E-Okul Bilgi

İspanya’nın fethi, bir devrin başlangıcıdır. Gemileri yakmak deyimini tarihe kazıyan büyük islam kumandanı Tarık Bin Ziyaddır.



Târık Bin Ziyâd’ın Vadi Lekke savaşıyla başlayan ve asırlardır unutulmayan bu destansı mücadelesi Endülüs tarihinde “Valiler Dönemi” olarak bilinen devirde de devam etmiştir.

Müslüman fatihlerin gazalarıyla Hristiyan İspanyol şehirleri fethedilirken aynı zamanda İslam orduları Frenk topraklarına da sefer düzenlemeye başladılar.

İslam fetihlerinin ilâ-yı Kelimetullah’ın bütün dünyada yayılması maksadıyla Kuzey Afrika çöllerinden Endülüs’e gelen Emevi ordularının, İber Yarımadası’ndan sonra Fransa’ya sefer düzenlemesi Ortaçağ tarihinde çok mühim bir yer teşkil eder.

Katolik Avrupa’nın batıdaki büyük krallıklarından biri olan Vizigot Krallığı’nın Müslümanlarca yıkılmasından sadece 21 yıl sonra İslam fetih hareketinin kuzeye yani Fransa’ya yönelmesi Hristiyan dünyası için tam bir felaketti.

Bu yazıda İslam tarihinde çok mühim bir yere sahip olan Belâtu’ş-Şühedâ (Puvatya) Savaşı’nın destansı hikâyesini anlatacağız.

İslam Fetih Hareketi ve Musa b. Nusayr’ın Büyük İdeali

Müslümanların durmadan ve yorulmadan devam ettirdikleri fetih programının çok daha iyi anlaşılabilmesi için dönemin şartlarını iyi tetkik etmek ve bununla beraber İspanya’yı fetheden Târık b. Ziyâd’ın komutanı olan Kuzey Afrika valisi Musa b. Nusayr’ın büyük idealini bilmek gerekiyor.

İslam Devleti’nin doğu hudutları 8. yüzyılda Çin’e kadar uzanıyordu. Batıda ise Kuzey Afrika’dan sonra İspanya’nın ve daha sonra da Fransa’nın fethinin planlanması Müslümanların mahallî hâkimiyet fikrinden cihan hâkimiyeti fikrine intikal ettiklerini göstermektedir.

Yine bununla beraber dönemin en büyük İslam komutanlarından biri olan Musa b. Nusayr’ın İspanya üzerinden doğuya doğru gidip Kostantiniyye’yi fethettikten sonra Şam’a ulaşma projesi de Fransa’nın fetih programına dâhil edildiğini göstermektedir.

Endülüs’te Valiler Devri

İslamiyet’in nuruyla şereflenen nice memleketlerden sonra İspanya topraklarının da Müslümanların hâkimiyetine girmesi, fetihlerin artarak devam etmesini sağlamıştır.

Fethedilen Endülüs’te adaleti, huzur ve asayişi gören gayr-i Müslim tebaanın İslam hâkimiyetini kısa sürede kabullenişi dolayısıyla Endülüs hızlı bir İslamlaşma devresine girmiştir.

Endülüs Fatihi Târık b. Ziyâd’ın ve komutanı Musa b. Nusayr’ın Halife’nin davetiyle Şam’a dönmesinin ardından Endülüs, kimi zaman Halife ve Kuzey Afrika valilerinin kimi zaman da Endülüs ileri gelenlerinin atadığı valilerle yönetilmiştir.

731 yılında Kuzey Afrika valisi Ubeydullah b. Habab’ın, Abdurrahman el-Gafikî’yi Endülüs’e vali olarak tayin etmesiyle Endülüs’te yeni bir devrin ilk hamlesi gerçekleşmiş oluyordu...

(Bu olayı daha detaylıca ele alan ve sonuna kadar güzel bir üslupla anlatan YEDİKITA Tarih ve Kültür Dergisi Temmuz 2012 sayısını okumanızı önemle tavsiye ederiz ...)