E-Okul Bilgi

Somon Balığının Mucizevi Yaşamı

İnanılması güç bir yaşam biçimi ile yaratılmıştır, Somon Balığı...

Bu balığın, Olağanüstü yaşam serüvenini sizler için yayınlıyoruz:


BİR MUCİZE: SOMON BALIĞI

Atlantik somonu ve pasifik somonları tatlı suda yetişip denize göç eden, ve sonra yumurtlamak için tekrar tatlı sulara dönen göçebe balıklardır.

Bu göçlerinde, inanılmaz bir çaba ile imkânsız görünen engelleri aşarlar.

Hatta alçak şelaleri metrelerce yukarıya atlıyarak ya da hiç desteksiz boşluğa dökülen suyun içinde akıntıya karşı yüzerek aşarlar.

Yüz yıl öncesine kadar somon balığı çok yaygın olan bir balık türüydü.

Avrupa’nın
neredeyse her ırmağında bulunurdu. Ama 1900 yılında başlayan sanayi devrimi ile birlikte, birçok somon balığı türlerinin sonu da gelmiştir.


Sıvı atıklarını
ırmaklara akıtan Fabrikalar ve elektrik ihtiyacını gidermek için kurulan ama
somonların göçlerine son veren baraj duvarları çoğaldıkça somonlar ortadan
kaybolmuşlardır.

Kafanızda şöyle bir sahne canlandırın: Bir şehirdeki herhangi bir evde dünyaya
gelip burada büyüyorsunuz.

Yetişkinliğe erince de evi terk edip, dolaşa dolaşa
buradan 1500 km kadar uzağa gidiyorsunuz. Aradan seneler geçtikten sonra doğduğunuz eve dönmek istiyorsunuz.

Sadece bir kere geçtiğiniz sokakları tek
tek hatırlayıp eve dönebilmeniz ne kadar olası?

Somon balıklarının tamamı akarsular-da, annelerinin bıraktıkları yumurtalardan çıkarak dünyaya gelirler.

Birkaç hafta boyunca dünyaya geldikleri yerde avlanarak
gelişirler sonra da denize açılır ve burada bir kaç yıl geçirirler.

Balık iyice geliştiğinde geri dönüş yolculuğu başlar. Somon balığının hedefi yumurta olarak
dünyaya ilk geldiği yerdir.

6
Bu oldukça zor bir iştir çünkü balığın dönüş yolculuğunda kat etmesi gereken
mesafe bazen 1500 km ‘yi bulabilmektedir. Somon balığı eve dönebilmek için
seneler evvel içinde gezindiği akarsuyun, denize döküldüğü ağzını bulmalıdır.

Hiçbir somon balığı bu konuda asla hataya düşmez; denize çıktığı akarsuyun
ağzını tek bir seferde bulur.

Ancak doğru nehrin ağzına ulaşmak tek başına yetmez: Balık, karanın oldukça
içlerinde, dünyaya geldiği ırmağın kolunu da bulabilmelidir.

Şimdi bu yere
ulaşabilmek için, nehrin her iki kola ayrılışında doğru tarafa yönelmek zorundadır.

Somon balıkları bu tercihlerinde de hata yapmaz, her seferinde doğru nehri bulurlar.

Somon balıkları, yollarını bir av köpe- ğinin ki kadar hassas olan koku
duyularından faydalanarak bulurlar. Ancak somon balıklarının “koku duyu”larıyla
açıklanamayan özellikleri de vardır.

Bir deneyde somon balığı yavruları, doğdukları yerden oldukça uzağa, nehrin
ana koluna götürülerek bırakılırlar.

Bu esnada özel kaplar içinde kara yoluyla
taşınırlar. Yapılan gözlemlerde, yavruların denize açıldıktan tam üç yıl sonra
doğdukları yere döndükleri görülmüştür.

Kara yoluyla yaptıkları yolculuk düşünülecek olursa, kendilerinin yumurtlama
yerine götürecek olan koku dizisinde eksiklik olduğu fark edilir.

Peki somonlar bu eksik verilere rağmen doğru yolu nasıl bulmuş olabilirler?

Somon balığının yol bulmada kullandığı ne olursa olsun bunun kaynağının, ne
kendisinin ne de tesadüfler olamayacağı kesindir.

Somon balığı ve onun yön
tayinini sağlayan sistem diğer tüm canlılar gibi sonsuz ilim sahibi olan Allah
tarafından yaratılmıştır.