Kader ve Kazâya İman
Îmanın altıncı şartı kadere inanmaktır.
(Kader ve kaza meselesi bazan zor anlaşıldığından, kolay kavrayabilmek için, önce insandaki irâde-i cüz'iyye'yi izah edelim.)
İrâde-i Cüz'iyye
İrâde-i cüz'iyye: Cenâb-ı Hakk'ın kuluna verdiği mahdut bir salâhiyet ve tercih hakkıdır. Fakat ehemmiyeti pek büyüktür. Zira insan, irâdesini hayra sarf ederse Mevlâ hayrı, şerre sarf ederse şerri yaratır. Bu itibarla insan, Cenneti de, Cehennemi de bu irâde ile kazanır. Evet, Hâlık (Yaratıcı) yalnız Cenâb-ı Hakk'tır. O dilemezse, o yaratmazsa hiç bir şey olmaz. Şu kadar ki, kul kâsib yani isteyip çalışan, Mevlâ ise Hâlik yani yaratan'dır.
İnsana verilen irâde-i cüz'iyye otomobilin direksiyonu gibidir . İnsan direksiyonu ne tarafa çevirirse otomobil o tarafa gider. Bu sebeple, isyan içinde olan bir kimse, "Ben ne yapayım Allâh böyle dilemiş, böyle yaratmış" deyip mes'uliyeti üzerinden atıp sıyrılamaz. Evet, Allâh dilemiştir ama, kulun irâdesi ve çalışması bu yolda olduğu için dilemiştir. Zâten kulda, böyle bir irâde-i cüz'iyye yâni tercih hakkı olmasaydı, Cenâb-ı Hakk kuluna imtihan fırsatı vermemiş, onu hayra veya şerre zorlamış olurdu. Halbuki Cenâb-ı Hakk kuluna zorla bir günahı yaptırıp, sonra da cezalandırmaktan münezzehtir.
Bâzı kimseler, "Ezelde bâzılarının rûhu secde etmiş, bâzılarının etmemiş; işte ezelde rûhu secde etmeyenler kâfir gider." derler. Aslâ böyle bir şey yoktur. Bu iddiâ insanın itikadını kökünden sarsar. Ezel itiraz yeri değildir. Orada isteyerek veya istemeyerek herkes secde etti. Cenâb-ı Hakk, ruhları imtihana çekerek, "Elestü birabbiküm (Ben sizin Rabbiniz değil miyim?)" diye sorduğunda bütün ruhlar istisnâsız olarak, "Belâ (Evet Rabbimizsin Yârabbi)" diye ahid verdiler.
Yine bâzı yanlış düşünenler diyorlar ki: "Sen ne yaparsan yap, Allâh dilediğine hidâyeti dilediğine dalâleti halkeder." Bu düşünce de aslâ doğru değildir. Bu husustaki Âyet-i Kerîmeyi çokları yanlış tefsir ve izah ediyor. Üstâzım, Hocam Süleyman Hilmi Tunahan Efendi Hazretleri bu husustaki Âyet-i Kerîmeyi: "Allâh, hidâyeti isteyip, hidâyeti dileyenlere hidâyeti; dalâleti isteyip, dalâleti dileyenlere de dalâleti halkeder" diye tefsir ve izah ederlerdi.
Ayrıca bu mevzuu izah ederken derlerdi ki: "Ezelde Ahmed Cennetlik, Mehmed Cehennemlik diye zât ve şahıs üzerine bir hüküm yoktur. Ancak elbiseler biçilmiş; (İman elbisesi, itâat elbisesi, nur elbisesi) şu elbiseleri giyenler cennetliktir denilmiş; ayrıca küfür, isyân, zulmet elbiseleri biçilmiş, bunları giyenler de Cehennemliktir denilmiştir. Kul, irâde-i cüz'iyyesiyle bu elbiseleri seçmekte tamâmen serbest bırakılmıştır. Binâenaleyh, insan irâde-i cüz'iyyesiyle bunlardan hangisini seçer ve giyerse oraya gider."
Kul bütün fiillerinden kendisi mes'ul olduğuna göre artık kula lâzım gelen isyan etmek değil, mukadderâta boyun eğmek ve başa gelene râzı olmaktır. Bununla beraber görünür görünmez belâlardan bizi koruması ve ömrümüzü sıhhat ve âfiyet içinde geçirmemiz için Cenâb-ı Hakk'a yalvarmak da üzerimize düşen mühim bir vazifedir. Peygamber Efendimiz bir hadîs-i şerîflerinde, "Sadaka vermek belayı defeder, ömrü uzatır" buyurmuşlardır.
Kader
Kader, ezelden ebede kadar hayır ve şer (iyi kötü) meydana gelecek bütün hâdiseler hakkında Cenâb-ı Hakk'ın kendi ilmi icabı bilip takdir buyurmasıdır.
Kazâ
Kazâ, Cenâb-ı Hakk'ın ezelde takdir buyurduğu hâdiselerin, zamanı gelince ilim ve irâdesine uygun olarak meydana gelmesidir.
Rızık Mes'elesi
Rızık, Allâhü Teâlâ'nın, hayat sahiplerine gıdalan-maları için verdiği ve onların da yediği şeylerdir. Lâkin insan kendi öz irâdesi ile rızkını helâl veya haram yollardan kendisi seçer ve Allâhü Teâlâ da o yoldan verir. İşte bunun için, rızkını helâlden talep etmeyip haram yiyenler irâde ve ihtiyarlarını kötüye kullandıklarından kendileri mes'uldürler.
Rızka değil, Rezzak'a yani rızkı verene bağlanmak lâzımdır. Her canlının rızkını veren Rezzak-ı Âlem olan Hz. Allâh'dır. Ona inanmak ondan istemek gerekir. Zira, onun hazinesi büyüktür, sonsuzdur. Ona hakîki bir imanla bağlananlar sıkıntı çekmezler. Fakat, Rezzâk olan Allâh'ı unutup da rızka bağlı kalanlar çok sıkıntı çekerler ve hüsrandan kurtulamazlar.
Tevekkül
Tevekkül, maksada erişmek için, maddî ve mânevî sebeplerin hepsini yerine getirdikten sonra, neticesini Allâh'dan beklemektir. Kişi şâyet beklediğine ulaşamazsa, üzülmemeli; "Hakkımda belki bu daha hayırlıdır" diyerek, kaderine râzı olmalıdır. Çünkü, Kur'ân-ı Kerîm'de Cenâb-ı Hakk, "Siz birşeyi seversiniz, onun için çalışır ve onu elde etmek istersiniz, fakat bilmezsiniz ki, onun sonunda sizin için şer vardır. Yine siz birşeyi sevmezsiniz, hoşunuza gitmez ve istemezsiniz, fakat bilmezsiniz ki, sizin için onun sonunda hayır vardır" buyuruyor.
Ecel
Ecel, İnsanın mukadder (Allâh tarafından yazılıp kararlaşmış) olan ömrünün nihâyetine denir. Ecel geldiği zaman, ne bir dakika ileri gider ne de bir dakika geri kalır. İnsan her ne sebeple ölürse ölsün, eceli ile ölmüş olur.
Dini Bilgiler
- KURBAN KESMENİN FAYDALARI NELERDİR?
- İçki ne zaman ve nasıl yasaklandı?
- İçki ne zaman ve nasıl haram kılındı?
- Peygamberlerin Meslekleri: Din Kültürü Performans Ödevi
- Fıkıhta Yer Alan Bazı Terimler (Istılahlar)
- İlmi Feraiz Terimleri
- Din ve Şeriat Nedir?
- İman nedir? İmanın Şartları Nelerdir?
- Allahü Teala'nın Sıfatları
- 4 Büyük Melek ve Görevleri
- 4 Kutsal Kitap ve Suhuflar
- Peygamberlerin Sıfatları ve İsimleri
- Ahiret Gününe İnanmak
- Kader, Kaza ve İnsan İradesi
- Peygamberimizin (SAV) Dedeleri (Ecdad-ı Âli'si)
- Dinin Kaynakları ve Delilleri (Edille-i Şer'iyye)
- Ashab-ı Kiram
- İmanın Devamının Şartları
- Mezhep nedir? İslam'da Kaç Mezhep Vardır?
- İslamın Şartları ve Kelime-i Şahadet
- Müslümanların İşleri ve Dinimizdeki Hükümleri (Ef'al-i Mükellefîn)
- Namaz, Şartları ve Rûkünleri
- Mezhep nedir, Hak Mezhepler Hangileridir?
- Abdest ve Abdestin Hükümleri
- Kadınlara Mahsus Haller ve Dinimizdeki Hükümleri
- Taharet ve Hükümleri
- Gusül (Boy Abdesti) ve Guslü Gerektiren Haller
- Namaz Sûreleri ve Duaları
- Cuma Namazı ve Bayram Namazları
- Cenaze Namazı ve Cenazenin Hükmü
- Maharec-i Huruf (Kur'an Harflerinin Çıkış Yerleri)
- "Kerahat Vakitleri Nedir? Bu Vakitlerde İbadet Yapılablir mi?
- Namaza Nasıl Niyet Edilir?
- Namazın Rûkünleri
- Vefat Anında ve Sonrasında İnsana Ne Yapılmalıdır?
- Cenazenin Yıkanması, Kefenlenmesi ve Namazı
- Kabir Sualleri ve Cevapları
- Kabir Ziyareti Şirk midir? Caiz midir?
- Dinden Çıkan (Mürted) Kimdir ve Mürted'in Hükmü Nedir?
- Tesbih Namazı ve Fazileti
- Seferi Nedir? Dinimizde Seferin Hükümleri ve Misafir
- Oruç ve Hükümleri, Orucu Bozan Uygulamalar
- Veda Hutbesi: Rasülüllah'ın (S.A.V.) Bizlere Son Büyük Hitabı
- Dünyada İlk Anayasa: "Allah Resülü'nün (S.A.V.) Anayasası"
- Vatan Ne Demektir? Kaç Türlü Vatan Vardır?
- Oruç nedir? Orucun Farzları ve Kısımları
- Orucu Bozan Fiiller
- Zekat Nedir? Kimlere Verilir? Öşür Ne Demektir?
- Peygamber Efendimiz’in "Şemâil-i Şerifesi" (Sallallâhü Aleyhi ve Sellem)
- Ebu Zer El-Gıfari (Radıyallahü Anh): Olağanüstü Bir Sahabe Hayatı
- 4. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Yazılı Soruları
- 5.sınıf din kültürü ve ahlak bilgisi 2.dönem 3. yazılı soruları
- 54 Farz
- Mühr-ü Rasül (SAV)
- Her Namazın Bir Vakti, Her Vaktin Bir Hesabı Var
- Namaz Vakitleri Neye göre ve nasıl hesaplanır?
- Veladet Kandilinde İbadet
- Hafızlık Nedir? Hangi Usüllerle Hafız Olunur?
- hz. Sıddık'ın Peygamber Efendimiz (SAV)'e Bağlılığı
- Sünnet-i Peygamber'in Esrarı Amerikalılarca da Keşfedilmeye Başladı
- Kur'an-ı Kerim Hatmi ve Sevabı
- Sadaka-i Fıtr Nedir? Kimlere Vaciptir?
- Öşür Nedir?, Öşürün Miktarı Ne Kadardır?
- Yeterlilik Sınavı Soru ve Cevapları-7. Bölüm
- 2014-2015 Yeterlilik Sınavına Hazırlık Soruları 8
- Yeterlilik Soru-Cevap 9. Bölüm
- Diyanet Yeterlilik sınavına hazırlık soruları 10
- Diyanet yeterlilik sınavına hazırlık soruları 12
- Helal-Haram Mevzusu ve Şüpheli Şeylerden Kaçınmak
- 6. Sınıf Din Kültürü 2. Dönem 2. Yazılı Soruları- Test
- 5. Sınıf Din Kültürü 2. Dönem 2. Yazılı Soruları (Ortak)
- 7. Sınıf Din Kültürü 2. Dönem 2. Yazılı Soruları ve Cevapları
- Diyanet Yeterlilik Sınavı Denemesi
- 5. Sınıf Din Kültürü 1.Dönem 1. Yazılı Soru ve Cevapları
- Diyanet Personel Alım Sistemi Nasıl?
- 6. Sınıf Din Kültürü 2. Dönem 2. Yazılı Soruları ve Cevapları