanılmamış kısımlarının nasıl nemalandırılacağı ilgili kanunlara göre
Genel Merkez Yönetim Kurulunca saptanır.
(17) Kızılayı parasal yükümlülüğe sokacak işlemler ve bunlarla ilgili belgeler, Genel Merkezde, Kızılayın birinci
derecedeki üç ita amirinden ikisinin, ya da bir birinci derecede ita amiriyle bir ikinci derece ita amirinin, şubelerde ise başkan
ya da başkan yardımcısı ile yönetim kurulunca yetki verilen bir yönetim kurulu üyesinin ortak imzaları ile imzalanır.
(18) Kızılay, Yönetim Kurulu kararı ile alım, vasiyet, bağış ya da diğer yollarla sınırsız taşınmaz mal ve menkul
kıymet edinebilir ve bunları gerektiğinde satabilir. Gerekli hallerde şartlı bağış kabul eder ve şartlı bağışların
yükümlülüklerini yerine getirir.
(19) Genel Merkez ve şubelerde mevcut bütün hak ve mallar Kızılay tüzel kişiliğine aittir. Şubelerin edindikleri her
türlü hak, mal ve kıymetler, Genel Merkez Yönetim Kurulu onayı alınmadıkça satılamaz ve devredilemez.
(20) Genel Merkez Yönetim Kurulunca şubelere bırakılan gelir payları ve Genel Merkez Yönetim Kurulu yardımı ile
ortaklaşa ya da bağışlarla edinilen taşınmaz mallar, Kızılay adına tescil ettirilir ve tapu asılları Genel Merkezde muhafaza
edilir. Kızılay taşınmazlarının yönetimi, değerlendirilmesi, inşaat, kiralama, kullanım şekli, bakım, onarım ve sigorta giderleri
ve satışına ilişkin işlemleri uygulama esasları ile düzenlenir.
(21) Genel Merkez Yönetim Kurulunca, şubeler ve temsilciliklerin bütçe gerçekleşmelerinin izlenmesi, mali
kayıtlarının bu Tüzük, uygulama esasları ve ilgili mevzuat hükümleri kapsamında yürütülmesi amacıyla, önem arz eden
yerler ve illerde Genel Merkez saymanlıkları oluşturulabilir. Oluşturulacak saymanlıkların çalışma usul ve esasları yönerge
ile belirlenir.
(22) Genel Merkez Yönetim Kurulu, Genel Merkez ve şube hesapları üzerinde re’sen tasarrufta bulunmaya, açmaya,
kapamaya ve hesaplardan hesaplara nakil yapmaya, hesap hareketlerini takip etmeye ve vadeli hesapların en üst düzeyde
nemalanması için her türlü işlem ve görüşmeyi yapmaya yetkilidir.
Kızılayın gelirleri
MADDE 57 – (1) Kızılayın gelirleri aşağıdaki kalemlerden oluşur:
a) Giriş aidatı.
b) Yıllık aidat.
c) Kızılayın taşınır ve taşınmaz malları ile marka ve haklarının işletilmesinden ya da kiraya verilmesinden sağlanan
gelirler ile taşınır değerlerin gelirleri.
ç) Her türlü yayın satışları ve piyango ile toplantı, temsil, festival, fuar, yarışma, gösteri, kongre, konferans,
sempozyum, panel, seminer, eğitim, sosyal etkinlikler, ayrıca benzeri düzenlemelerden elde edilen gelirler.
d) Gerekli görülecek yerlerde sabit ya da dolaştırılabilecek bağış kutuları ya da servislerinden elde edilecek gelirler.
e) Hükümet, vakıflar, özel idare ve belediyelerle köy bütçelerinden ve diğer kurumlardan yapılacak bağış ve
yardımlar.
f) Diğer bağış, vasiyet ve yardımlar.
g) Kızılayın sahibi bulunduğu tekel ve imtiyazlar ile işletmelerinin gelirleri.
ğ) Hükümet, özel idare ve belediyelerle diğer resmi ve özel kuruluşlarca kanunlara ve teamüllere göre Kızılaya tahsis
edilmiş gelirler.
h) Afet hazırlık ve müdahale faaliyetleri sonucunda Kızılay depolarından halka dağıtılan temel afet malzemelerinin
yeniden stoklanması için Devlet tarafından aktarılacak kaynak.
ı) Türk Kızılayı tarafından veya Türk Kızılayının amaç ve faaliyetlerine katkı sağlayacak işletmeler ile kurulacak
ortaklıklar, şirketler, eğitim kurumları, lokaller ve iktisadi işletmelerden sağlanacak gelirler.
i) 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu hükümleri uyarınca sağlanacak gelirler.
j) Dış kaynaklı yardımlar ve bağışlar.
k) Şubelerden gelecek genel merkez payları.
l) Ayni ve nakdi bağışlar.
m) Diğer gelirler.
Gelir ve gider uygulamalarında yöntemler
MADDE 58 – (1) Doğrudan tahsil edilen Kızılay gelirleri; alındı belgeleri ile toplanır. Bağış, yardım ve aidatları
toplayacak yetkili ya da yetkililer Genel Merkez ve şube yönetim kurulu kararı ile belirlenir. Alındı belgesine, aidat ve bağışı
ödeyenin açık kimliği yazılır ve imzası alınır. Banka şubelerine yapılan bağışlarda banka dekontu alınır ve daha sonra bağış
makbuzu kesilerek mali kaydı yapılır.
(2) Giderlere ilişkin harcamalarda fatura, gider pusulası ya da makbuz alınır. Yurtdışında, belirtilen belgelerin
sağlanamadığı ödemelerde harcama belgesi düzenlenir ve ödemeyi alan tarafından imzalanır. Harcama belgesinin formatı
ilgili uygulama esasları ile belirlenir.
(3) Alındı belgeleri ile fatura, gider pusulası, makbuz ve harcama belgelerinin saklanma süresi, özel kanunlarda
gösterilen süreye ilişkin hükümler saklı kalmak üzere beş yıldır.
Defterler
MADDE 59 – (1) Kızılay Genel Merkezi ile şubelerinde, 31/3/2005 tarihli ve 25772 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Dernekler Yönetmeliğinde belirtilen defterler, bu Yönetmelik hükmüne göre tutulur. Yönetim kurullarının uygun
görmesi halinde ihtiyaç duyulan diğer defterler de tutulabilir.
ALTINCI KISIM
Çeşitli ve Son Hükümler
Tüzük değişikliği
MADDE 60 – (1) Türkiye Kızılay Derneği Tüzüğünün değiştirilmesi, Genel Merkez Yönetim Kurulunun önerisi
veya Genel Merkez Genel Kurulu delegelerinden en az 2/3'ünün yazılı isteği doğrultusunda Genel Merkez Genel Kurulunca
alınacak kararla mümkündür. Tüzük usulüne uygun olarak yürürlüğe girer.
Uygulama esasları ve yönergeler
MADDE 61 – (1) Tüzükte öngörülen veya ihtiyaca binaen bunların dışında da çıkarılacak yönergeler ve uygulama
esasları Genel Merkez Yönetim Kurulunun onayı ile yürürlüğe girer.
Hüküm bulunmayan haller
MADDE 62 – (1) Bu Tüzükte hüküm bulunmayan hallerde usulüne uygun olarak yürürlüğe girmiş olan uluslararası
andlaşmalar ile 5253 sayılı Dernekler Kanunu ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri uygulanır.
Yürürlükten kaldırılan Tüzük
MADDE 63 – (1) 6/4/1993 tarihli ve 93/4397 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Türkiye Kızılay
Derneği Tüzüğü yürürlükten kaldırılmıştır.
Çalışanların kayıtlarının nakli
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Kızılay şubelerinde çalışanlar, çalıştıkları şubelerde üye iseler, bu Tüzüğün yürürlüğe
girmesinden sonraki altı ay içinde ikamet ettikleri yerdeki şubelere kayıtlarını alır. Hiçbir şube bu üyelerin kayıtlarının
aktarılmasından kaçınamaz.
Üye kayıtlarının yenilenmesi
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) Bu Tüzük yürürlüğe girdikten sonra beş ay içinde bütün Kızılay şubeleri Kurumsal Kimlik
Kitabındaki formatları kullanarak üye kayıtlarını tamamen yeniler ve formların birer örneğini Genel Merkeze gönderir. Üye
kayıtları, elektronik ortamda tutulur ve izlenir.
Üyelik aidatlarını bir defaya mahsus belirleme yetkisi
GEÇİCİ MADDE 3 – (1) Bu Tüzüğün yürürlüğe girdiği yılın üyelik aidatları, Genel Merkez Yönetim Kurulunca
belirlenir.
Seçim periyotlarının başlama zamanı
GEÇİCİ MADDE 4 – (1) Seçim ile ilgili üç yıllık periyotlar, bu Tüzüğün yürürlüğe girmesinden sonraki ilk olağan
Genel Kurulda başlar.
Bazı organların görev süreleri
GEÇİCİ MADDE 5 – (1) Bu Tüzüğün Genel Kurul tarafından kabul edildiği tarihte görev başında bulunan Genel
Merkez Yönetim Kurulu ile Denetçiler Kurulunun görev süreleri; Genel Merkez Yönetim Kurulu ve Genel Merkez Denetim
Kurulu olarak ilk olağan Genel Merkez Genel Kuruluna kadar devam eder.
Yürürlük
MADDE 64 – (1) Bu Tüzük yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 65 – (1) Bu Tüzük hükümlerini Genel Merkez Yönetim Kurulu yürütür.__