Edebiyatta ortaya konulan eserlerin o kadar çok türü vardır ki, bunları tasnif etmek ve kategorilendirmek oldukça zorlaşmıştır.
Bu yüzden yapılan birçok bölümlendirmelerden biri de "olay" ve olaya bağlı gelişmeler olmuştur. İşte edebi türlerde olayı esas alan ve olaya bağlı olarak yapılan analiz de "Olay çevresinde gelişen Edebi Metinler" olarak bir inceleme yapılması zaruretini doğurmuştur.
Bir olaya dayalı olarak meydana gelen edebî metinleri iki gruba ayırmak mümkündür:
Anlatmaya Bağlı Edebî Metinler ve Göstermeye Bağlı Edebî Metinler
1. Anlatmaya Bağlı Edebî Metinler
Bu metinler, bir olay veya durum çevresinde yer, zaman, kişi belirtilerek ve bir plan dâhilinde olayların okuyucunun veya dinleyicinin zihninde canlandırılacak şekilde ifade edilmesiyle oluşur.
Anlatmaya bağlı edebî metin türleri şunlardır:
• Masal
• Destan
• Halk hikâyesi
• Mesnevi
• Manzum hikâye
• Hikâye
• Roman
2. Göstermeye Bağlı Edebî Metinler
Göstermeye bağlı edebî metinler, bir olayı seyircinin önünde canlandırmak için oluşturulan metinlerdir.
Göstermeye bağlı edebî metinleri kendi içerisinde iki gruba ayırmak mümkündür:
a. Geleneksel Tiyatro
Modern tiyatrodan önce de var olan bu tiyatronun türleri şunlardır:
1. Karagöz
2. Orta oyunu
3. Meddah
4. Köy seyirlik oyunu
b. Modern tiyatro
Modern tiyatro türleri şunlardır:
1. Trajedi
2. Komedi
3. Dram
Anlatmaya bağlı eserler ile göstermeye bağlı eserlerin benzerlik ve farklılıkları şunlardır:
Benzerlikleri:
• Her iki tür de bir olay çevresinde gelişir. Bu temel olayın etrafında daha küçük çapta gelişen olaylar yer alır.
• Her iki türde de insanların başlarından geçen ya da geçebilecek nitelikteki olaylar gösterilir.
• Olaylar belirli bir zaman diliminde geçer.
• Anlatılan olaylardan etkilenen insanlar ya da varlıklar vardır. Bunlara eserin kahramanları denir. En çok etkilenen varlığa eserin başkahramanı (başkişisi) denir.
• Olayın serim, düğüm ve çözüm bölümleri bulunur. Yani olayın bir başlangıcı, gelişmesi ve sonunda da çözümlenişi vardır.
• Ele alınan olayların anlaşılması için tasvirlere ya da dekorlara yer verilir.
• Metinlerin bir yazarı vardır.
Farklılıkları:
• Anlatmaya bağlı türlerde olayın mutlaka bir anlatıcısı vardır. Bu anlatıcı olayı ilahî bakış açısıyla, kahramanın bakış açısıyla ya da gözlemci bakış açısıyla anlatır.
• Göstermeye bağlı eserlerde, sosyal hayatta karşılaşabileceğimiz olaylar sahnede gösterilir.
• Eserdeki olaylar aktör (erkek oyuncu), aktris (bayan oyuncu) adı verilen oyuncular tarafından canlandırılır. Sosyal yaşamın ve insan karakterinin eleştirisi yapılır.
• Bu iki tür arasında kullanılan dil ve anlatım biçimi de birbirinden farklıdır. Anlatmaya bağlı eserlerde uzun ve kurallı cümleler kullanılırken göstermeye bağlı eserlerde günlük konuşma dili kullanılır. Cümleler daha açık ve kısadır. Söylenen sözün izleyici tarafından anlaşılması beklenir, bunun için daha açık ve kısa cümleler kullanılır. Konuşma dilinin canlılığı sahnede yansıtılır.
Türkçe-Edebiyat
- Tartışma (Türkçe Performans Ödevi)
- Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri
- Dil ve Anlatım Ödevi: Dil nedir, önemi, Dil Grupları ve Türkçe
- Edebiyat Dönem Ödevi: Olay çevresinde gelişen Edebi Metinler
- Şinasi, Hayatı, Eserleri ve Üslûbu
- Türk Edebiyatının Genel Özellikleri (Tam Analizli)
- Namık Kemal ve Edebi Kişiliği
- İslami Devir Türk Edebiyatı
- Dil ve Anlatım Ödevi: ÖSS'de çıkmış "Yazım Kuralları ve Noktalama İşaretleri" Soruları
- Türk Edebiyatı'nın Bölümleri- Edebiyat Dönem Ödevi
- Edebiyat Proje Ödevi: Anonim Halk Edebiyatı
- Edebiyat Dönem Ödevi: Dini-Tasavvufi Türk Edebiyatı (Tekke Edebiyatı)
- Türk Halk Edebiyatı
- Aşık Tarzı Halk Edebiyatı:
- Türk Edebiyatında Şairler, Son Dönem Şairler
- Türkçe Performans Ödevi: Küçük Ağa Roman Özeti Tarık Buğra
- Edebiyat Dönem Ödevi: Divan Edebiyatı (Klasik Türk Edebiyatı)
- Türkçe Performans Ödevi: Fiillerde Anlam Kayması
- İlk Türk Destanları, Alp Er Tunga, Şu ... (Türkçe Performans Ödevi)
- Türkçe Performans Ödevi: Şiir ve Şiir Türleri
- Türkçe Performans Ödevi: Nasreddin Hoca ve Hayatı
- Türkçe Performans Ödevi: Cümlenin Ögeleri
- Türkçe Performans Ödevi: Dede Korkut Hikayelerinden "Boğaç Han" Özeti
- İslamiyet Öncesi "Sözlü Edebiyat" Dönemi ve Ürünleri
- Türkçenin ve Türk Dilinin Tarihi Gelişimi
- Edebiyat Nedir?
- 6. Sınıf Türkçe 2. Dönem Son Yazılı Soruları
- Türkçe 6, 7 ve 8.Sınıflarda Proje ve Performans Ödevi Hazırlanabilecek Konular ve Puanlama
- 2009 ÖSS Türkçe Soruları
- Türkçe ve Edebiyat Dersleri Terimler Sözlüğü
- Türkçe'den Proje ve Performans Ödevi Hazırlanabilecek Konular
- Edebiyat'ı Tanımlayabilme Çabası
- Kaşgarlı Mahmut'un Hayatı (Divan-ı Lügat'it-Türk yazarı)
- Şu Destanı'nın Kısaca Özeti
- 10. Sınıf Dil Anlatım 1. Dönem 1. Yazılı Soru ve Cevapları
- "Han Duvarları" şairi Faruk Nafiz Çamlıbel, Hayatı ve Eserleri
- 6. Sınıf Türkçe Testleri-1 (Cevaplı Testler)
- Dil Bilgisi Yönünden ve Anlam Bakımından Anlatım Bozuklukları
- 2. Sınıf Öğrencileri için Türkçe Sınavı: Eylemleri (Fiilleri) Tanıyormuyuz?
- 10. Sınıf Dil ve Anlatım 1. Dönem 1.Yazılısı ve Cevapları
- 9.Sınıf Dil ve Anlatım 1. Dönem 1.Yazılı Soru ve Cevapları
- 5.Sınıf Türkçe 1. Dönem Yazılı Soruları ve Cevapları
- Kısaca Gılgamış Destanı
- 8. Sınıf Türkçe 1.Dönem 2. Yazılı Soruları
- Türkçe'de Sayıların Yazılışı Nasıldır?
- 6. Sınıf Türkçe 1.Dönem 2.Yazılı Test
- 6.Sınıf Türkçe 1.Dönem 3.Yazılı Soruları Test
- 9.Sınıf Edebiyat 1.Dönem 3. Yazılı Soru ve Cevapları
- 8. Sınıf Türkçe 1. Dönem 3. Yazılı Test Soru ve Cevapları
- 9.Sınıf Dil ve Anlatım 2. Dönem 1. Yazılı Sınavı Klasik
- 7. Sınıf Türkçe 1. Dönem 3. Yazılı Soru ve Cevapları
- Ödev:Türeyiş Destanının Özeti
- 6 Sınıf Türkçe 1. Dönem 3. Yazılı Ortak Test
- Türkçe Performans Ödevi: Sözcükte Yapı
- 10.Sınıf Edebiyat 2.Dönem 1.Yazılı Soruları
- 8. Sınıf Türkçe Performans Ödevlerinin Konuları
- Sıfat Tamlaması ve Çeşitleri
- 9. Sınıf Edebiyat 2.Dönem 3.Yazılı Soru ve Cevapları
- 9. Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Tüm Cevaplar
- Dil ve Anlatım Ödevi: Öyküleyici Anlatım Örnekleri
- Dil ve Anlatım Ödevi: Betimleyici Anlatım (Tasvir) Ve Örnekleri
- 8. Sınıf 2. Dönem Türkçe 2. Yazılı Soru ve Cevapları(Test)
- 8. Sınıf 2. Dönem Türkçe 3. Yazılı Soru ve Cevapları
- 7. Sınıf Türkçe 2.Dönem 3.Yazılı Soruları(Yeni)
- 5. Sınıf Türkçe 1. Dönem 1. Yazılı Soru ve Cevapları (Yeni)
- 6. Sınıf Türkçe 1.Dönem 1.Yazılı Soruları(Test)
- Türkçe Ödevi (5.sınıf)
- Dil ve Anlatım Ödevi: Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri
- Dil Ve Anlatım Ödevi: Nutuk (Söylev) Ve Özellikleri
- Dil Ve Anlatım Dersi Sitesi Açıldı
- 9. Sınıf Dil ve Anlatım 1. Dönem 1.Yazılı Soruları- Cevaplı
- 11. Sınıf Dil ve Anlatim 1. Dönem 1. Yazılı Soruları ve Cevapları
- Anlatım Teknikleri Konu Özeti
- 9. Sınıf Edebiyat 1. Dönem 1. Yazılı Soruları ve Cevapları
- 9. Sınıf Türk Edebiyatı 1. Dönem 1. Yazılı Soru ve Cevapları
- Türkçe Proje Ödevi: Sıfat ve Sıfat Çeşitleri Konu Anlatımı
- 11. Sınıf Dil ve Anlatım Kitabının Tüm Cevapları- Hazır Cevaplar
- Lise-2 Edebiyat 1. Dönem 1. Yazılı Soruları ve Cevapları- Yeni
- 11. Sınıf Edebiyat Çalışma Kitabı Cevapları- Yeni
- 12. Sınıf Türk Edebiyatı 1.Dönem 1.Yazılı Soruları ve Cevapları-Yeni
- 11. Sınıf Türk Edebiyatı 1. Dönem 1. Yazılı Soruları ve Cevapları-Güncel
- Dil ve Anlatım Ödevi: Telaffuz (Söyleyiş), Vurgu, Tonlama,
- 10. Sınıf Dil ve Anlatım Kitabı EKOYAY-Cevapların Tamamı
- Dil ve Anlatım Ödevi: Dille İletişim ve Sembolle İletişim Arasındaki Farklar
- 9. Sınıf Dil ve Anlatım Kitabı Çözümleri- EKOYAY Yayınları- İlk 38. sayfa...
- SBS Türkçe Yazılı Sınavı Çalışma Soruları
- 8. Sınıf Türkçe TEOG Yazılı Sınavına Hazırlık Soruları ve Cevapları
- 10. Sınıf Dil ve Anlatım 1. Dönem 2. Yazılı Soruları ve Cevapları-Yeni
- Noktalama İşaretleri Konu Anlatımı
- Dil ve Anlatım Ödevi:İletişim, Dil ve Kültür Konu Anlatımı
- Asonans Sanatı Nedir? Şiirde Asonans
- Türkçe TEOG Yazılı Soruları 8. Sınıf Ve Cevapları-Güncel
- Türkçe Ödevi: Sözcükte Yapı ve Ekler
- 8. Sınıf Türkçe TEOG Yazılısına Hazırlık Türkçe Deneme Sınavı-4 Yeni
- 9. Sınıf Dil ve Anlatım Dersi 1. Dönem 2. Yazılı Soruları ve Cavapları-Güncel
- Türkçe'de Anlatım Bozuklukları- Örneklerle Anlatım
- Ünsüz Harflerin Sınıflandırılması
- Türkçe'de Ek Fiiller
- 10. Sınıf Dil ve Anlatım 1. Dönem 2. Test Yazılısı ve Cevap Anahtarı-Yeni
- 12. Sınıf Dil ve Anlatım 1. Dönem 2. Yazılı Soruları ve Cevaplar-Yeni
- 9. Sınıf Edebiyat 1. Dönem 2. Yazılı Soru ve Cevapları-Yeni Yazılı
- 8. Sınıf SBS Türkçe Yazılı Soruları-5 ve Cevap Anahtarı
- 10. Sınıf Türk Edebiyatı 1. Dönem 2. Yazılı Soruları ve Cevapları-Yeni
- Türk Edebiyatı Tarihi 1. Dönem Yazılı Test Sınavı
- 11. Sınıf Türk Edebiyatı Dersi 1. Dönem 2. Yazılı Soruları ve Cevapları-Yeni
- 5. Sınıf Türkçe Dersi 1. Dönem 2.Yazılı Soruları- Test Yeni Sınav
- 10. Sınıf Türk Edebiyatı 1. Dönem 3. Yazılı Soru ve Cevapları-Test Güncel
- 8. Sınıf Türkçe TEOG Yazılı Sınavına Hazırlık Soruları ve Cevap Anahtarı-5
- 10. Sınıf Dil ve Anlatım Performans ve Proje Ödevi Hazırlanabilecek Konular
- Türkçe Performans Ödevi:Fiilimsiler ve Özellikleri (Örneklerle Anlatım)
- 10. Sınıf Dil ve Anlatım 1. Dönem 3. Yazılı Soruları Güncel-Test Soruları
- Edebiyat Ödevi: Taaşşuk-u Talat ve Fitnat Özet
- Edebiyatta Kinaye, Tanımı ve Örneklerle Anlatımı
- TEOG Sistemi Türkçe Merkezi Yazılı Deneme Soruları
- Şiir İncelemesi ve Edebi Açıdan Tenkit (Edebiyat Proje Ödevi)
- 2015 YGS Türkçe Konulara Göre Soru Dağılımı
- Dil ve Anlatım Ödevi: Dillerin Sınıflandırılması ve Farkları