E-Okul Bilgi

“Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Yönetmeliği” Yürürlükte


Kurulduğu günden bu yana engellilik alanındaki en önemli önceliklerinden biri olan erişilebilirliği hayata geçirmek üzere Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, 2005 yılında yürürlüğe giren “Engelliler Hakkında Kanun”un erişilebilirlikle ilgili hükümlerini ülke genelinde uygulamak üzere Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Yönetmeliği’ni hazırladı.

Hazırlanan yönetmelik 2013 yılı Temmuz sonu itibari ile uygulamaya konuldu.

“Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Yönetmeliği” Yürürlükte

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından “Engelliler Hakkında Kanun”un erişilebilirlikle ilgili hükümlerinin uygulanmasını sağlamak üzere hazırlanan “Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Yönetmeliği” 20 Temmuz 2013 tarihinde 28713 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Yönetmeliği ile; kamu hizmeti için kullanılan
•Resmi binalar ile ibadet yerleri,
•Özel eğitim, özel sağlık tesisleri,
•Sinema, tiyatro, opera, müze, kütüphane, konferans salonu gibi kültürel binalar ile
•Gazino, düğün salonu gibi eğlence yapıları,
•Otel, özel yurt, iş hanı, büro, pasaj, çarşı, alışveriş merkezi gibi ticari yapılar,
•Spor tesisleri, yüzme havuzu, genel otopark ve buna benzer umuma ait binalar,
•Mevcut tüm yol, kaldırım, yaya geçidi, açık ve yeşil alanlar, spor alanları ve benzeri sosyal ve kültürel alt yapı alanları ve
•Toplu taşıma araçlarında

erişilebilirlik tedbirlerinin alınıp alınmadığı takip edilecek ve denetlemeler yapılacak.

“Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Komisyonları” Kuruluyor

Takip ve denetlemeler illerde vali veya görevlendireceği vali yardımcısının başkanlık edeceği “Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Komisyonları” tarafından yürütülecek. Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Komisyonları, hem kamu hem de engellilerle ilgili konfederasyonların temsilcilerinden oluşacak.

Komisyonlar;
•kamu kurum ve kuruluşlarına ait mevcut resmî yapı, yol, kaldırım, yaya geçidi, açık ve yeşil alanlar, spor alanları ve benzeri sosyal ve kültürel alt yapı alanları ile
•gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılmış ve umuma açık hizmet veren her türlü yapılar ile
•büyükşehir belediyeleri ve belediyeler, şehir içinde kendilerince sunulan ya da denetimlerinde olan toplu taşıma hizmetlerini

yönetmelik ekinde yer alan binalar, açık alanlar ve toplu taşıma araçları izleme ve denetleme formlarında yer alan sorular doğrultusunda denetleyecek.

Komisyonlar nasıl çalışacak?

Komisyonlar başvurularla ilgili gerekli işlemleri Yönetmelik kapsamında İzleme ve denetim programında işlem yapılmasına karar verilen umuma açık hizmet veren yapı, açık alan ve toplu taşıma araçları için erişilebilirlik tespitleri ulusal erişilebilirlik izleme sistemi kullanılarak yapacak.

Vatandaşlar Erişilebilirliğin Sağlanması İçin Başvuru Yapabilecek

İllerde nerenin ve hangi araçların erişilebilirliğinin denetleneceğine vatandaşlardan gelen şahsi başvurular ve komisyonların kendi illeri için hazırlayacakları izleme ve denetim programı çerçevesinde karar verilecek. Vatandaşlar karşılaştıkları sorunlar nedeniyle izlenmesini ve denetlenmesini istedikleri yerlerle ve araçlarla ilgili komisyon sekretaryasına başvuruda bulunabilecekler.

Denetimler “Ulusal Erişilebilirlik İzleme Sistemi” İle İzlenecek

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından oluşturulan ulusal erişilebilirlik izleme sistemi için illerde kamu kurum ve kuruluşlarına ait her bir bina, açık alan ve her bir toplu taşıma türü için ayrı ayrı olmak üzere yeterli sayıda erişilebilirlik izleme sorumlusu belirlenerek, bu kişilerin sorumlu oldukları bina, açık alan veya taşıtlarla ilgili tespitlerini erişilebilirlik izleme formunu düzenleyerek ulusal erişilebilirlik izleme sistemine kaydetmesi sağlanacak.

Erişilebilirliğin sağlanması için ek süre verilmesi ve idari para cezasının kesilmesi

Komisyon tarafından alınan kararlar izleme ve denetleme talebinde bulunanlara veya izleme ve denetleme yapılan umuma açık hizmet veren yapı, açık alan ve toplu taşıma araçları sahipleri ile ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına il müdürlüğü tarafından kararın alındığı tarihten itibaren on gün içinde yazılı olarak bildirilecek.

Komisyonlar kendilerine başvuru yaparak ek süre isteyen veya denetim sonrasında ilgili belediye ve kamu kurum ve kuruluşları ile umuma açık hizmet veren her türlü yapı ve açık alan malikleri ile toplu taşıma araçlarının sahiplerine eksikleri tamamlaması için uygun bulduğu kadar ek süre verebilecek. Söz konusu ek süre “Engelliler Hakkında Kanun”da öngörülen 7 Temmuz 2015 tarihini geçemeyecek.

Komisyonlar yaptıkları izleme ve denetleme çalışmasının sonucunda hazırlayacakları raporu Aile ve Sosyal Politikalar il müdürüne sunacak ve il müdürü tarafından yönetmelik uyarınca idari para cezası miktarı belirlenecek.

Umuma açık hizmet veren her türlü yapı ve açık alan ile toplu taşıma araçlarının sahibi olan gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine her bir tespit için 1.000 Türk Lirasından 5.000 Türk Lirasına kadar idari para cezası uygulanabilecek. Bu şekilde bir yıl içinde uygulanacak idari para cezasının tutarı 50.000 lirayı geçmeyecek.

Büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına her bir tespit için 5.000 Türk Lirasında 25.000 Türk Lirasına kadar idari para cezası uygulanabilecek. Bu şekilde bir yıl içinde uygulanacak idari para cezasının tutarı 500.000 lirayı geçmeyecek.

İdari para cezaları ne için kullanılacak?

Bir önceki yıl gelir olarak kaydedilen idari para cezası tutarları erişilebilirlik konusundaki projelerde kullanılmak üzere Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bütçesinde ödenek öngörülecek.

Başarılı Uygulamalara “Erişilebilirlik Belgesi” Verilecek

Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Komisyonları izleme ve denetleme sonucu erişilebilirlik eksikliği bulunmaması halinde izleme ve denetleme yapılan yer ve araçlar için sorumlu kurum ve kuruluşa erişilebilirlik belgesi düzenleyebilecek.

Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Komisyonları kimlerden oluşacak?

Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Komisyonları; kamu kurumlarından Aile ve Sosyal Politikalar, İçişleri, Çevre ve Şehircilik, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlıklarının taşra teşkilatından vali onayı ile görevlendirilecek temsilciler, bu kurumlarda görev yapan mimar, mühendis, şehir plancısı, peyzaj mimarı veya inşaat teknikerleri arasından seçilecek görevlilerle oluşturulacak.

Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Komisyonlarında ayrıca; Türkiye Sakatlar Konfederasyonu ve Engelliler Konfederasyonu tarafından valiliklere bildirilen, farklı engel gruplarından komisyonun oluşturulduğu ilde ikamet eden ve tercihen engelli bireylerden oluşturulacak sivil toplum kuruluşu temsilcileri de yer alacak.

“Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Yönetmeliği” yürürlüğe girdiği tarihten itibaren illerde vali tarafından en geç bir ay içerisinde olmak üzere en kısa sürede kurulacak. İllerde birden fazla komisyon kurulması ihtiyacı bulunması halinde birden fazla komisyon kurulabilecek. Komisyonun sekretarya hizmetleri ise Aile ve Sosyal Politikalar il müdürlükleri tarafından yerine getirilecek.

Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Komisyonları en az altı üyenin katılımıyla toplanacak ve komisyonda, açık alanlar ile ilgili konuların görüşülmesi esnasında en az bir şehir plancısı veya peyzaj mimarı, binalar ile ilgili konuların görüşülmesi esnasında en az bir inşaat mühendisi, taşıtlar ile ilgili konuların görüşülmesi esnasında en az bir makine mühendisi bulundurulacak. Ayrıca gerekli hallerde yerinde inceleme yapması için komisyon üyelerinden oluşan en az ikisi teknik eleman olmak üzere üç kişilik teknik değerlendirme ekipleri kurulabilecek.

Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nden Teknik Bilgi ve Eğitim Desteği
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Komisyonlarını; Yönetmeliğin nasıl uygulanacağı, izleme ve denetlemenin nasıl yapılacağı, izleme ve denetleme formlarının nasıl kullanılacağı, erişilebilirlik standartları gibi konularda hazırlanan ayrıntılı dokümanlar ve düzenlenecek eğitimlerle bilgilendirecek. Detaylı teknik bilgilere sahip Komisyonlar çalışmalarına bu dokümanlar ve eğitimlerle başlayacak.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nca “Ulusal Düzeyde Yıllık Erişilebilirlik Planı” Hazırlanacak

Ulusal erişilebilirlik politikası ve stratejisi çerçevesinde izleme ve denetleme konusundaki öncelikler ile genel amaç ve hedefleri belirlemek üzere Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından ulusal düzeyde yıllık plan hazırlanarak duyurulacak. İzleme ve denetleme planında yer alan öncelikler çerçevesinde gerçekleştirilecek faaliyetleri belirlemek üzere komisyonlar tarafından il düzeyinde yıllık izleme ve denetleme programı hazırlanarak yerel programlar oluşturulacak.