E-Okul Bilgi

Yaz Meyvelerinin Yaz Aylarında Tüketilmesinin Önemi

Yaz geldi, sıcaklar başladı ve hararetimiz yükseldi.


Sıvı kaybımız oldukça fazlalaştı. İşte tam bu noktada bizi yormadan doyuracak hafif yiyeceklere ihtiyaç duyuyoruz.

Çünkü, sıcak havalarda ağır ve yağlı yiyecekler midemizi daha da zorlayacaktır.

Mesela kurufasülye nohut gibi gıdalar sıcak havalarda tüketilmemelidir. Eğer tüketilirse, sıcakta havale geçirmeye bile yol açabilirler.

Midemizi yorarlar. O yüzden, yaz sebzelerini ve meyvelerini tercih etmeliyiz.

Peki, yaz meyvelerinin hangi faydaları vardır?

YAZ MEYVELERİ

Yaz meyveleri, iştah açan kokuları, göz alıcı renkleri ile ağzımızı sulandırıyorlar.

C vitamini kaynağı olmaları ve lifli yapıları ile meyveler, yaz aylarında vücudunuzdaki toksinlerden kurtulmamız için çok elverişlidir.

Bünyelerinde bulundurdukları su içerikleri ile hem bizi serinletir, hem yaz aylarında ter ile kaybettiğimiz sıvıları ve mineralleri yerine koymamıza yardımcı olurlar.

Özellikle yaz sıcaklarının kendini hissettirdiği şu günlerde beslenmemizde yaz meyvelerine daha fazla yer vermek için pek çok neden var

♦ Yüksek su içerikleri ile sıcak yaz günlerinde susuzluğumuzu giderirler
♦ Kolesterol içermezler,
♦ Pek çok besin maddesine oranla daha düşük kalorilidir,
♦ Doğal şeker içerikleri için enerji verirler,
♦ Zengin lif kaynağıdır,
♦ Antioksidan içerikleri ile bizi serbest radikallerin zararlı etkilerinden korurlar,
♦ Vitamin ve mineral açısından zengindirler,
♦ Genellikle daha taze olarak satın almak mümkündür, doğaldır, hormonsuz ve lezzetlidir.
♦ Çoğunun fiyatları diğer mevsimlere göre daha makul düzeye inmiştir.



Şimdi sıralama sırası yaz aylarında tezgâhları süsleyen meyvelerde…

Ahududu:

Kanı temizler, vücutta biriken zehirli maddelerin atılmasını sağlar. Terletir ve idrar söktürür. Kabızlığı giderir. Vücuda dinçlik verir.

Armut:

Armut, sarı-yeşil arası renklerde, lifli, hazmı kolay ve mineral açısından oldukça zengin bir meyvedir. Yüksek tansiyonu olanlara çok faydalıdır. A vitamini yönünden oldukça zengin bir meyve olan armut, böbreklerin düzenli çalışmasını sağlar ve idrarı bollaştırır. Bunun yanında sinirleri yatıştırıcı, zihinsel yorgunluğu azaltıcı özelliği vardır. Özellikle kabuklu tüketildiğinde lif ( posa ) ihtiyacını karşılamak için iyi bir kaynaktır. Kan şekerinin dengede kalmasına yardımcı olur.

Böğürtlen:

Böğürtlenin içinde bulunan ellagik asit, antioksidandır. Böğürtlenin en önemli ve kadınları ilgilendiren özelliklerinin başında kozmetik etkisi ile cildi gençleştirmesi gelir, hücre yaşlanmasını geciktirir. Böğürtlen kan şekerini dengeler, kanı temizler, cildi güzelleştirir. C vitamini deposudur ayrıca B grubu vitaminleri de içerir.

Çilek:

Bol miktarda A, B1, B2, C ve K vitamini, protein, şeker, meyve asidi, demir, fosfor, sodyum, kalsiyum ve potasyum içerir. Dişlere ve diş etlerine iyi gelir, diş taşlarının oluşmasını engeller, cilde canlılık kazandırır. Çilek, sakinleştirici etkisi ile strese iyi gelir. Bazı bünyelerde alerjiye neden olabilir. Çileğin pudraşekeri ve krem şanti ile tüketmemeniz koşulu ile kalorisi düşüktür.

Dut:

Kalsiyum, demir, B1, B2 ve C vitamini yönünden zengin olan dut birçok hastalığa iyi gelir. Beyaz dut ateş düşürücü ve idrar söktürücü etkiye sahiptir, bağırsak solucanlarına karşı fayda sağlar, iyi bir kan yapıcıdır. Karaduttan elde edilen şurup ise, ağız ve boğaz hastalıklarına (pamukçuk) karşı kullanılır, tazeyken yenildiği gibi kurutularak, pekmezi ve pestili yapılarak da tüketilir.
Erik:

İlkbaharda çıkan eriğin yeşil, kırmızı ve sarı meyvesi sonbahara kadar, kurutulmuşu da yıl boyunca tüketilebilir. Farklı dönemlerde olgunlaşan eriğin, farklı biçim ve büyüklükteki meyvelerinin ince kabuğu, türlere göre yeşil, sarı, kırmızı ve mor renklerdedir. Can eriği, papaz eriği, mürdüm eriği ve üryani erik gibi çeşitleri bulunur. Erik bol miktarda B vitaminleri içermektedir, ayrıca potasyum ve magnezyum minerali açısından da zengin bir meyvedir. Meyve olarak yenir, kurutularak hoşaf ve çeşitli yörelerde değişik pestil yapımında kullanılır. Özellikle can erik yeterli miktarda sodyum içerdiğinden tadını güzelleştirmek için tuz kullanılmamalıdır, bu tansiyonunuzu da etkileyebilir. Birçok vitamini bünyesinde barındırdığı için tercih edilmesi gereken meyvelerden biridir. Mürdüm eriği bol miktarda vitamin B içermektedir. Aynı zamanda C vitamini bakımından da oldukça zengindir. Mürdüm eriğinin faydalarından birisi de kan yapıcı özelliğinin olmasıdır. Potasyum içerir, adet düzenleyicidir. Kan şekerini çok yavaş yükselttiği için tercih edilir.

İncir:

Çok lifli bir besin olan incir hem lezzetli bir meyve hem de sağlık açısından çok yararlıdır. A, C ve B vitaminlerinin yanı sıra, sodyum, potasyum, kalsiyum, fosfor, magnezyum ve demir mineralleri açısından oldukça zengindir. İçerdiği yüksek lif oranı sayesinde sindirimi hızlandırır ve kolaylaştırır. Bağırsakları yumuşatır, kabızlığı giderir. Vücuda kuvvet ve enerji verir. Öksürük ve boğaz ağrılarını geçirir. İncir, kandaki kolesterol oranını düşürerek kalp ve damar hastalıklarına karşı vücudu korur. Hem taze hem de kuru olarak tüketilebilir.

Kiraz:
İçeriğinde antosiyanin maddesi ile güçlü bir ağrı kesicidir. Kiraz diüretik özelliktedir, yani vücuttan su atımını sağlar, böbreklerin ve karaciğerin toksik maddelerden arındırılmasına yardımcı olur. Kirazlarda bulunan flavanoidler vücuttaki zehri temizler, antioksidan etki yapar. Potasyum içeriği ile de sağlığa yardımcı olmasını yanı sıra kadınların özellikle belirli dönemlerde vücutlarında meydana gelen su tutulmaları ve ödemin atılmasında oldukça etkili olabilir. Düşük kalorili ve lifli olması kilo vermek isteyen kişiler için ara öğünlerinde doygunluk hissi sağlayan bir seçenek oluşturur.

Kayısı:

A ve B3 vitamini ile potasyum, kalsiyum ve magnezyum içerir. Bu şekilde kemikleri kuvvetlendirir, kansızlığa iyi gelir, sağlıklı cilt ve saçlar için önerilir. Lifli bir meyve olduğu için bağırsakları korur, içerdiği selüloz ve pektin sayesinde, kabızlık çekenler için yardımcıdır. Kükürtsüz kuru kayısı yemek isterseniz doğal yoldan kurutulmuş (kahverengi) kuru kayısılardan almalısınız. Kurutma işlemi sırasında bozulmayı önlemek için eklenen kükürt dioksit nedeniyle alerjik reaksiyonlara neden olabilir astım krizini tetikleyebilir. Dikkat etmeniz gereken nokta ise, tüketeceğiniz miktarlar olmalıdır. Taze kayısının yüz gramında (yaklaşık 3 – 4 iri kayısı) 50 kalori ve 9 gram kadar doğal şeker varken, yüz gram kuru kayısıda, 215 kalori ve 53 gram kadar doğal şeker vardır. Kayısıda oksalat bulunduğundan, kalsiyum oksalatlı böbrek taşları olanların fazla kayısı yememeleri önerilir.

Kavun:

Kavun, B vitamini, brom ve iyot içerir, sinirleri yatıştırır, kanı temizler ve kolay bir uyku sağlar. Damar tıkanıklığı ve kansızlık için de önerilir. Kavun, karpuza göre daha tatlı ve kalorisi ise biraz daha yüksek bir meyvedir. Karpuza göre hazmı daha güç ve şeker oranı daha fazla olduğu için dikkatli tüketmek gerekir.

Karpuz:

Çok sulu bir meyve, yüzde 95’i su olduğu için büyük ölçüde sıvı ihtiyacını karşılar, ayrıca kilo vermek isteyenlere beslenmelerinde destek olabilir. Karpuz, hem likopen, hem de vitamin ve mineral açısından zengin, kırmızı rengi ile kendini gösteren beta-karoten içeriği ile de antioksidan kapasitesi yüksek bir yaz meyvesidir. İyi bir C vitamini deposudur. Potasyum içeriği oldukça yüksektir kemik gelişimine yardımcı olur. Zengin lif içeriği ile barsakların çalışmasında etkilidir. Böbrekleri çalıştırır, idrar söktürür. Karpuz çekirdeklerindeki Cucurbocitrin adlı madde kan basıncını düşürmeye ve düzenlenmeye yardımcı olur; kabuğundaki çinko ise, iktidarsızlık ve prostat şikâyetlerini önlemede destek olur.

Kızılcık:

Yaz sonu tezgâhlarda yerini alan bir meyvedir. Uyku sorunları olan kişiler beyinde salgılanan melatonin adlı hormonunun salgılanmasını arttırdığı için gece yatmadan önce bir bardak kızılcık suyu içmeleri önerilir. Kızılcık kabuğu ateş düşürücü ve güçlü bir ishal kesicidir. Proantosiyadin adlı madde, mesane duvarına yapışan zararlı bakterileri durdurarak, idrar yolu enfeksiyonu riskini azaltır. İdrardaki asit miktarını arttırır, böbrek taşlarının tedavisinde kullanılır, idrardaki ağır kokuları da giderir. Oldukça yüksek oranda C vitamini içeren kızılcık suyunu, tatlı olmadığından şekersiz içmek zordur. Marmelat şeklinde tüketimi yaygındır.

Şeftali ve Nektarin:

Bol miktarda A, C ve B vitaminlerini içeren şeftali, safra kesesi ve karaciğer faaliyetlerini düzenlemeye; kabuksuz olarak tüketildiğinde ishali önlemeye yardımcı olur. Potasyum deposudur ve çok sayıda flavonoid ihtiva eder; karotenoidler kalp hastalığını önleyen, kolesterolü düşüren ve kansere karşı koruyucu olan antioksidan özellik taşır. Zengin lif ve beta karoten içerikleriyle çok yararlı yaz meyvelerindendir. Sindirim sistemini çalıştırır, hazmı kolaylaştırır, idrar söktürerek böbrekler için yarar sağlar. Nektarin şeftaliden daha sert ve daha az suludur en önemli özelliği içeriğindeki beta karoten şeftaliye göre daha yüksek miktarda içermesidir. Aynı zamanda iyi bir C vitamini kaynağıdır. A ve C vitaminleri içermesi ile cilt sağlığı için önerilir.

Üzüm:
Üzüm bağışıklık sistemini kuvvetlendirir. Kuru üzümün de demir miktarı yüksek düzeydedir. Kansızlığa karşı bir C vitamini kaynağı ile tüketildiğinde, içerisindeki demirin vücuttaki kullanım düzeyi artar. İdeal bir enerji kaynağı olan üzüm, sindirimi kolaylaştırır, kansızlığı giderir. Ayrıca antioksidan etkisi vardır. Üzümün kabuğu ve çekirdeğinin değişik antioksidan maddeleri bulundurur. Böbreklerin çalışmasını uyarıp kalp atışını düzenler, karaciğeri temizler, çekirdekleriyle yenirse hücre yenileyicidir, sindirimi kolaylaştırır, kansızlığı giderir. Ancak kalorisi yüksek olan üzümü diyet yapanların bir günde 15–20 adetten fazla tüketilmemesi gerektiğini de unutmayın. Yeşilinin yanı sıra siyah üzümden yararlanmalısınız.

Yenidünya (malta eriği):

A vitamini deposudur. Görmeye ve büyümeye faydalıdır. Etli, sulu, mayhoş ya da tatlı ve iri çekirdekli bir meyvedir Eti ve kabuğunun rengi, meyvenin A vitamini kaynağı karoten yönünden zengin olduğunu gösterir. Ayrıca B ve C vitaminleri; fosfor, potasyum ve kalsiyum gibi mineral maddeler ve şeker yönünden de zengindir.

Vişne:

Vişnenin besin değerleri kiraza benzer. Ancak şeker oranı daha düşük olduğundan, vişnenin tadı ekşi ya da mayhoş olur. Aynı nedenle kalorisi de kirazdan düşüktür. Ateşi düşürür. İdrar söktürür, ishali keser. Uyku problemi olanlar için, içeriğinde bulunan meletonin sayesinde, uyku düzenleyicidir. Vücuda rahatlık verir. A vitamini, potasyum ve içerir. Vişne; meyvesi, meyve suyu, şurubu, reçeli, marmeladı, kompostosu, likörü yapılarak tüketilir.