Hayatı 10 asır öncesine dayanan ama bugün dahi hepimizin çok tanıdığı, sevdiği ve sıcak bir tebessümle zikrettiği Nasreddin Hoca kimdir?
Nasrettin Hoca'nın Hayatı (1208-1284)
Nasreddin Hoca 1208 yılında Eskişehir’in Sivrihisar İlçesinin Hortu Köyünde doğdu, 1284 yılında Akşehir'de vefat etti.
Büyük Türk halk bilgesi ve Din Alimi olan Nasreddin Hoca halk dilinde, duygu ve inceliği içeren, gülmece türünün öncüsü olmuştur. Aslında dinin ölçülerine bağlı büyük bir evliyadır.
Türk halkı tarafından en fazla ön plana çıkarılan yönü, nüktedanlığı olmuştur. Hatta komik olarak anlatılan bir çok hikaye de ona mal edilmiştir.
Babası Hortu Köyü imamı Abdullah Efendi, annesi aynı köyden Sıdıka Hatun'dur. Önce Sivrihisar'da medrese öğrenimi gördü. Babasının ölümü üzerine Hortu'ya dönerek köy imamı oldu.
1237'de Akşehir'e yerleşerek, Seyyid Mahmud Hayrani ve Seyyid Hacı İbrahim'in derslerini dinledi. İslam diniyle ilgili çalışmalarını sürdürdü. Bir söylentiye göre medresede ders okuttu, kadılık görevinde bulundu. Bu görevlerinden dolayı kendisine Nasuriddin Hâce adı verilmiş, sonradan bu ad Nasreddin Hoca biçimini almıştır.
Onun yaşamıyla ilgili bilgiler, halkın kendisine olan aşırı sevgisi yüzünden, söylentilerle karışmış, yer yer olağanüstü nitelikler kazanmıştır. Bu söylentiler arasında, onun Selçuklu sultanlarıyla tanıştığı, Mevlânâ Celâleddin ile yakınlık kurduğu, kendisinden en az yetmiş yıl sonra yaşayan Timur'la konuştuğu, birkaç yerde birden göründüğü bile vardır.
Nasreddin Hoca'nın değeri, yaşadığı olaylarla değil, gerek kendisinin, gerek halkın onun ağzından söylediği gülmecelerdeki anlam, yergi ve alay öğelerinin inceliğiyle ölçülür. Onun olduğu ileri sürülen gülmecelerin incelenmesinden, bunlarda geçen sözcüklerin açıklanışından anlaşıldığına göre o, belli bir dönemin değil Anadolu halkının yaşama biçimini, güldürü öğesini, alay ve eğlenme türünü, övgü ve yergi becerisini dile getirmiştir.
Nasreddin Hoca, halkın duygularını yansıtan bir gülmece odağı olarak ortaya çıkarılır. Söyletilen kişi, söyletenin ağzını kullanır, böylece halk Nasreddin Hoca'nın diliyle kendi sesini duyurur.
Nasreddin Hoca, bütün gülmecelerinde, soyut bir varlık olarak değil, yaşanmış, yaşanan bir olayla, bir olguyla bağlantılı bir biçimde ortaya çıkar. Olay karşısında duyulan tepkiyi ya da onayı gülmece türlerinden biriyle dile getirir. Tanık olduğu olaylar genellikle halk arasında geçer.
Hoca, soyluların, yüksek saray çevresinde bulunanların aralarına ya çok seyrek girer ya da hiç girmez. Sözgelişi onun tanıştığı söylenen Selçuklu sultanlarıyla ilgili gülmecesi yoktur.
Timur'la ilgili "hamam, Timur ve peştemal" gülmecesi de, Timur'dan çok önce yaşadığı için, sonradan üretilmiştir. Halk beğenisi Hoca'yı Timur gibi çevresine korku salan bir imparatorun karşısına hamamda çıkarak, "kızım sana söylüyorum, gelinim sen işit" türünden bir yergi oluşturmuştur. Burada yerilen, dolaylı olarak kendini toplumun, halkın üstünde gören saray insanlarıdır.
Nasreddin Hoca gülmecelerinde dile gelen, onun kişiliğinde, halkın duygularını yansıtan başka bir özellik de eşeğin yeridir. Hoca, eşeğinden ayrı düşünülemez. Onun taşıtı, bineği olan eşek gerçekte bir yergi ve alay öğesidir.
Anadolu insanının oluşturduğu gülmece ürünlerinde atın yeri yoktur denilebilir. Eşek, acıya, sıkıntıya, dayağa, açlığa katlanışın en yaygın simgesidir. Soyluların, sarayların çevresinde üretilmiş gülmecelerde eşek bulunmaz, oysa at geniş bir yer tutar.
Bu konuda başka bir çelişki sergilenir. Gülmecede güldürücü öğe ile yerici öğe yanyana getirilir. Bunun örneği de kendisinden eşeği isteyen köylüye, "eşek evde yok" deyince ahırda onun anırmasını duyan köylünün "işte eşek ahırda" diye diretmesi karşısında, Hocanın "eşeğin sözüne mi inanacaksın benimkine mi" demesidir.
Nasreddin Hoca'nın etkisi bütün toplum kesimlerine yayılmış, "İncili Çavuş", "Bekri Mustafa", "Bektaşi" gibi çok değişik yörelerin duygularını yansıtan gülmece türlerinin doğmasına olanak sağlamıştır.
Nasreddin Hoca ile ilgili olarak;
Ziya Gökalp,
“…Nasreddin Hoca, Türk nekre güllüğünün en yüksek simasıdır.” der.
Abdulbaki Gölpınarlı,
“…Halk Hoca’dır…Hoca, halkın muhayyilesinde; halk, icap edince öz nefsine bile onun nüktesiyle çatıyor, onun diliyle sözler sarfediyor. Bedri Rahmi Eyuboğlu’nun dediği gibi yakın zamanda bir gün Hoca, otobüse, dolmuşa da binecek, taksiye de binmek isteyecek mutlaka.” der.
Fuat Köprülü ise, Nasreddin Hoca’nın tarihi kişiliğiyle ilgili araştırmalara ilk öncülük eden kişi olarak Hoca hakkında“…O, bizim en asli mahsullerimizden biridir.” der.
NASREDDİN HOCA FIKRALARI...
Bilenler
Hoca kürsüye çıkar çıkmaz:
- “Ey cemaat ne anlatacağımı biliyor musunuz?” der fakat cemaatin ancak küçük bir kısmı “bilmiyoruz” der.
Hoca:
- “O zaman bilenler bilmeyenlere anlatsın” der ve vaaz etmeden kürsüden hemen iner.
Kasatura
Hoca henüz talebe iken bir kasatura taşıdığını gören subaşı durdurunca...
- Efendim ben öğrenciyim bunu kitaplardaki yanlışları kazımak için kullanıyorum der.
- İyi ama der subaşı bu fazla büyük değil mi?
Hocada : - “Bazen yanlışlar o kadar büyük oluyor ki bu bile yetmiyor efendim?”
Adam Olmak
Hocaya bir gün:
- “Adam olmanın yolu nedir?” Diye sormuşlar. Hoca şu cevabı vermiş:
- “Bilenler söylerken, bilmeyenler can kulağıyla dinlemeli, bilmeyenler söylerken, susturmanın
çaresine bakmalı. Kendi söylediği sözü yine kendi kulağı işitmeli!
Türkçe-Edebiyat
- Tartışma (Türkçe Performans Ödevi)
- Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri
- Dil ve Anlatım Ödevi: Dil nedir, önemi, Dil Grupları ve Türkçe
- Edebiyat Dönem Ödevi: Olay çevresinde gelişen Edebi Metinler
- Şinasi, Hayatı, Eserleri ve Üslûbu
- Türk Edebiyatının Genel Özellikleri (Tam Analizli)
- Namık Kemal ve Edebi Kişiliği
- İslami Devir Türk Edebiyatı
- Dil ve Anlatım Ödevi: ÖSS'de çıkmış "Yazım Kuralları ve Noktalama İşaretleri" Soruları
- Türk Edebiyatı'nın Bölümleri- Edebiyat Dönem Ödevi
- Edebiyat Proje Ödevi: Anonim Halk Edebiyatı
- Edebiyat Dönem Ödevi: Dini-Tasavvufi Türk Edebiyatı (Tekke Edebiyatı)
- Türk Halk Edebiyatı
- Aşık Tarzı Halk Edebiyatı:
- Türk Edebiyatında Şairler, Son Dönem Şairler
- Türkçe Performans Ödevi: Küçük Ağa Roman Özeti Tarık Buğra
- Edebiyat Dönem Ödevi: Divan Edebiyatı (Klasik Türk Edebiyatı)
- Türkçe Performans Ödevi: Fiillerde Anlam Kayması
- İlk Türk Destanları, Alp Er Tunga, Şu ... (Türkçe Performans Ödevi)
- Türkçe Performans Ödevi: Şiir ve Şiir Türleri
- Türkçe Performans Ödevi: Nasreddin Hoca ve Hayatı
- Türkçe Performans Ödevi: Cümlenin Ögeleri
- Türkçe Performans Ödevi: Dede Korkut Hikayelerinden "Boğaç Han" Özeti
- İslamiyet Öncesi "Sözlü Edebiyat" Dönemi ve Ürünleri
- Türkçenin ve Türk Dilinin Tarihi Gelişimi
- Edebiyat Nedir?
- 6. Sınıf Türkçe 2. Dönem Son Yazılı Soruları
- Türkçe 6, 7 ve 8.Sınıflarda Proje ve Performans Ödevi Hazırlanabilecek Konular ve Puanlama
- 2009 ÖSS Türkçe Soruları
- Türkçe ve Edebiyat Dersleri Terimler Sözlüğü
- Türkçe'den Proje ve Performans Ödevi Hazırlanabilecek Konular
- Edebiyat'ı Tanımlayabilme Çabası
- Kaşgarlı Mahmut'un Hayatı (Divan-ı Lügat'it-Türk yazarı)
- Şu Destanı'nın Kısaca Özeti
- 10. Sınıf Dil Anlatım 1. Dönem 1. Yazılı Soru ve Cevapları
- "Han Duvarları" şairi Faruk Nafiz Çamlıbel, Hayatı ve Eserleri
- 6. Sınıf Türkçe Testleri-1 (Cevaplı Testler)
- Dil Bilgisi Yönünden ve Anlam Bakımından Anlatım Bozuklukları
- 2. Sınıf Öğrencileri için Türkçe Sınavı: Eylemleri (Fiilleri) Tanıyormuyuz?
- 10. Sınıf Dil ve Anlatım 1. Dönem 1.Yazılısı ve Cevapları
- 9.Sınıf Dil ve Anlatım 1. Dönem 1.Yazılı Soru ve Cevapları
- 5.Sınıf Türkçe 1. Dönem Yazılı Soruları ve Cevapları
- Kısaca Gılgamış Destanı
- 8. Sınıf Türkçe 1.Dönem 2. Yazılı Soruları
- Türkçe'de Sayıların Yazılışı Nasıldır?
- 6. Sınıf Türkçe 1.Dönem 2.Yazılı Test
- 6.Sınıf Türkçe 1.Dönem 3.Yazılı Soruları Test
- 9.Sınıf Edebiyat 1.Dönem 3. Yazılı Soru ve Cevapları
- 8. Sınıf Türkçe 1. Dönem 3. Yazılı Test Soru ve Cevapları
- 9.Sınıf Dil ve Anlatım 2. Dönem 1. Yazılı Sınavı Klasik
- 7. Sınıf Türkçe 1. Dönem 3. Yazılı Soru ve Cevapları
- Ödev:Türeyiş Destanının Özeti
- 6 Sınıf Türkçe 1. Dönem 3. Yazılı Ortak Test
- Türkçe Performans Ödevi: Sözcükte Yapı
- 10.Sınıf Edebiyat 2.Dönem 1.Yazılı Soruları
- 8. Sınıf Türkçe Performans Ödevlerinin Konuları
- Sıfat Tamlaması ve Çeşitleri
- 9. Sınıf Edebiyat 2.Dönem 3.Yazılı Soru ve Cevapları
- 9. Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Tüm Cevaplar
- Dil ve Anlatım Ödevi: Öyküleyici Anlatım Örnekleri
- Dil ve Anlatım Ödevi: Betimleyici Anlatım (Tasvir) Ve Örnekleri
- 8. Sınıf 2. Dönem Türkçe 2. Yazılı Soru ve Cevapları(Test)
- 8. Sınıf 2. Dönem Türkçe 3. Yazılı Soru ve Cevapları
- 7. Sınıf Türkçe 2.Dönem 3.Yazılı Soruları(Yeni)
- 5. Sınıf Türkçe 1. Dönem 1. Yazılı Soru ve Cevapları (Yeni)
- 6. Sınıf Türkçe 1.Dönem 1.Yazılı Soruları(Test)
- Türkçe Ödevi (5.sınıf)
- Dil ve Anlatım Ödevi: Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri
- Dil Ve Anlatım Ödevi: Nutuk (Söylev) Ve Özellikleri
- Dil Ve Anlatım Dersi Sitesi Açıldı
- 9. Sınıf Dil ve Anlatım 1. Dönem 1.Yazılı Soruları- Cevaplı
- 11. Sınıf Dil ve Anlatim 1. Dönem 1. Yazılı Soruları ve Cevapları
- Anlatım Teknikleri Konu Özeti
- 9. Sınıf Edebiyat 1. Dönem 1. Yazılı Soruları ve Cevapları
- 9. Sınıf Türk Edebiyatı 1. Dönem 1. Yazılı Soru ve Cevapları
- Türkçe Proje Ödevi: Sıfat ve Sıfat Çeşitleri Konu Anlatımı
- 11. Sınıf Dil ve Anlatım Kitabının Tüm Cevapları- Hazır Cevaplar
- Lise-2 Edebiyat 1. Dönem 1. Yazılı Soruları ve Cevapları- Yeni
- 11. Sınıf Edebiyat Çalışma Kitabı Cevapları- Yeni
- 12. Sınıf Türk Edebiyatı 1.Dönem 1.Yazılı Soruları ve Cevapları-Yeni
- 11. Sınıf Türk Edebiyatı 1. Dönem 1. Yazılı Soruları ve Cevapları-Güncel
- Dil ve Anlatım Ödevi: Telaffuz (Söyleyiş), Vurgu, Tonlama,
- 10. Sınıf Dil ve Anlatım Kitabı EKOYAY-Cevapların Tamamı
- Dil ve Anlatım Ödevi: Dille İletişim ve Sembolle İletişim Arasındaki Farklar
- 9. Sınıf Dil ve Anlatım Kitabı Çözümleri- EKOYAY Yayınları- İlk 38. sayfa...
- SBS Türkçe Yazılı Sınavı Çalışma Soruları
- 8. Sınıf Türkçe TEOG Yazılı Sınavına Hazırlık Soruları ve Cevapları
- 10. Sınıf Dil ve Anlatım 1. Dönem 2. Yazılı Soruları ve Cevapları-Yeni
- Noktalama İşaretleri Konu Anlatımı
- Dil ve Anlatım Ödevi:İletişim, Dil ve Kültür Konu Anlatımı
- Asonans Sanatı Nedir? Şiirde Asonans
- Türkçe TEOG Yazılı Soruları 8. Sınıf Ve Cevapları-Güncel
- Türkçe Ödevi: Sözcükte Yapı ve Ekler
- 8. Sınıf Türkçe TEOG Yazılısına Hazırlık Türkçe Deneme Sınavı-4 Yeni
- 9. Sınıf Dil ve Anlatım Dersi 1. Dönem 2. Yazılı Soruları ve Cavapları-Güncel
- Türkçe'de Anlatım Bozuklukları- Örneklerle Anlatım
- Ünsüz Harflerin Sınıflandırılması
- Türkçe'de Ek Fiiller
- 10. Sınıf Dil ve Anlatım 1. Dönem 2. Test Yazılısı ve Cevap Anahtarı-Yeni
- 12. Sınıf Dil ve Anlatım 1. Dönem 2. Yazılı Soruları ve Cevaplar-Yeni
- 9. Sınıf Edebiyat 1. Dönem 2. Yazılı Soru ve Cevapları-Yeni Yazılı
- 8. Sınıf SBS Türkçe Yazılı Soruları-5 ve Cevap Anahtarı
- 10. Sınıf Türk Edebiyatı 1. Dönem 2. Yazılı Soruları ve Cevapları-Yeni
- Türk Edebiyatı Tarihi 1. Dönem Yazılı Test Sınavı
- 11. Sınıf Türk Edebiyatı Dersi 1. Dönem 2. Yazılı Soruları ve Cevapları-Yeni
- 5. Sınıf Türkçe Dersi 1. Dönem 2.Yazılı Soruları- Test Yeni Sınav
- 10. Sınıf Türk Edebiyatı 1. Dönem 3. Yazılı Soru ve Cevapları-Test Güncel
- 8. Sınıf Türkçe TEOG Yazılı Sınavına Hazırlık Soruları ve Cevap Anahtarı-5
- 10. Sınıf Dil ve Anlatım Performans ve Proje Ödevi Hazırlanabilecek Konular
- Türkçe Performans Ödevi:Fiilimsiler ve Özellikleri (Örneklerle Anlatım)
- 10. Sınıf Dil ve Anlatım 1. Dönem 3. Yazılı Soruları Güncel-Test Soruları
- Edebiyat Ödevi: Taaşşuk-u Talat ve Fitnat Özet
- Edebiyatta Kinaye, Tanımı ve Örneklerle Anlatımı
- TEOG Sistemi Türkçe Merkezi Yazılı Deneme Soruları
- Şiir İncelemesi ve Edebi Açıdan Tenkit (Edebiyat Proje Ödevi)
- 2015 YGS Türkçe Konulara Göre Soru Dağılımı
- Dil ve Anlatım Ödevi: Dillerin Sınıflandırılması ve Farkları
nasrettin hoca ile ilgili performanslar
Bence bunu gerçek yapılmış olarak ve kaç aldığını gösterseniniz daha anlamlı olurdu bence ama en iyi siz bilirsiniz!
09.12.2012 - Ziyaretci