E-Okul Bilgi

Rüzgar Türbinleri ve Çeşitleri

Rüzgar türbinleri, rüzgardaki kinetik enerjiyi önce mekanik enerjiye daha sonra da elektrik enerjisine dönüştüren sistemlerdir.

Bir rüzgar türbini genel olarak kanatlar, kule, jeneratör, hız dönüştürücüleri(dişli kutusu) ve elektrik-elektronik elemanlardan oluşur.

Rüzgarın kinetik enerjisi rotorda mekanik enerjiye çevrilir.

Rotor milinin devir hareketi hızlandırılarak gövdedeki jeneratöre aktarılır.

Jeneratörden elde edilen elektrik enerjisi, aküler vasıtasıyla depolanır veya enterkonnekte şebekeye aktarılarak doğrudan alıcılara ulaştırılır.

Kullanımdaki rüzgar türbinleri boyut ve tip olarak çeşitlilik gösterse de, genelde dönme eksenine göre sınıflandırılır.

Rüzgar türbinleri dönme eksenine göre "Yatay Eksenli Rüzgar Türbinleri(YERT)" ve "Düşey Eksenli Rüzgar Türbinleri(DERT)" olmak üzere iki sınıfa ayrılırlar.


Yatay Eksenli Rüzgar Türbinleri

Bu tip türbinlerde dönme ekseni, rüzgarın estiği düzleme paralel, kanatlar ise diktir. Ticari türbinler genellikle yatay eksenlidir. Rotor, rüzgarı en iyi alacak şekilde, döner bir tabla üzerine yerleştirilmiştir.

Yatay eksenli türbinlerin çoğu, rüzgarı önden alacak şekilde tasarlanır. Rüzgarı arkadan alan türbinlerin kullanımı yaygın değildir. Rüzgarı önden alan türbinlerin olumlu tarafı, kulenin oluşturduğu gölgelemeden etkilenmemeleridir.

Olumsuz tarafı ise, türbinin sürekli rüzgara bakması için dümen sisteminin yapılması gerekliliğidir. Yatay eksenli rüzgar türbinleri, tek kanattan oluşabileceği gibi iki ve daha fazla kanattan da oluşabilir.

Günümüzde en çok kullanılan tip üç kanatlı rüzgar türbinleridir. Bu türbinler elektrik üretmek, çok kanatlı türbinler ise daha çok tahıl öğütmek ve su pompalamak amaçlı kullanılırlar.




Düşey Eksenli Rüzgar Türbinleri

Düşey eksenli rüzgar türbinlerinde türbin mili düşeydir ve rüzgarın geliş yönüne diktir. Savonius tipi, Darrieus tipi gibi çeşitleri vardır.

Daha çok deney amaçlı üretilmiş olan bu türbinlerin ticari kullanımı çok azdır. Düşey eksenli türbinlerde jeneratör ve dişli kutusu yere yerleştirildiği için kule masrafı olmaz.

Ayrıca bu rüzgar türbinlerinde, türbini rüzgar yönüne çevirmeye ve dolayısıyla dümen sistemine ihtiyaç duyulmaz.