İnşaat firmalarının birçoğu deniz kumunun sakıncalı olmadığını ve inşaatlarda kullanılmasının normal olduğunu iddia etmekteler. Zararlı olduğunu ve çabuk dağıldığını öne sürenler de var.
Tabii ki böyle bir durumda gerçeği bilimsel araştırmaların sonuçları daha iyi ortaya koyacaktır.
İşte bu noktada yapılan araştırmaları tüm detayları ile veriyoruz.
Sonuçlarda da göreceğiniz üzere deniz kumu inşaat yapımında son derece sakıncalı.
Denizden çıkarılan kumlar ve normal dere kumu ile
yapılan betonların 7, 28, 56 ve 90 günlük
mukavemetleri ve mukavemetlerin zamanla değişimi
incelenmiştir. Yapılan incelemeler neticesinde
denizden çıkarılan kumun mukavemetinin dereden
çıkarılan kum ile yapılan betonun mukavemetine
göre ortalama % 34 daha az olduğu gözlenmiştir.
Yapılan bütün araştırmalar ışığında deniz kumu
yapısında ince maddenin çok oluşu, çok fazla suya
ihtiyaç duyması, içeriğinde bulunan tuzlar gibi bir
çok olumsuz fiziksel olayı içermektedir. Bu olumsuz
içeriklerin araştırmalar neticesinde beton
mukavemetine çok büyük etkiler yapmadığı öne
sürülmektedir. Ancak bu çalışmada deniz kumu ve
normal kum ile üretilen beton numunelerinin
zamana bağlı mukavemetlerinde değişim olup
olmadığı incelenmiş ve genel olarak deniz kumu ile
üretilen betonlar % 34 oranında diğer ince agrega ile
üretilen betonlara göre mukavemeti düşük
bulunmuştur. Zaman ilerledikçe de her iki agrega ile
üretilen betonların mukavemetlerinin bir önceki
zamana göre artışlarında farklılık gözlenmemiştir
(Tablo 7).
Tablo 7. Mukavemet Değerleri
Karakteristik
Kgf/cm2 mukavemet (fck) Dere
kumu
Deniz
kumu
% Değ.
7 günlük 131.33 98.37 0.33
28 günlük 181.67 132.04 0.34
56 günlük 246.97 186.48 0.35
90 günlük 268.63 206.74 0.30
Fakat bu oranın zamana bağlı olarak çok fazla
değişmediği gözlenmiştir. Meydana gelen bu
farklılığın bugüne kadar yapılan çalışmalarda da
ifade edildiği gibi deniz kumunun içermiş olduğu
biçimsiz ve ince dane yoğunluğunun fazla
olmasından kaynaklandığı tespit edilmiştir. Deniz
kumunun olumsuz bir malzeme olduğu bütün
araştırmalarda da ifade edilmiştir. Eğer mutlak
kullanılması gerekiyorsa da bünyesinde bulunan tuz
miktarının açık havada kurutulması ve daha iyi
granülmetriye sahip hale dönüştürülmesi
gerekmektedir.
DENİZDEN ÇIKARILAN KUMUN BETON MUKAVEMETİNE
ETKİSİ
Ömer ÖZKAN
Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Alaplı Meslek Yüksek Okulu, İnşaat Proğramı, 67850-Alaplı/Zonguldak
Geliş Tarihi : 05.02.2002
ÖZET
1999 yılında meydana gelen depremler sonrasında, kıyı şeridinde bulunan şehirlerde yapı malzemesi olarak
kullanılan betonun karışımında deniz kumunun kullanılmasının beton mukavemetine ve dayanımına etkisi
tartışılmaya başlanmıştır. Bu çalışmada Zonguldak-Alaplı bölgesinde denizden çıkarılan kum ile Zonguldak-
Alaplı Çayı’ndan çıkarılan kumun mukavemetlerinin zamana göre değişimleri karşılaştırılmıştır. Kullanılan ince
agregada birim ağırlık, özgül ağırlık, ince madde oranı, organik madde oranı tayin edilerek, incelik modülü
deneyleri yapılmıştır. Yapılan deneyler neticesinde denizden çıkarılan kumun mukavemeti ortalama % 34
oranında düşürdüğü tespit edilmiş olup bunun da kumun içeriğinden kaynaklandığı sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler : Mukavemet, Beton, Deniz kumu
1. GİRİŞ
Nüfus oranının ve şehirlere göçün artış gösterdiği
1970’li yıllar ile birlikte ülkemizde konut sorunu ve
buna bağlı olarak malzeme gereksinimi de artmıştır.
Bu sebeple kıyı bölgeleri ve özellikle İstanbul’da
yapılarda denizden çıkarılan agreganın kullanımı
zorunluluk halini almıştır. Bu dönemde iri agrega
kalker taş ocaklarından kırma yöntemiyle
sağlanırken kum da genellikle denizlerden
sağlanmaktaydı. Dere ve ocak kumu bulmak ise
hemen hemen imkansızdı. Bu dönemlerde
kullanılmaya başlanan ve 1999 yılına kadar
yapılarda kullanılan deniz kumu ile üretilen betonlar
içerdikleri az sayıda iri dane sebebiyle düşük
mukavemetli ve kalitesiz olmakta idi (Akman, 1967;
1972; 1975).
Karadeniz kumları kuvartz yönünden zengin, kalsit
ve az miktarda kalseuden içeren kumlardır.
Kalseuden alkali reaksiyonlara yol açabilmektedir.
Karadeniz kumlarına uygulanan dona dayanıklılık
testinde % 35 düzeyinde hasar görülmüştür. Bu
Denizden Çıkarılan Kumun Beton Mukavemetine Etkisi, Ö. Özkan
Mühendislik Bilimleri Dergisi 2003 9 (1) 73-78 74 Journal of Engineering Sciences 2003 9 (1) 73-78
duruma göre Karadeniz kumlarının dış etkilere
dayanıksız olma olasılığı yüksektir. Akman’ ın
İstanbul çevresinde kullanılan denizden çıkarılan 6
çeşit kum üzerinde yaptığı araştırmaya göre
kumların nitelik yönünden yetersiz olduğu ve
fiziksel özelliğine içerisinde bulunan kavkı
miktarının önemli etkisi olduğu tespit edilmiştir. Bu
çalışmaya göre kum türünün sağlamlığının beton
mukavemetine doğrudan doğruya etken olmadığı,
deniz kumunun daha çok su gereksinimini arttırarak
mukavemet üzerine etki ettiği belirtilmiştir (Akman,
1977). Deniz kumlarının nitelikleri ve kavkı
içerikleri beton ve harç mukavemetine su/çimento
oranını etkilemesi dolayısı ile zarar vermektedir.
Bununla beraber kavkı miktarının beton
dayanıklılığına doğrudan doğruya zararlı olduğu
belirtilmiştir. İngiltere’de yapılan deniz kumu
araştırmasında kavkı oranının 2.83-1.41 mm arasına
düştüğü tespit edilmiştir (Shergold, 1953). Bunun
yanında Koh and Hattori’ (1961)’nin yapmış olduğu
çalışmalara göre kavkı’nın yumuşak dane gurubuna
girmedikleri ancak şist yapılı agreganın yumuşak
dane etkisi gösterdiği öne sürülmektedir Champan
and Reoder (1970) müsaade edilebilir kavkı
miktarının iki katını kullanmış oldukları betonlarda
3 ve 7 günlük mukavemetlerin düşük olduğunu fakat
28 ve 90 günlük mukavemetlerde hiçbir değişiklik
gözleyememişlerdir.
Bunun yanında deniz suyundan ötürü NaCl’ nin
betona etki ettiği düşünülebilir ancak Griffin ve
Henry yapmış oldukları çalışma ile değişik yüzde
dilimlerinde NaCl’ nin yapmış olduğu etkiyi şu
şekilde tespit etmişlerdir, Tablo 1’de görülmektedir
(Griffin and Henry, 1961; Thomas and Lisk, 1970).
Tablo 1. Tuz miktarının Beton Mukavemetine Etkisi
Tuz Miktarı (%) 28 günlük Mukavemet Değeri
(kgf/cm2)
0.00 283
5.32 292
13.30 246
Çevremiz denizlerinde NaCl miktarı en çok 3 gr/lt
ve 0,70 su/çimento oranlı bir betonda bu
değerkarışım miktarının % 20’lerine varmaktadır.
Denizlerde toplam tuz oranı yere, sıcaklığa bağlı
olarak farklı değerler almaktadır. Deniz sularının
ortalama % 35 olan toplam tuzluluğunda NaCl
içeriği % 30 mertebesindedir. Tuzun etkisi ile
çimentonun prizi etkilenmektedir. Tropikal bir
ülkede yapılan araştırmada deniz suyunun priz
süresini % 75 kısalttığı gözlenmiştir (Kelly, 1968).
Deniz kumunun sürüklediği tuzun beton
mukavemeti üzerinde negatif sonuçlara yol açıp
açmadığı tartışılmaktadır, ancak priz süresini
kısalttığı kesinlikle bilinmektedir (Kadiroğlu, 2000).
Akman’a (1977) göre ise deniz kumundaki tuz
miktarı belirli sınırlarda değişmekte ve priz süresini
olumlu veya olumsuz yönde etkilememektedir.
Denizden çıkarılan kum danelerinin biçimsiz, ince
oluşu sebebiyle amaçlanan ucuz ve mukavim beton
yapımını büyük ölçüde zorlaştırmaktadır
(Akman, 1977).
Korozyon, havadaki karbondioksitin betonun
boşluklarına girerek, hidaratasyon sonucu ortaya
çıkmış bulunan kalsiyumun hidroksit ile birleşip
kalsiyum karbonata dönüşmesidir. Korozyonun
başlayıp sürmesi betonun yeterli geçirimsizliği
sağlayamayarak CO2, CI2, nem ve O2’nin
düfüzyonuna engel olamamasından
kaynaklanmaktadır (Taşdemir ve Özkul, 1999).
Korozyonun asıl nedeni ise geçirimsizliğin zayıf
olmasıdır (Taşdemir ve Akyüz, 1999). Deniz
kumlarında ve deniz çevresinde nem oranı ve
havadaki klor iyonu konsantrasyonunun yüksek
olması korozyonu gündeme getirmektedir. Deniz
kumlarının geçirimsizlik üzerine etki yaptığı
bilinmektedir. Deniz kumları aktif silis içermekte ve
alkali reaksiyona yol açarak betonun çatlamasına
sebebiyet vermektedir. Bu da su içerisindeki tuzun
etkisi ile korozyona neden olmaktadır (Robert,
1968).
2. MATERYAL
2. 1. Kaba Agrega
4.76 mm’lik (No:4) kare delikli elek üzerinde kalan
malzemeye iri agrega denmektedir. Agreganın
hacimsel olarak betonun % 60-75’ini ve ağırlık
olarak da % 70-85’inin oluşturduğu ve sertleşmiş
betonun özellikleri ile karışım oranlarını önemli
ölçüde etkilediği bilinmektedir (Kormatka, 1966).
Agrega doğal, yapay yada her iki cins yoğun mineral
malzemenin genellikle 100 mm’ye kadar çeşitli
büyüklüklerdeki kırılmamış ve/veya kırılmış
tanelerin bir yığınıdır (Anon., 1969). Çalışmada
doğal dere kumu ile üretilen beton ile deniz kumu
kullanılarak üretilen beton numunelerinde aynı
özellikte ve aynı granülmetride kaba agrega
kullanılmıştır. Kullanılan agregalar Zonguldak-
Alaplı deresinden çıkarılan doğal agregadır.
Agreganın granülmetri eğrisi Şekil 1’de verilmiştir.
Kaba agrega üzerinde yapılan deney sonuçları da
Tablo 2’ de verilmiştir.
Tablo 2. Kaba Agrega Deney Sonuçları
Deneyler Std. No Değer
Birim Ağırlık (kg/dm3) 3529 1.67
Özgül Ağırlık (kg/dm3) 3527 2.68
İnce Madde Oranı Tayini (%) 3673 1
Aşınmaya Dayanıklılık (%) 3655 24.6
İncelik Modülü 706 2.81
Denizden Çıkarılan Kumun Beton Mukavemetine Etkisi, Ö. Özkan
Mühendislik Bilimleri Dergisi 2003 9 (1) 73-78 75 Journal of Engineering Sciences 2003 9 (1) 73-78
62
100
53
65
62
86
50
19
89
77
38
23
0 14
20
40
60
80
100
120
2 4 8 16 32
Elek Açıklığı (mm)
% Geçen
Kaba agrega max min
Şekil 1. Kaba agrega granülmetri eğrisi
2. 2. İnce Agrega
4.76 mm’lik (No: 4) kare delikli elekten geçen
malzemeye ince agrega denmektedir. Çalışmada iki
farklı ince agrega kullanılmıştır. Kullanılan
agreganın bir bölümü Zonguldak-Alaplı deresi doğal
kumu diğeri de Zonguldak-Alaplı sahillerinden
çıkarılan deniz kumudur. Bu iki ince agregaya ait
granülmetri eğrisi Şekil 2’de verilmiştir. İnce
agregalar üzerinde yapılan deney sonuçları da
Tablo 3’de verilmiştir.
1 0 0
28
62
99 100
87
94
82
90 97
4
21
65
0
20
40
60
80
100
120
0.125 0.250 0.500 1 2 4 8
Elek Açıklığı (mm)
% Geçen
Deniz kumu Dere kumu
Şekil 2. İnce agregaların granülmetri eğrileri
Tablo 3. İnce Agrega Üzerinde Yapılan Deney Sonuçları
Deneyler Standart No Dere kumu Deniz kumu
Birim Ağırlık (kg/dm3) 3529 1.84 1.40
Özgül Ağırlık (kg/dm3) 3527 2.62 2.68
İnce Madde Oranı % 3673 2 5
Organik Madde % 3526 1-2 2-3
İncelik Modülü 706 2.31 1.2
2. 3. Çimento
Çalışmamızda Karadeniz Ereğli yöresinde üretilen
cüruflu çimento kullanılmıştır. Çimentonun özelliği
kütlece 20-80 kısım portland çimento klinkeri ile
karşılıklı olarak 80-20 kısım granüle yüksek fırın
cürufunun bir miktar alçı taşı ile birlikte öğütülmesi
sonucu elde edilen hidrolik bağlayıcıdır (Anon.,
1992). Kullanılan çimentoda % 3.5 SO3, % 10 MgO
bulunmakta, priz başlangıç süresi 1 saat, priz sona
erme süresi 10 saat, hacimsel genleşme 10 mm,
özgül yüzeyi 2800 cm3/g, basınç dayanımı 7 gün 16
N/mm2, 28 günlük 32.5 N/mm2’dir.
2. 4. Su
Beton yapımında su önemli bir bileşen olduğundan,
beton karışım suyunun içilebilecek su olmakla
birlikte, daha önce denenmiş bütün sular
kullanılabilir. Beton karma suyunda aşındırıcı
karbonik asit, mangan bileşikleri, serbest klor, silt
yağı, organik maddeler, evsel ve endüstriyel artıklar
bulunmamalıdır. Çalışmada kullanılan su, içilebilir
özellikte şebeke suyudur.
3. METOT
3. 1. Beton Karışımı
Karışım oranlarının saptanmasındaki gaye, belirli bir
agrega ile istenilen özelliklere sahip beton üretimi
için çimento, agrega, su ve katkı maddeleri gibi
karışıma giren çeşitli maddelerin en ekonomik
oranlarının bulunmasıdır (Köksal, 1994). Üretilen
beton karışımı Tablo 4’de verilmiştir.
Tablo 4. 1 m3 Beton Karışım Miktarları
Numune Su/Çim.
Oranı
Çimento Kg Su Kum Kg Çakıl Kg Çökme Miktarı
Deniz kumlu beton 0.62 306 190 822 1014 8
Dere kumlu beton 0.62 298 185 804 1014 8
3. 2. Beton Üretimi
Kullanılacak olan beton karıştırıcısının kullanım
amacı bütün agrega tanelerinin yüzeylerinin çimento
pastası ile kaplanmasını temin etmek ve betonu
oluşturan elemanlarını bir kütle şekline dönüşmesini
sağlamaktır. Bu çalışmada 1.5 KW gücünde 0.08 m3
kapasiteli devirmeli tambur karıştırıcı kullanılmıştır.
Denizden Çıkarılan Kumun Beton Mukavemetine Etkisi, Ö. Özkan
Mühendislik Bilimleri Dergisi 2003 9 (1) 73-78 76 Journal of Engineering Sciences 2003 9 (1) 73-78
Karıştırıcının standartlara göre 1.5 dakika dönmesi
sağlanmış ve bu şekilde karıştırılan betonun Silindir
numunelere şişleme yöntemiyle yerleştirilmiştir İyi
kalitede beton uygun şartlarda bakıma tabi
tutulmalıdır. Kür, çimento hidratasyonunu
geliştirmek ve sonuç olarak betonun mukavemet
kazanmasını sağlamak için uygulanan işlemlerdir.
Çalışmada çelik kalıplara yerleştirilen beton 24 saat
boyunca rutubetli ortamda ve daha sonra 27 gün
boyunca kür havuzunda bekletilmiştir
(Anon., 1984).
Deney presi hidrolik yağ ile sıkıştırma yapan üst
kısmı sabit alt piston hareket ederek
yüklemeyapmaktadır (Troxel and Kelly, 1968).
Çalışmada Deney aletinin hızı 3.6 KN/sn olarak
sabitlenmiştir.
4. DEĞERLENDİRME VE TARTIŞMA
4. 1. Deney Sonuçları
Denizden çıkarılan ve doğal dere kumu kullanılarak
yapılan iki farklı betonun 7, 28, 56, 90 günlük
mukavemet değerleri Tablo 5’de verilmiştir. Her iki
malzemeden elde edilen betonların beton basınç
mukavemetinin zamana göre değişimi de Şekil 3’de
verilmiştir.
98,37
132,04
186,48
206,74
268,63
246,97
181,67
131,33
0
50
100
150
200
250
300
7 günlük 28 günlük 56 günlük 90 günlük
Günlük Değişim
Mukavemet Değerleri
(kgf/cm2)
Deniz kumu Dere kumu
Şekil 3. Mukavemetlerin zamana göre değişimi
4. 2. Sonuçların Değerlendirilmesi
Deney sonrasında elde edilen sonuçların farklılık arz
etmesinden ötürü, bu değerlerin aritmetik
ortalamasının alınması gerekmektedir. Elde edilen
değerler ortalama değerlerden farklı olduğundan her
bir deneğin ortalama sapma değerleri hesaplanmıştır.
Elde edilen verileri anlamlı hale getirmek ve
kesinleştirmek için aşağıda verilen tek yönlü varyans
çözümü uygulanarak ileri sürülecek hipotezlerin
doğruluğu araştırılacaktır (Neville, 1970). İstatiksel
değerleri Tablo 6’da oluşturulmuştur ve daha sonra
F Test’ine geçilmiştir.
Tablo 5. Mukavemet Değerleri
Mukavemet Değerleri kgf/cm2
Silindir (15 x 30)
Numuneler
7 Günlük 28 Günlük 56 Günlük 90 Günlük
133.00 186.67 250.67 273.33
135.00 188.44 264.00 269.78
Dere Kumu
141.00 182.22 253.33 270.22
fcm(0rtalama) 136.33 185.78 256.00 271.11
fck (Karakteristik) 131.33 181.67 246.97 268.63
104.00 142.13 190.67 209.73
102.70 139.24 188.36 207.42
Deniz Kumu
98.80 132.89 187.20 207.81
fcm (Ortalama) 101.83 138.09 188.74 208.32
fck (Karakteristik) 98.37 132.04 186.48 206.74
Tablo 6. Varyans Çözüm Tablosu
KAYNAK K.T. S.d K.O F Test Tablo (∝ = 0.01)
İnce agrega 16891.65 1 16891.65 727.5 3.23
Mukavemet günleri 55590.73 3 18530.24 1284.15 8.65
Etkileşim 1004.30 3 334.77 1170.5 248.5
Numuneler arası 73486.68 7 10498.10 23.19 8.63
Σij (Hata) 230.87 16 14.43
Genel 73717.55 23
F testi sonuçlarında da görüleceği gibi, her iki
agrega türü ile elde edilen betonların
mukavemetlerinin günlere göre değiştiği
gözlenmektedir. Elde edilen betonların
Denizden Çıkarılan Kumun Beton Mukavemetine Etkisi, Ö. Özkan
Mühendislik Bilimleri Dergisi 2003 9 (1) 73-78 77 Journal of Engineering Sciences 2003 9 (1) 73-78
mukavemetlerinin değişiminde agrega türünün etkisi
görülmekte ve dere kumu ile üretilen betonların
mukavemetlerinin gözle görülür şekilde yüksek
çıktığı gözlenmektedir.
5. SONUÇ
Denizden çıkarılan kumlar ve normal dere kumu ile
yapılan betonların 7, 28, 56 ve 90 günlük
mukavemetleri ve mukavemetlerin zamanla değişimi
incelenmiştir. Yapılan incelemeler neticesinde
denizden çıkarılan kumun mukavemetinin dereden
çıkarılan kum ile yapılan betonun mukavemetine
göre ortalama % 34 daha az olduğu gözlenmiştir.
Yapılan bütün araştırmalar ışığında deniz kumu
yapısında ince maddenin çok oluşu, çok fazla suya
ihtiyaç duyması, içeriğinde bulunan tuzlar gibi bir
çok olumsuz fiziksel olayı içermektedir. Bu olumsuz
içeriklerin araştırmalar neticesinde beton
mukavemetine çok büyük etkiler yapmadığı öne
sürülmektedir. Ancak bu çalışmada deniz kumu ve
normal kum ile üretilen beton numunelerinin
zamana bağlı mukavemetlerinde değişim olup
olmadığı incelenmiş ve genel olarak deniz kumu ile
üretilen betonlar % 34 oranında diğer ince agrega ile
üretilen betonlara göre mukavemeti düşük
bulunmuştur. Zaman ilerledikçe de her iki agrega ile
üretilen betonların mukavemetlerinin bir önceki
zamana göre artışlarında farklılık gözlenmemiştir
(Tablo 7).
Tablo 7. Mukavemet Değerleri
Karakteristik
Kgf/cm2 mukavemet (fck) Dere
kumu
Deniz
kumu
% Değ.
7 günlük 131.33 98.37 0.33
28 günlük 181.67 132.04 0.34
56 günlük 246.97 186.48 0.35
90 günlük 268.63 206.74 0.30
Fakat bu oranın zamana bağlı olarak çok fazla
değişmediği gözlenmiştir. Meydana gelen bu
farklılığın bugüne kadar yapılan çalışmalarda da
ifade edildiği gibi deniz kumunun içermiş olduğu
biçimsiz ve ince dane yoğunluğunun fazla
olmasından kaynaklandığı tespit edilmiştir. Deniz
kumunun olumsuz bir malzeme olduğu bütün
araştırmalarda da ifade edilmiştir. Eğer mutlak
kullanılması gerekiyorsa da bünyesinde bulunan tuz
miktarının açık havada kurutulması ve daha iyi
granülmetriye sahip hale dönüştürülmesi
gerekmektedir.
6. KAYNAKLAR
Akman, S. 1967. Özel Yapılarda Betonun Kalitesi,
Büyük Şehirlerin ve İstanbul’un Agrega Sorunu,
Mimarlık Dergisi, Cilt 5, Sayı 10, Ekim.
Akman, S. 1977. Denizden Çıkarılan Beton
Agregalarının Teknik Sorunları, İ.T.Ü. Yayın No:
1976/12, Y.A.Y.K.Y., İstanbul.
Akman, S. 1972. İri Agrega-Kum Oranının Beton
İçyapısı ve Özelliklerine Etkisi, Doçentlik Tezi,
İ.T.Ü. İnşaat Fakültesi.
Akman, S. 1975. Kırma taş İri Agregalı Betonlarda
Harç-Beton Sınırı Üzerinde Araştırmalar, İ.T.Ü.
İnşaat fakültesi, Teknik Rapor No: 21.
Anonim, 1969. TS 706, Beton Agregaları, Ankara
Anonim, 1984,TS 1247, Beton Yapım, Döküm ve
Bakım Kuralları, Ankara.
Anonim, 1992. TS 20, Çimentoların
Sınıflandırılması ve Sınır Değerlerinin Tespiti,
Ankara.
Chapman, G. P., Roader, A. R. 1970. The Effects of
Sea-Shells in Concrete Aggregates-Concrete, Vol. 4,
No.2, pp.71-79, Feb.
Griffin, D. F., Henry, R. L. 1961. Integral Sodium
Chloride Effect on Strength, Water Vapour
Transmission and Efflorescence of Concrete, Journal
of ACI, Vol. 58, pp. 751-772, Dec.
Kadiroğlu, İ. 2000. “Deniz Suyunun Beton Karma
Suyu Olarak betonda Kullanılabilirliği”, Türkiye
Hazır Beton Birliği Dergisi, Sayı 41, Eylül-Ekim ,
İstanbul.
Kelly, R.T. 1968. The GLC Specification for Marine
Aggregates, Proceedings of Symposium on Sea-
Dredged Aggregates for Concrete, Sabd and Fravel
Association of Great Britain. pp. 51-56, Slough
Buckinghamshir.
Koh, Y., Hattori, T. 1961. Effect of Coarse
Aggregate on the Durability of Concrete, Intentional
Symposium, Durability of Concrete, Preliminary
Report, pp.135-148, Prague.
Kosmatka, D.W. 1966. Leightweight Cncrete and
Aggregates, ASTM Special Technical Publication,
No: 169-A: 359-375.
Köksal, B. 1994. “İstatistik Analiz Metotları”,
İstanbul.
Denizden Çıkarılan Kumun Beton Mukavemetine Etkisi, Ö. Özkan
Mühendislik Bilimleri Dergisi 2003 9 (1) 73-78 78 Journal of Engineering Sciences 2003 9 (1) 73-78
Neville, A. M. 1970. Properties of Concrete Pitman
Paper Backs.
Robert, M. H. 1968. Corosion of Reinforcement,
Proc. Of a Symp. On Sea Dredged Aggregates for
Concrete, pp. 35-37.
Shergold, F. A. 1953. The percentage Words in
Compacted Grawel as a Measure of its Angularity,
Mag. Conc. Res. 5, No13, p. 3-10.
Taşdemir, M. A., Akyüz, S. 1999. Beton Durabilitesi
Üzerine Bir Değerlendirme, Hazır Beton Dergisi,
Yıl 6, Sayı 32, s.37-43.
Taşdemir, M.A., Özkul, H. 1999. Marmara Depremi
Beton Araştırması, Hazır Beton Dergisi, Eylül-
Ekim, Yıl 6, Sayı 36.
Thomas, K., Lisk, W. E., 1970. Effect of SeaWater
From Tropical areas on Settings Times of Cements,
Material et Conctruction, Bull. Rilem, No. 4,
pp. 131-132, April.
Troxel, G. E. H. E., Kelly, J. W. 1968. Composition
and Properties of Concrete, Second Ed. Mc. Graw