Japonca "ori" (katlamak) ve "kami" (kâğıt) sözcüklerinin birleşiminden meydana gelmiş olup kâğıt katlama sanatına verilen addır.
Genellikle kare kağıt parçalarını kesmeden ve yapıştırıcı kullanmadan, sadece katlayarak, çeşitli canlı ve cansız figürler oluşturarak ifa edilmekle birlikte, dikdörtgen kağıtlardan, hatta kağıt paralardan yapılan modeller de oldukça fazladır.
Kesme işleminin de kullanıldığı türe Kirigami denir.
Origami Klasik Origami ve Parçalı Origami olmak üzere iki çeşittir.
Klasik origami genellikle tek parça kâğıttan yapılır. Çok fazla olmasa da iki veya üç parçanın kullanıldığı klasik origamiyle çeşitli hayvan veya eşya figürleri yapılır.
Modüler origami olarak da adlandırılan parçalı origami birbirinin benzeri parçaların birleştirilmesiyle oluşturulur ve hayvan veya eşya gibi somut figürlerden çok, üç boyutlu geometrik figürler yapılmasında kullanılır.
Parça sayısında bir sınır olmayan parçalı origami tak-çıkar oyuncaklarına benzer ve aynı parçalar kullanılarak birçok değişik figür üretilebilir.
Origamide genel olarak kare şeklinde kâğıt kullanılsa da kâğıdın şeklinde bir sınırlama yoktur. Günümüzde origaminin birçok değişik türleri ortaya çıkmıştır. Mimari origami, pop-up origami, Kirigami ( kağıt kesme sanatı) bunlara örnek verilebilir.
Modern origami olarak da adlandırılan bu tür origami türlerinde yapıştırma ve kesme serbest bırakılmıştır.
Origami’yi kirigamiden ayıran özelliği kirigaminin simetrik, origaminin ise şekil yapma biçimlendirme sanatı olmasıdır.
Origami’nin aslında büyük bölümü matematik. Bir origaminin katlarını açıp kâğıttaki izleri incelediğinizde, birbirine bağlı bir sürü çokgen göreceksiniz.
Origami eseri tamamlandığında, çok yüzlü, üç boyutlu bir şekil görüyorsunuz, katları açtığınızda ise kat izleriyle dolu bir kağıt.
ORİGAMİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ
Origaminin başlangıcıyla ilgili kesin bilgiler olmasa da ilk defa kağıdı icat eden Çinliler tarafından yapıldığı daha sonra Budist rahipler tarafından Japonya’ya getirildiği düşünülmektedir.
Gerçek gelişimini Japonya’da gösteren origami, ismini bile Japoncadan almıştır. Japonya’da daha çok kabul görmesinin nedeni Japonların kağıda verdikleri önemden kaynaklanmaktadır.
Kağıt origaminin tek temel maddesidir. Belki de kağıt gerçek değerini origamiyle kazanmıştır. Hemen hemen her çeşit kağıt origami yapmak için kullanılabilir, yalnız her model için her kağıt uygun olmayabilir.
Origami günümüze gelinceye kadar gelişim evrelerini batı ve doğuda farklı biçimlerde geçirmiştir. 20.yüzyılda kıtalar arası iletişimin artmasıyla batı ve doğu kanatları birbirini tanımış ve origami dünyanın hemen hemen her tarafına yayılmıştır.
Doğuda şüphesiz origamiye en çok sahip çıkan toplum Japonlar olmuştur.
Japonlar şu anda yapılan birçok temel origami formunu bundan 1200 yıl öncesinde geliştirmişlerdir. Bu formlar Japonlar için dini değerler taşımaktaydı.
Origami dünyasında adından en çok söz ettiren kişi şüphesiz Akira Yoshizawa’dır. 50000’ in üzerinde çalışması olduğu tahmin edilen Akira Yoshizawa origami tariflerinde kullanılan sembolleri icat eden kişidir.
İpek yolu ile kağıdı Batı dünyasına tanıttığı gibi origamiyle de tanışmasına sebep olmuştur. Avrupa origamiyi ilk defa İspanyayı fetheden Müslümanlardan öğrendi. İslam’da insan ve hayvan figürlerinin yasaklanmış olmasından dolayı klasik origami figürlerinden çok origami desen çalışmaları ve geometrik formlar içeren parçalı origami çalışmalarına rastlanmaktadır.
Origamiyle tanışan İspanyollar onu kültürlerinin bir parçası haline getirmişler ve origamiye birçok yeni figür kazandırmışlardır
Bu tarihten sonra origami artık sadece Japonların geleneksel sanatı olmaktan çıkmış dünyanın birçok ülkesinde her yaştan ve her meslekten insanın uğraştığı bir hobi, bir çok eğitim kurumunun kullandığı öğrenmeyi öğretme aracı olmuştur. Birçok ülkede origami kulüpleri ve federasyonları açılmıştır.
ORİGAMİ ve EĞİTİME KATKISI
Her yaşta çocuklarımızın ailesi ve öğretmenleri ile vakit geçirerek eğitilmeye ihtiyacı vardır. Origami bunu aynı anda farklı alanlarda eğitim vererek hızlandırmanıza yardımcı olur. Origami ile davranış, sosyal ve duygusal, psiko-motor, dil ve matematik eğitimini beraber verebilirsiniz.
a) Davranışsal Etkileri:Origami tekrar eden eylemlerle şematik öğrenmeye örnek oluşturur. Ayrıca yapılan işin estetik yönü de vardır. Çocuk başarılı olmak için dikkatini yoğunlaştırmak modeli izlemek ve verilen yönlendirmeleri dinlemek zorundadır. Çocukların eşyalara bakış açıları yetişkinlere göre daha farklıdır. Çocuk için bir sandalye hep bir sandalyedir. Onun nasıl yapıldığını düşünmez. Origami yaparken bir parça kağıdın nasıl kuş kurbağa ya da uçak olduğuna tanık olan ve kendisi de bunları deneyen çocuk dönüşüm fikrini somut olarak yaşar. Origami çocuğun bir sonuca varmak için sabırlı olmak gerektiğini anlamasını da sağlar. Çocuklar origami yaparken diğer insanlarla iletişim kurmayı gözlem işbirliği yapmayı yardımlaşma duygularını geliştirirler. Origami çalışmaları çok iyi geçinmeyen çocukların bile birbirleriyle çok rahatlıkla yardımlaşmasına ve yakınlaşmasına olanak tanır.
b) Sosyal Ve Duygusal Etkileri:Çocuklar kendi eserleri olan bir ürün ortaya çıkardıklarında duygusal olarak tatmin olma çevrelerindekiler tarafından kabul edinme gereksinimlerini karşılarlar. Çocuk origami yaparken ilk figürlerde model seçme şansına olmasa da kullanacağı kağıdın rengine ve boyutuna kendisi karar verir. Origami eğitiminin ileriki aşamalarında çocuk kendi figürünü kendi hayal dünyasına göre yaratır. Sanatsal bir ürün ortaya koymak çocuklara düşünce ve duygularını bir eserle ifade etme şansı vererek onların kendilerine güven duymalarını geliştirir.
c) Psiko-Motor Gelişime Etkileri:Psiko-motor gelişim fiziksel büyüme ve gelişmeyle birlikte beyin omurilik gelişimi sonucunda organizmanın isteme bağlı olarak hareketlilik kazanmasıdır.Katlama yaparken sağ ve sol el birlikte çalışır. Bu sağ ve sol el uyumunun gerçekleşmesi için önemlidir. Origaminin iki elle yapılan bir çalışma olması el ve kol fizyoterapisinde de kullanılmaktadır. Bazı fizyoterapistler hastalarının el ve kol kaslarının tekrar güçlenmesi için egzersiz olarak hastalarına origami yaptırmaktadırlar. İnsana amaçsız olarak elini hareket etmeye zorlamak yerine yaptığı işten zevk alabileceği bir uğraş olarak origami yaptırmak çok daha işlevseldir.
d) Dil Gelişimine Etkileri:Origami etkinliği sırasında çocuk hem kendisini ifade etmek hem de karşısındakini anlamak zorundadır. Çocuk origami öğrenirken dili sözlü olarak ifade edilenleri anlamak soru sormak ve yanıt vermek zihinsel değerlendirme yapmak komut vermek sıralama yapmak gerektiğinde hayali durumları ifade edebilmek duygu ve düşüncelerini anlatmak tahminde bulunmak bilgileri birbirine aktarmak origami terimlerini işlevlerini ve kullanımlarını öğrenmek gibi amaçlar için kullanılır.
ORİGAMİDE KULLANILAN DİYAGRAMLAR VE DÜZEYLERİNE GÖRE KATLAMA TEKNİKLERİ
DİYAGRAMLAR:
Noktalı yerden öne doğru katlama
Vadi katlama, işaretin başladığı yerden ok işaretinin ucuna doğru katlama
Noktalı yerden arkaya doğru katlama
Tepe katlama, işaretin başladığı yerden ok işaretinin ucuna doğru katlama
Katla ve geri aç
Daha önceden katlanmış olan,görünen kat izi
Görünmeyen kat izi
İki nokta üst üste gelecek şekilde katla
İki katlı kağıdın arasını aç
Şeklin yukarı kısmını aşağıya çevirin
Şeklin ön yüzünü arkaya çevirin
Zigzag yaparak katla
Aynı işlemi birkaç kere tekrarla
"kağıt katlama sanatı, matematik performans ödevi:origami, origami matematik performans ödevi, origami ödevi" bitti...